"Như con tàu nối bờ và biển cả

      Những bài thơ mãi ra khơi"

Nhà thơ Lưu Đăng Vũ từng gửi gắm niềm tin tưởng trong "giấc mơ của anh hê" khi những vần thơ, áng văn chân chính mãi mãi ra khơi, lặng lẽ nuôi dưỡng những khát vọng lớn lao, những giấc mơ vĩ đại, rực rỡ của con người được tỏa bùng mãi mãi. Cũng chính trên hành trình "ra khơi" ấy qua bài thơ "Mẹ" của nhà thơ Viễn Phương mang tới thông điệp sâu sắc. Bài thơ không chỉ là lời tri ân sâu sắc mà còn là sự cảm nhận tinh tế về tình mẫu tử thiêng liêng, gắn liền với những hình ảnh giản dị nhưng đầy ắp cảm xúc.

   "Giống như những ngôi sao trên trời, ngôi sao lớn nhất không sáng thay cho những ngôi sao khác. Mỗi chúng đều có ánh sáng riêng" (Nguyễn Ngọc Tư). Thứ ánh sáng ấy tỏa chiếu vào ngòi bút của nhà văn qua mỗi tác phẩm để từ đó họ sáng tác ra những đứa con tinh thần mang đầy giá trị. Bài thơ Mẹ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Viễn Phương, được sáng tác trong những năm tháng chiến tranh đầy gian khổ. Bài thơ thể hiện tình cảm thiêng liêng, sâu sắc của tác giả đối với người mẹ, người phụ nữ trong gia đình. Qua những câu thơ giản dị mà đầy xúc cảm, Viễn Phương đã khắc họa hình ảnh người mẹ với tất cả sự hy sinh thầm lặng và cao quý. Những hình ảnh như hoa sen, ngôi sao trên trời đã trở thành biểu tượng cho tình mẫu tử vĩnh hằng trong bài thơ này.

    Mở đầu, Viễn Phương gợi lên hình ảnh người mẹ giản dị nhưng vô cùng cao quý, với tình yêu thương bao la dành cho con cái:

    Con nhớ ngày xưa mẹ hát:
    “Hoa sen lặng lẽ dưới đầm
     Hương hoa dịu dàng bát ngát
     Thơm tho không gian, thời gian”...

Hình ảnh hoa sen lặng lẽ dưới đầm không chỉ là biểu tượng cho sự tinh khiết, dịu dàng mà còn là hình ảnh của sự hy sinh thầm lặng của người mẹ. Hoa sen dù nằm sâu dưới mặt nước, nhưng hương thơm của nó vẫn lan tỏa khắp không gian, giống như tình yêu của mẹ, dù không được phô trương, nhưng lại luôn ấm áp và vĩnh cửu. "Hương hoa dịu dàng bát ngát" thể hiện sự bao la, rộng lớn của tình mẹ, luôn hiện diện trong từng hơi thở, từng khoảnh khắc trong cuộc đời con. Tình mẹ, giống như hương sen, thơm tho suốt không gian và thời gian, không bao giờ phai nhạt dù thời gian có trôi đi. Cảm nhận này khắc sâu trong lòng người đọc, khiến chúng ta hiểu rằng tình mẹ là thứ không thể đo đếm, luôn trường tồn và bao la như vũ trụ này.

    Tiếp theo, Viễn Phương đã khắc họa một cách sâu sắc và cảm động hình ảnh người mẹ:

   Mẹ nghèo như đoá hoa sen
  Tháng năm âm thầm lặng lẽ,
  Giọt máu hoà theo dòng lệ
  Hương đời mẹ ướp cho con

Mẹ trong câu thơ không chỉ là hình ảnh của sự hy sinh, mà còn là biểu tượng của sự nghèo khổ, vất vả nhưng đầy tình yêu thương. Câu "Mẹ nghèo như đoá hoa sen" cho thấy, dù cuộc sống mẹ khó khăn, thiếu thốn, nhưng mẹ vẫn giữ được sự thanh khiết và đẹp đẽ, giống như hoa sen mọc trong bùn mà vẫn tỏa hương thơm ngát. Sự hy sinh của mẹ được thể hiện qua hình ảnh "Giọt máu hoà theo dòng lệ", cho thấy mẹ đã dành trọn tình yêu, sự chăm sóc và hi sinh thân mình để nuôi dưỡng con cái. Hương đời mẹ ướp cho con là một món quà vô giá, là những giá trị đạo đức, tình yêu thương và sự sống mãi mãi được truyền lại cho thế hệ sau. Những lời thơ giản dị nhưng vô cùng sâu sắc này khiến người đọc cảm nhận được tình mẹ bao la, vĩnh hằng, không thể nào đong đếm được.

     Câu thơ chứa đựng nỗi buồn và sự hy sinh thầm lặng của người mẹ:

    "Khi con thành đoá hoa thơm
   Đời mẹ lắt lay chiếc bóng,
   Con đi… chân trời gió lộng
   Mẹ về… nắng quái chiều hôm"

Viễn Phương thể hiện sự thấm đẫm nỗi niềm sâu sắc của tình mẹ, là hình ảnh người mẹ vừa mừng rỡ vì con cái trưởng thành, lại vừa đượm buồn vì sự xa cách. "Khi con thành đoá hoa thơm" là khoảnh khắc con cái vươn lên, tìm được chỗ đứng trong đời, nhưng chính sự trưởng thành ấy lại tạo nên một khoảng cách giữa mẹ và con. Hình ảnh "Đời mẹ lắt lay chiếc bóng" thể hiện sự cô đơn, mỏi mệt của người mẹ khi con đã lớn khôn, không còn gắn bó gần gũi bên mẹ như thuở nào. "Con đi… chân trời gió lộng" là sự ra đi của con, bước vào cuộc sống mới, nơi có những thử thách và cơ hội rộng mở. Còn mẹ, "Mẹ về… nắng quái chiều hôm" là hình ảnh của sự vất vả, hy sinh thầm lặng, khi mẹ vẫn lặng lẽ đón nhận cuộc sống đầy khó khăn, gian truân. Đoạn thơ khắc họa tình cảm mẹ con đầy sự giằng xé, nhưng cũng thể hiện sự hi sinh vô bờ bến của mẹ đối với con cái, dù cho thời gian có trôi đi, dù cho con có đi xa, tình mẹ vẫn mãi mãi vĩnh cửu.

   Cuối cùng những dòng thơ xúc động, khắc họa sự ra đi của mẹ và sự tiếp nối của cuộc sống:

  " Sen đã tàn sau mùa hạ
   Mẹ cũng lìa xa cõi đời,
   Sen tàn rồi sen lại nở
   Mẹ thành ngôi sao trên trời" 

Hình ảnh "Sen đã tàn sau mùa hạ" không chỉ ám chỉ sự kết thúc của một vòng đời, mà còn biểu tượng cho sự hi sinh, vất vả của mẹ trong suốt cuộc đời mình. "Mẹ cũng lìa xa cõi đời" là nỗi mất mát đau đớn, là sự chia ly không thể tránh khỏi của con cái khi mẹ đã không còn bên cạnh. Tuy nhiên, tác giả không để lại sự buồn bã, u sầu, mà ngay sau đó là hình ảnh "Sen tàn rồi sen lại nở" một sự tái sinh, một sự tiếp nối không ngừng của vòng đời. Dù mẹ đã ra đi, nhưng tình yêu và những giá trị mẹ để lại vẫn mãi mãi sống trong trái tim con, giống như những đóa sen lại nở sau mùa hạ. Câu thơ "Mẹ thành ngôi sao trên trời" là hình ảnh vô cùng thiêng liêng và cảm động, thể hiện sự vĩnh hằng của tình mẹ. Dù mẹ đã khuất, nhưng mẹ vẫn ở đâu đó, soi sáng, dõi theo con, như ngôi sao trên bầu trời. Đoạn thơ này vừa gợi lên nỗi nhớ thương vô hạn, vừa gửi gắm thông điệp về sự bất diệt của tình mẹ trong cuộc đời.

     Bài thơ "Mẹ" của Viễn Phương mang đậm giá trị nghệ thuật và nội dung sâu sắc, thể hiện tình cảm kính yêu, biết ơn đối với người mẹ. Từ hình ảnh hoa sen, tác giả khéo léo so sánh mẹ với loài hoa thuần khiết, âm thầm hi sinh vì con. Đặc biệt, sự sử dụng hình ảnh "Sen đã tàn sau mùa hạ, Mẹ cũng lìa xa cõi đời" tạo nên một sự đối lập giữa sự sống và cái chết, thể hiện nỗi buồn sâu lắng của tác giả khi mẹ ra đi. Hình ảnh "Mẹ thành ngôi sao trên trời" mang lại cảm giác an ủi, khẳng định tình mẹ bất diệt, luôn dõi theo con dù ở nơi đâu. Bài thơ không chỉ là nỗi niềm thương nhớ mà còn là lời tri ân sâu sắc đối với người mẹ, khẳng định giá trị vô giá của tình mẫu tử.

   Viễn Phương đã khắc họa một cách sâu sắc và cảm động tình yêu vô bờ bến của người mẹ, đồng thời thể hiện lòng biết ơn và kính trọng của tác giả đối với mẹ. Qua những hình ảnh và ngôn từ giản dị nhưng đầy sức ám ảnh, bài thơ đã truyền tải thông điệp về sự hy sinh, tình cảm thiêng liêng mà mẹ dành cho con cái. Mặc dù mẹ đã ra đi, nhưng tình cảm ấy vẫn mãi trường tồn trong tâm hồn mỗi chúng ta. Có lẽ, mỗi người con khi đọc bài thơ này đều sẽ tự hỏi mình: liệu mình đã làm gì để đáp đền công ơn của mẹ, để mẹ có thể mãn nguyện và luôn dõi theo con như ngôi sao trên bầu trời.