Trong bài thơ “Đường đi học” của tác giả Nguyễn Ngọc Hưng, chủ thể trữ tình xuất hiện với những cảm xúc chân thành, hoài niệm về con đường đến trường – nơi gắn liền với tuổi thơ gian khó nhưng cũng đầy ắp kỷ niệm đẹp.

1. Xuất hiện qua hồi ức về tuổi thơ gian khó

Ngay từ những câu thơ đầu, chủ thể trữ tình tái hiện con đường đi học với những hình ảnh gập ghềnh, nhiều “gai góc”, “ổ gà, ổ chó” – những trở ngại mang tính hiện thực. Đây không chỉ là khó khăn về địa hình mà còn ẩn dụ cho những thử thách của tuổi thơ nghèo khó. Tuy nhiên, giữa sự vất vả ấy vẫn hiện lên hình ảnh “hoa cỏ”, “cánh bướm xinh” thể hiện sự hồn nhiên, yêu đời của một đứa trẻ..

Bên cạnh đó, tác giả cũng miêu tả hình ảnh người học trò nghèo với “manh áo nghèo mưa nắng bạc tóc hoe”, những bữa cơm “cõng củ”, “bữa cháo bữa rau” – tất cả khắc họa chân thực cuộc sống vất vả nhưng không làm mất đi sự vô tư, khát khao vươn lên.

2. Xuất hiện qua sự trưởng thành theo năm tháng

Chủ thể trữ tình không chỉ hồi tưởng về tuổi thơ mà còn tái hiện lại sự trưởng thành theo năm tháng:

                        “Thêm một tuổi là con thêm một lớp
                        Bước dài hơn, đi đứng chững chạc hơn”

Những câu thơ này cho thấy sự biến chuyển từ một đứa trẻ hồn nhiên thành một người trưởng thành, tự tin hơn trong cuộc đời. Hình ảnh “con đường cũ mở ra nhiều lối mới” gợi lên những cơ hội, thử thách phía trước đồng thời cho thấy tư duy chín chắn hơn của nhân vật trữ tình khi nhìn về cuộc đời.

3. Xuất hiện với sự tri ân và tình cảm dành cho mẹ, quê hương

Ở khổ thơ cuối, chủ thể trữ tình không chỉ hồi tưởng mà còn bày tỏ lòng biết ơn đối với những giá trị cốt lõi trong cuộc sống. Dù đi xa, dù cuộc đời có “lắm ngả ngang ngả dọc”, thì:

                                  “Đường đi học vẫn là đường đẹp nhất
                                  Sớm muộn về vẫn có mẹ chờ con”

Câu thơ thể hiện một tình cảm sâu lắng dành cho người mẹ tảo tần, luôn chờ đợi con. Đồng thời, “đường đi học” không chỉ là con đường đến trường mà còn mang ý nghĩa biểu tượng – đó là con đường của tri thức, của những giá trị nuôi dưỡng con người.