Câu 1: Vì sao mở nắp mang cá có thể biết cá còn tươi hay không?

• Giải thích: Mở nắp mang cá để kiểm tra màu sắc và tình trạng của mang cá. Mang cá tươi thường có màu đỏ tươi hoặc màu hồng, ẩm ướt và không có mùi hôi. Nếu mang cá có màu nâu hoặc xám và có mùi khó chịu, đó là dấu hiệu cá không còn tươi.

Câu 2: Hô hấp tế bào có vai trò như thế nào trong hoạt động sống của sinh vật?

• Giải thích: Hô hấp tế bào là quá trình chuyển đổi glucose và oxy thành năng lượng (ATP), nước và CO₂. ATP là nguồn năng lượng cần thiết cho các hoạt động sống của tế bào. Hô hấp tế bào giúp cung cấp năng lượng cho các quá trình sinh học như sinh trưởng, phát triển, vận động và duy trì cân bằng nội môi.

Câu 3: Vì sao sau khi chạy, cơ thể nóng dần lên, toát mồ hôi và nhịp thở tăng lên?

• Giải thích: Khi chạy, cơ thể tăng cường quá trình trao đổi chất và sản xuất nhiều năng lượng (ATP), sinh nhiệt trong quá trình này. Cơ thể phải giải phóng nhiệt dư bằng cách toát mồ hôi (giúp làm mát qua bốc hơi) và tăng nhịp thở để cung cấp thêm oxy và loại bỏ CO₂ dư thừa do hoạt động mạnh.

Câu 4: Vì sao quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau?

• Giải thích: Quá trình tổng hợp (như tổng hợp protein, lipid) là xây dựng các phân tử phức tạp từ các đơn vị nhỏ hơn và tiêu thụ năng lượng. Quá trình phân giải (như hô hấp tế bào) là phân hủy các phân tử phức tạp để giải phóng năng lượng. Cả hai quá trình này cung cấp và sử dụng năng lượng dưới dạng ATP và tham gia vào sự cân bằng nội môi của tế bào.

Câu 5: Vì sao có thể giữ được các loại thực phẩm (thịt, cá các loại hạt...) lâu ngày trong túi hút chân không?

• Giải thích: Túi hút chân không loại bỏ không khí (oxy) từ túi, ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc và quá trình ôxi hóa (gây hỏng thực phẩm). Khi không có oxy, vi sinh vật không thể sinh sôi, giúp bảo quản thực phẩm lâu hơn.

Câu 6: Trình bày khái niệm trao đổi khí ở sinh vật?

• Giải thích: Trao đổi khí là quá trình cung cấp oxy (O₂) vào cơ thể và loại bỏ carbon dioxide (CO₂) ra ngoài. Ở đa số sinh vật, quá trình này diễn ra thông qua hệ hô hấp, bao gồm phổi (ở động vật), mang (ở cá), hoặc bề mặt da (ở giun đất và một số lưỡng cư).

Câu 7: Vì sao khi bắt giun đất để trên bề mặt đất khô ráo thì giun sẽ nhanh chết?

• Giải thích: Giun đất hô hấp qua da, cần môi trường ẩm để thực hiện trao đổi khí. Khi bị đặt trên bề mặt đất khô, da giun mất độ ẩm và không thể hấp thụ oxy, dẫn đến nghẹt thở và chết.

Câu 8: Vì sao sơn kín da ếch thì Ếch sẽ chết sau một thời gian?

• Giải thích: Ếch hô hấp qua cả phổi và da. Khi da bị sơn kín, quá trình trao đổi khí qua da bị ngăn chặn, không thể hấp thụ oxy và thải CO₂, dẫn đến ngạt thở và chết.

Câu 9: Nêu vai trò của tập thể dục và hít thở sâu đối với rèn luyện sức khỏe?

• Giải thích: Tập thể dục giúp cải thiện tim mạch, tăng cường cơ bắp, giảm stress và duy trì cân nặng hợp lý. Hít thở sâu giúp tăng cường lưu lượng oxy, tăng cường chức năng phổi, giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.