“Cánh cò cõng nắng qua sông

Chở luôn nước mắt cay nồng của cha

Cha là một dải ngân hà

Con là giọt nước sinh ra từ nguồn

Quê nghèo mưa nắng trào tuôn

Câu thơ cha dệt từ muôn thăng trầm

Thương con cha ráng sức ngâm

Khổ đau, hạnh phúc nảy mầm từ hoa

Lúa xanh, xanh mướt đồng xa

Dáng quê hòa với dáng cha hao gầy

Cánh diều con lướt trời mây

Chở câu lục bát hao gầy tình cha.”

                      Thích Nhuận Hạnh

Bài làm:

Bài thơ Lục bát về cha của Thích Nhuận Hạnh là một tác phẩm đậm chất tự sự, chan chứa tâm tư về hình ảnh người cha hiền hậu, vất vả và đầy yêu thương. Thông qua ngôn từ giản dị nhưng sâu sắc, tác giả đã khắc họa một bức tranh quê nghèo, mưa nắng xen lẫn tình cảm cha con, qua đó thể hiện lòng biết ơn và niềm tự hào về cội nguồn. Trong bài thơ, những hình ảnh quen thuộc như “cánh cò cõng nắng qua sông”, “dải ngân hà” hay “cánh diều con lướt trời mây” không chỉ đơn thuần là những ẩn dụ thiên nhiên mà còn chứa đựng cả biết bao tâm sự, nỗi nhớ và khát khao của con đối với cha. Như câu thơ mở đầu:
“Cánh cò cõng nắng qua sông
Chở luôn nước mắt cay nồng của cha”
đã mở ra một không gian cảm xúc vừa trĩu nặng vừa dịu êm, mời gọi người đọc cùng lắng đọng và cảm nhận giá trị của tình cha con.

Bài thơ được sáng tác trong bối cảnh của một thời kỳ khi những giá trị truyền thống về hi sinh, gian khổ và tình cảm gia đình được trân trọng hơn bao giờ hết. Qua đó, Thích Nhuận Hạnh không chỉ tôn vinh hình ảnh người cha – biểu tượng của sự vất vả, hy sinh mà còn khắc họa mối liên hệ mật thiết giữa con người và cội nguồn quê hương. Đề tài của bài thơ xoay quanh tình cảm thiêng liêng của cha và cách mà những con người vất vả ấy đã góp phần tạo nên nên những “câu lục bát” – như những mảnh ghép của cuộc đời, nơi mỗi giọt nước mắt, mỗi nếp nhăn đều chứa đựng câu chuyện của bao thăng trầm, bao niềm vui và nỗi buồn.

Chủ đề chính của bài thơ là ca ngợi tình cảm của người cha và tấm lòng nhân hậu của người lao động hiền lụy. Tình cha được ví như “một dải ngân hà” bao la, rộng lớn, trong khi con được ví như “giọt nước sinh ra từ nguồn”, biểu thị sự gắn bó không thể tách rời giữa người con và cha, giữa cá nhân và cội nguồn. Từ những hình ảnh giản dị nhưng đầy tính biểu tượng như “quê nghèo mưa nắng trào tuôn” đến “câu thơ cha dệt từ muôn thăng trầm”, tác giả đã thể hiện được sự phức hợp của cuộc sống: nơi có cả nỗi đau, khổ sở xen lẫn những hạnh phúc nảy mầm, nơi mà tình cảm, dù có hao gầy theo thời gian, nhưng luôn bền vững và chân thành.

Bài thơ được thể hiện dưới thể loại lục bát – thể loại truyền thống của văn học Việt Nam, vốn nổi bật với nhịp điệu hài hòa, nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. Sự kết hợp giữa âm điệu và hình ảnh tạo nên một tác phẩm vừa có tính ca từ, vừa đậm chất tự sự. Tác giả sử dụng những từ ngữ giản dị, gần gũi nhưng lại ẩn chứa sức mạnh cảm xúc lớn. Hình ảnh “cánh cò cõng nắng” gợi nhớ đến hình ảnh thiên nhiên mà còn là biểu tượng cho sự chịu đựng và hy sinh của người cha. Hình ảnh “dải ngân hà” nhằm khắc họa sự bao la, rộng lớn của tình cha, đồng thời làm nổi bật sự thiêng liêng và huyền bí của những giá trị mà cha để lại. Các hình ảnh khác như “lúa xanh, xanh mướt đồng xa” hay “cánh diều con lướt trời mây” càng làm tăng thêm chiều sâu, mở rộng không gian tâm hồn của người đọc, đồng thời nhấn mạnh mối liên hệ giữa con người với thiên nhiên và cội nguồn của mình. Sự lựa chọn thể loại lục bát không chỉ gắn liền với truyền thống văn học dân gian mà còn giúp bài thơ có được nhịp điệu trôi chảy, mượt mà, làm tăng sức gợi cảm của hình ảnh và cảm xúc. Biện pháp tu từ được sử dụng một cách tinh tế như ẩn dụ (“cha là một dải ngân hà”) hay nhân hóa (“câu thơ cha dệt từ muôn thăng trầm”) đã giúp tác giả chuyển tải một cách hiệu quả những cảm xúc sâu lắng, vừa đượm buồn vừa tràn đầy hy vọng.

So với những tác phẩm khác cùng chủ đề ca ngợi tình cha con, Lục bát về cha của Thích Nhuận Hạnh mang một nét đặc trưng riêng biệt khi kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Nhờ việc sử dụng thể loại lục bát – vốn là linh hồn của văn học dân gian Việt – tác giả đã tạo nên một tác phẩm vừa gần gũi với người đọc, vừa chứa đựng những giá trị nhân văn vượt thời gian. Qua đó, bài thơ không chỉ là lời ca ngợi về tình cha con, mà còn là sự nhắc nhở về giá trị của cội nguồn, của truyền thống mà mỗi con người cần gìn giữ và phát huy trong cuộc sống hiện đại.

Nhìn chung, Lục bát về cha của Thích Nhuận Hạnh là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, bởi chất thơ mộc mạc, giản dị, chiều sâu cảm xúc, sự trân trọng những giá trị của cuộc sống. Tác phẩm đã khắc họa một cách chân thực và cảm động hình ảnh người cha hiền hậu, chịu đựng và hy sinh, qua đó mở ra một thông điệp về lòng biết ơn và sự gắn bó giữa con người với cội nguồn. Bài thơ là lời nhắc nhở mỗi người chúng ta hãy trân trọng những giá trị thiêng liêng của tình thân, của truyền thống, và luôn nhớ ơn những hy sinh thầm lặng đã góp phần tạo nên con người chúng ta ngày hôm nay. Qua đó, chúng ta càng hiểu rõ hơn rằng, dù cuộc sống có nhiều sóng gió, thì những mối quan hệ đích thực và những giá trị nhân văn luôn là nguồn động lực mạnh mẽ giúp ta vượt qua mọi thử thách để hướng tới một tương lai tươi sáng.