Có những người xuất hiện trong tuổi thơ ta nhẹ nhàng như một câu chuyện kể, nhưng lại để lại dấu ấn sâu đậm không gì xóa nhòa. Với nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Ông nội của Đào Mạnh Long, người để lại dấu ấn ấy chính là người ông - một người thầy lang hiền hậu, nghiêm khắc nhưng chan chứa yêu thương. Qua những ký ức dung dị mà thấm đẫm tình thân, tác giả đã khắc họa hình ảnh một người ông tận tụy, giàu lòng nhân ái, trở thành điểm tựa tinh thần vững chắc của đứa cháu nhỏ. Nhân vật ông nội hiện lên không chỉ bằng những hành động đời thường mà còn bằng vẻ đẹp của tình thương và sự hi sinh thầm lặng.

Trước hết, người ông trong truyện là một người lao động giàu tấm lòng và hết mình vì người khác. Ông vốn là thầy lang, ngày ngày “cặm cụi, tỉ mẩn nâng niu từng nhành lá, ngọn cây”, chăm chút từng vị thuốc. Dù bệnh nhân đến nhà đông đúc, ông “chẳng bao giờ lấy tiền của ai”, bởi ông quan niệm giản dị: “Giúp đỡ người khác là dành phúc cho con cháu.” Qua chi tiết đó, ta thấy được ở ông sự tử tế, lòng nhân ái và triết lí sống đẹp đẽ: cho đi để nhận lại niềm bình yên trong tâm hồn.

Bên cạnh sự nhân hậu, ông còn là người rất nghiêm khắc trong việc dạy dỗ cháu. Ông bắt cháu ngủ trưa, trách mắng khi cháu bướng bỉnh hay đòi hỏi. Có lúc, ông thậm chí đánh đòn khi cháu bỏ trốn ra bờ mương chơi. Nhưng ẩn dưới vẻ nghiêm khắc ấy lại là tình thương sâu nặng. Sự nghiêm khắc của ông không khiến cháu sợ, mà khiến cháu lớn lên trong sự rèn giũa của kỉ luật và tình cảm chân thành.

Điều làm người đọc xúc động nhất là tình yêu thương vô điều kiện mà ông dành cho cháu. Đó là việc ông “vội vã đạp xe mang hộp bút giữa trưa hè chói nắng”, là hình ảnh ông đến trường đón cháu “vai áo bạc sờn và mồ hôi rịn trên trán”, là vòng tay ông ôm cháu “chạy trong đêm, mặc gió mưa quất ràn rạt khi cơn bão lật tung mái nhà”. Những hành động ấy đều giản dị nhưng thấm đẫm hi sinh. Ông dành cho cháu cả tuổi già, cả sức lực còn lại, cả những gì đẹp nhất của một đời người.

Không chỉ vậy, ông còn là người lưu giữ truyền thống gia đình. Buổi tối, ông kể chuyện thời đi bộ đội, kể về những vùng đất xa xôi, nuôi dưỡng trong cháu lòng tự hào và sự hiểu biết. Ông cũng chăm chút giàn trầu không cho bà - hình ảnh biểu tượng cho tình nghĩa vợ chồng thủy chung. Khi ông mất, giàn trầu cũng “lụi dần”, như một sự hòa quyện rất đẹp giữa con người và những giá trị mà ông gìn giữ cả đời.

Cuối cùng, sự hối hận của người cháu ở đoạn kết càng làm nổi bật hơn tấm lòng của người ông. Cậu “không khóc được”, bởi nỗi đau quá lớn và vì nhận ra mình chưa kịp yêu thương ông nhiều như ông đã yêu thương mình. Nỗi day dứt ấy chính là dư âm của tình cảm mà người ông để lại.

Như vậy, nhân vật người ông trong truyện Ông nội được xây dựng với vẻ đẹp của sự hiền hậu, nghiêm khắc, giàu tình thương và đầy hi sinh. Ông là hiện thân của hình ảnh người ông Việt Nam truyền thống: mộc mạc mà cao quý. Truyện nhắc nhở mỗi chúng ta phải biết trân trọng thời gian bên những người thân yêu, bởi tình cảm gia đình là điều thiêng liêng nhất trong cuộc đời.