ĐỀ 1.

 Đọc hiểu

Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi:

       BỐ TÔI

                           (Cao Thị Tỵ) 

Ngoại kể rằng: Mẹ tôi mất sớm vì một căn bệnh hiểm nghèo khi hai anh em tôi vẫn còn rất nhỏ, lúc đó em tôi mới một tuổi, còn tôi mới lên ba, cú sốc quá lớn khiến bố tôi sầu não ủ ê đến hàng mấy năm trời vẫn chưa nguôi ngoai.

Hằng ngày, ngoại trông nom chăm bẵm anh em chúng tôi để bố đi làm, nhưng cứ về đến nhà là bố lại ôm chúng tôi vào lòng vỗ về, chăm sóc cho chúng tôi từng miếng ăn giấc ngủ. Bố không biết ru hay và ngân nga trầm bổng như ngoại, nhưng giọng của bố trầm ấm, bố ru chúng tôi bằng những bài thơ. Và bài ru mà tôi thường xuyên nghe nhất đó là bài “Bầm ơi”. Cứ mỗi lần bế chúng tôi lên võng hay lên giường là bố mở đầu bằng bài “Bầm ơi”, cứ vậy bố đọc đi đọc lại bài “Bầm ơi” một lát là anh em tôi ngủ say, nhiều khi tôi thấy bố nghẹn ngào xúc động, nhất là những khi bố nhắc đến tên mẹ. Những giọt nước mắt lăn dài trên khóe mắt bố. Thấy bố một mình cảnh gà trống nuôi con, vừa làm cha vừa làm mẹ quả là vất vả. Anh em họ hàng ngỏ ý khuyên bố tôi nên tục huyền, tìm người về làm mẹ kế mẫu để sớm hôm chăm nom, săn sóc cho bố con tôi, nhưng bố nhất định không đồng ý. Bố bảo: Cảnh dì ghẻ con chồng xưa nay tôi đã biết cả rồi, con người khác máu tanh lòng. Nhất là khi lại sinh thêm em bé nữa, chuyện con riêng con tây khó tránh khỏi sứt mẻ tình cảm, thế nên mọi người đừng khuyên tôi nữa.

Và bố cứ vậy, lo lắng, chăm sóc, thường hay mua quà bánh cho chúng tôi mỗi khi bố đi đâu xa về. Hàng ngày, bố luôn đến đón tôi trước giờ, chưa bao giờ bố để tôi phải đứng trước cửa trường chờ đợi! Khi tôi lên cấp hai, bố mua cho tôi một cái xe đạp cũ, tôi vui vẻ cùng chúng bạn đi học, đi chơi… tôi đâu biết hàng ngày bố vất vả làm đủ các nghề nặng nhọc như phụ hồ, đào ao, đào giếng … cho đến một hôm bố ngã bệnh. Bố sốt ly bì mấy hôm không ăn uống được. Tôi vào bệnh viện thăm bố, thấy bố gầy sút xanh xao, tôi lo lắng và thương bố vô cùng, tôi nói với bố:

- Bố ạ. Con xin phép nghỉ học để chăm cho bố nhanh khỏe lại nhé!

Bố ân cần cầm tay tôi:

- Bố không sao đâu, con cứ lo học cho giỏi và bảo ban em là bố nhanh khỏe thôi.

Tôi ra về mà lòng bất an, chắc bố vất vả vì lo lắng cho chúng tôi nhiều quá nên mới đổ bệnh! Giá như mẹ tôi còn sống thì …, tôi phải làm sao để giúp đỡ cho bố bớt vất vả đây? Từ hôm đó, tôi không vô tư học hành vui chơi như trước nữa, tôi nghĩ sẽ cố gắng tranh thủ sau thời gian học tập tìm kiếm thêm công việc làm để giúp đỡ gia đình, giúp đỡ cho bố bớt vất vả, ý định của tôi chưa kịp thực hiện thì không ngờ mấy hôm sau bố tôi qua đời! Tôi ân hận vô cùng. Bố ơi! Giá như con biết thương và giúp đỡ bố nhiều hơn.        

(1) Tục huyền: người chồng tái giá, lấy vợ khác sau khi vợ trước chết.

Câu 1. Xác định thể loại? Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên?

Câu 2. Tìm một câu có sử dụng lời dẫn trực tiếp trong ngữ liệu trên và chỉ ra dấu hiệu nhận biết.

Câu 3. Qua lời kể của nhân vật “tôi”, em hình dung như thế nào về nhân vật người bố? Ghi lại một vài chi tiết trong câu chuyện giúp em nhận ra?

Câu 4. Nêu chủ đề của văn bản.

Câu 5. Từ câu chuyện, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì?