1. Đọc hiểu (6 điểm)

          Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Đàn kêu tích tịch tình tang

Ai mang công chúa dưới hang trở về.

Mỗi khi nghe câu ca ấy, chúng ta nhớ đến hình ảnh chàng dũng sĩ Thạch Sanh trong truyện cổ tích cùng tên. Nhân vật chàng dũng sĩ ấy đã để lại trong lòng bao thế hệ độc giả những ấn tượng vô cùng sâu sắc. (1)

Thạch Sanh sinh ra đã sớm chịu cảnh vất vả, đơn côi. Tuy là con trai của Ngọc Hoàng được cử xuống trần gian đầu thai - nhưng Thạch Sanh lại rơi vào tình cảnh vô cùng éo le. Vừa mới lớn khôn, chàng đã mồ côi cả cha lẫn mẹ. Chàng cũng không có nhà cửa, phải sống ở cạnh gốc cây đa. Gia tài của chàng chỉ là chiếc rìu do người cha để lại. Thạch Sanh dùng nó để đốn củi mang ra chợ bán lấy gạo sống qua ngày. (2)

Cuộc đời của Thạch Sanh sẽ không có gì đáng nhớ nếu chàng không gặp Lí Thông. Trong mối quan hệ với Lí Thông, Thạch Sanh hiện lên là một chàng trai thật thà, tốt bụng. Thạch Sanh vô tư kết nghĩa anh em với Lí Thông, rồi chẳng quản sức mình để làm giàu cho mẹ con hắn. Chàng không mảy may nghi ngờ thủ đoạn hèn hạ của người anh kết nghĩa, sẵn sàng đi “thế mạng” hắn. Sau này, chàng còn giúp Lí Thông lập được công to khi tìm ra hang của đại bàng, không quản nguy hiểm để cứu công chúa. Có thể nói, tác giả dân gian đã đặt Thạch Sanh trong sự đối sánh với Lí Thông để làm nổi bật tính cách của chàng. (3)

Qua câu chuyện, Thạch Sanh còn hiện lên là một chàng trai mạnh mẽ, dũng cảm. Vừa mới lớn lên, Thạch Sanh đã được Ngọc Hoàng sai thiên thần xuống dạy cho đủ các môn võ nghệ và mọi phép thần thông. Chàng đã dùng sức mạnh và trái tim quả cảm của mình để diệt trừ cái ác, đem lại sự bình yên cho dân thường. Thạch Sanh giết chằn tinh để người dân không phải chết oan. Chàng tiêu diệt đại bàng để cứu công chúa và công tử con vua Thủy Tề ra khỏi hang sâu. (4)

Dù mạnh mẽ, gan dạ nhưng Thạch Sanh lại là chàng trai có trái tim vô cùng nhân hậu. Chàng đã xin nhà vua tha chết cho Lí Thông, kẻ đã năm lần bảy lượt lây oán trả ơn, luôn tìm cách hãm hại mình. Trước đạo quân chư hầu vô cùng hung hãn, chàng có cách ứng xử thật nhân văn, khiến họ không đánh mà tự lui binh. Chàng đã dùng tiếng đàn như một thứ vũ khí đánh vào lương tri, tình cảm của kẻ thù. Tiếng đàn khiến cho đạo quân chư hầu nhận ra lẽ phải, hướng đến điều thiện, không gây ra hoạ binh đao. Tiếng đàn được xem như là sứ giả của hoà bình và cũng là biểu hiện cao nhất cho lòng nhân hậu, nhân văn của chàng dũng sĩ Thạch Sanh. (5)

Qua nhân vật Thạch Sanh, tác giả dân gian đã gửi gắm những ước mơ của nhân dân ta thời xưa. Đó là ước mơ về đạo đức, công lí, về một cuộc sống hoà bình. Ước mơ đó cho đến ngày nay vẫn còn cháy bỏng trong mỗi chúng ta. (6)

(Nguồn: Những bài văn chọn lọc lớp 6 – NXB Giáo dục Việt Nam)

         

Câu 4 (0,5 điểm): Mục đích viết của văn bản trên là: (thông hiểu)

1. kể lại truyện “Thạch Sanh” bằng giọng kể của mình.
2. bày tỏ tình cảm, cảm xúc của người viết về truyện “Thạch Sanh”.
3. thuyết phục người đọc về những ấn tượng sâu sắc của người viết về nhân vật Thạch Sanh.
4. khẳng định ước mơ của nhân dân ta về đạo đức, công lí, về một cuộc sống hoà bình.

 

Câu 5 (0,5 điểm): Đâu là nội dung chính của văn bản trên? (thông hiểu)

1. Khẳng định nhân vật Thạch Sanh là chàng trai thật thà, tốt bụng.
2. Khẳng định tác giả dân gian đã gửi gắm những ước mơ của nhân dân ta thời xưa vào câu chuyện về chàng dũng sĩ Thạch Sanh.
3. Khẳng định nhân vật Thạch Sanh là chàng trai có trái tim vô cùng nhân hậu.
4. Khẳng định nhân vật Thạch Sanh đã để lại trong lòng bao thế hệ độc giả những ấn tượng vô cùng sâu sắc.

 

Câu 6 (0,5 điểm): Điền từ thích hợp vào chỗ trống để có nhận định đúng: (thông hiểu)

Trong các từ: độc giả, nhân hậu, vất vả, sứ giả thì từ …………… không phải là từ Hán Việt.

 

Câu 7 (0,5 điểm): Từ “dũng sĩ” trong văn bản trên có ý nghĩa chỉ: (thông hiểu)

1. người có trái tim nhân hậu, biết cảm thông, chia sẻ với người khác.
2. người có nguồn gốc, tài năng kì lạ và sức mạnh phi thường.
3. người chuyên làm nhiệm vụ bảo vệ nhân vật quan trọng
4. người có sức mạnh và tinh thần dũng cảm, lập nhiều chiến công.

 

Câu 9 (1,0 điểm): Có ý kiến cho rằng đoạn (4) và đoạn (5) của văn bản trên có thể đổi vị trí cho nhau. Em có đồng tình không? Vì sao? (Vận dụng)

 

Câu 10 (1,0 điểm): Thông qua bài viết trên, em hãy nêu ít nhất 02 kinh nghiệm mà em học được về cách viết bài văn nghị luận phân tích một nhân vật văn học. (Vận dụng)

 

1. Viết (4 điểm)

          Gia đình là nơi nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người, nơi chúng ta gửi gắm mọi buồn vui trong cuộc sống. Em hãy viết bài văn (khoảng 400 – 500 chữ) bày tỏ cảm xúc của mình về một sự việc khiến em thêm gắn bó, yêu thương gia đình mình hơn.

 

HẾT