Phần I : Đọc hiểu ( 6,0 điểm )

Câu 1 : Đoạn thơ được viết theo thể thơ : A. thơ tự do

Câu 2 : Vần ;lưng được gieo ở khổ 1 đoạn thơ : B. rằm - năm

 Câu 3 : Từ láy : D. chập chờn

Câu 4 : Nội dung chính của đoạn thơ trên là gì?

C. Thể hiện nỗi nhớ, lòng biết ơn, và tình yêu sâu sắc của tác giả dành cho mẹ

Câu 5 : Đoạn thơ cho em cảm nhận được điều gì về người mẹ?
D. Tình yêu thương, sự hi sinh, ngay thẳng

Câu 6 : Biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong câu thơ: “Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm” là: B. Nhân hóa

Câu 7 : Câu thơ “trong leo lẻo những vui buồn xa xôi” có mấy cụm danh từ? B. Hai cụm

Câu 8 : Khổ cuối đoạn thơ, tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?
C. Nhấn mạnh công lao dưỡng dục của mẹ và nhắc nhở chúng ta cần phải biết ơn và trân trọng công lao đó.

Câu 9 : 

* BPTT : - điệp ngữ '' bao giờ cho tới ''

             - nhân hóa '' trái hồng trái bưởi đánh đu ''

              - liệt kê '' trái hồng , trái bưởi , mùa thu , đếm sao , tháng năm ''

* Tác dụng : - gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt

                    - ấn tượng về tình mẫu tử thiêng liêng , cao đẹp

                    - tình cảm : tác giả đã bộc lộ những cảm xúc yêu mến , trân trọng , tự hào về người mẹ kính quý của mình

Câu 10 : 

* Các hình ảnh sự vật và thiên nhiên gắn liền với kỷ niệm của tác giả trong đoạn thơ:

• - Trái hồng, trái bưởi.
• - Bầu trời đầy sao.
• - Ngân hà chảy ngược.
• - Quạt mo.
• - Thằng Bờm.
• - Bờ ao.
• - Đom đóm chập chờn.

* Những hình ảnh này khắc họa một không gian tuổi thơ bình yên, giản dị và tràn đầy yêu thương.

Câu 11 : Qua đoạn thơ trên , Nguyễn Duy muốn gửi đến bạn đọc bức thông điệp : hãy trân trọng , biết ơn những công lao to lớn mà mẹ đã hy sinh cho ta và giữ gìn những kỷ niệm tuổi thơ, vì đó là cội nguồn của hạnh phúc và yêu thương. 

Phần II : Viết ( 4,0 điểm )

        Một nhà văn nổi tiếng đã từng nói:" Đọc một câu thơ nghĩa là ta đã gặp gỡ một tâm hồn con người. Quả thật đọc những câu trong bài thơ  '' Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa '' của nhà thơ Nguyễn Duy ta như tìm thấy được cảm xúc của chính mình . Với những hình ảnh giản dị mà sâu sắc đã gieo lại biết bao cảm xúc trong tâm hồn những người thưởng thức thi ca .  Qua những hình ảnh ''trái hồng'' ,'' trái bưởi '' , '' bầu trời đầy sao '' hay '' đom đóm chập chờn'' , tác giả đã vẽ nên một không gian yên bình, tràn đầy tình yêu thương. Lời ru của mẹ không chỉ nuôi dưỡng thể xác mà còn nuôi lớn tâm hồn, là cội nguồn của yêu thương, của những giá trị đẹp trong cuộc đời.  Mỗi câu thơ là một lời nhắc nhở tình mẫu tử thiêng liêng, là sự hy sinh vô bờ của mẹ, dành cho con những gì tốt đẹp nhất. Đọc bài thơ, em như cảm nhận được sự ân cần , sự chở che , hy sinh tất cả vì con nhưng ko một lời oán thán . Đồng thời , đoạn thơ còn là lời nhắc nhở mỗi chúng ta cần phải biết trân trọng , biết ơn , tự hào , hãnh diện về mẹ , đặc biệt là công lao to lớn ko đếm xuể của mẹ – người đã nuôi dưỡng tâm hồn và dạy ta cách sống. Bằng cách sử dụng biện pháp nhân hóa và điệp ngữ làm tăng sức biểu cảm, khiến nỗi nhớ mẹ của nhà thơ thêm phần sâu sắc hơn .  Qua đó , Nguyễn Duy muốn gửi gắm đến độc giả bức thông điệp về sự trân trọng và biết ơn đối với công lao vô bờ bến của mẹ, cũng như tình cảm gia đình quý giá.