Trong văn học, nhân vật luôn là phương tiện để nhà văn thể hiện những mối quan hệ, xung đột nội tâm cũng như những vấn đề xã hội, tâm lý phức tạp. Những nhân vật có chiều sâu thường được xây dựng thông qua những mâu thuẫn, suy nghĩ, cảm xúc đặc biệt, thể hiện rõ nét sự phát triển và đấu tranh của tâm hồn con người. Nhân vật Thuỳ trong truyện ngắn Chị em họ của Tô Hoài là một điển hình cho kiểu nhân vật này. Cô gái Thuỳ không chỉ đối diện với sự ganh tị, tự ti mà còn phải đấu tranh với chính bản thân mình trong việc tìm kiếm sự công nhận và khẳng định giá trị cá nhân. Mối quan hệ giữa Thuỳ và Hà, cô em họ, không chỉ là sự phản ánh những xung đột trong gia đình mà còn là sự phản ánh những vấn đề tâm lý của tuổi trẻ, khi con người phải vật lộn với những cảm xúc phức tạp, những khát khao và sự cô đơn. Thông qua nhân vật Thuỳ, Tô Hoài đã khắc họa một cách tinh tế những nội tâm đầy mâu thuẫn của con người, từ đó mở ra những suy ngẫm sâu sắc về sự trưởng thành, về giá trị bản thân và mối quan hệ trong xã hội.

Thuỳ là một cô gái không thiếu thốn về vật chất, nhưng lại luôn cảm thấy thiếu thốn về tình cảm và sự chú ý từ những người thân trong gia đình. Trong khi Hà – chị em họ của Thuỳ – luôn là hình mẫu lý tưởng, là niềm tự hào của gia đình với sự chăm chỉ học hành, lễ phép và có thái độ sống đúng mực, Thuỳ lại cảm thấy mình bị bỏ lại phía sau. Tuy không trực tiếp thể hiện sự ganh tị một cách quá rõ ràng, Thuỳ vẫn không thể giấu được cảm giác bất mãn khi so sánh bản thân với Hà. Đặc biệt, khi thấy Hà luôn được khen ngợi vì những thành tích học tập xuất sắc, thái độ chăm ngoan, Thuỳ không khỏi cảm thấy sự thiếu hụt về giá trị bản thân. Hà, với tính cách dịu dàng, ngoan ngoãn, luôn nhận được sự yêu mến của người lớn, trở thành một tấm gương sáng trong mắt mọi người. Nhưng với Thuỳ, việc Hà luôn được ca ngợi, thậm chí ngay cả khi cô không hề thích thú với những thành tích ấy, lại khiến cô cảm thấy như mình chẳng có gì đặc biệt, dù thực tế Thuỳ không phải là người vô dụng. Chính những sự so sánh này đã tạo ra một vách ngăn vô hình giữa Thuỳ và mọi người, khiến cô cảm thấy bị cô lập và không thể tìm thấy chỗ đứng cho bản thân trong gia đình.

Trong gia đình, Thuỳ không cảm nhận được sự gần gũi và chia sẻ từ các thành viên. Dù mọi người luôn bận rộn với cuộc sống riêng, nhưng sự thiếu vắng một người bạn đồng hành, một người để tâm sự, khiến Thuỳ càng thêm cảm giác cô đơn. Cô không có bạn bè thân thiết, và những người xung quanh dường như không đủ kiên nhẫn để lắng nghe tâm sự của cô. Sự thiếu thốn này càng trở nên rõ rệt khi Thuỳ phải đối diện với sự yêu mến dành cho Hà. Mặc dù cô luôn khao khát được sự quan tâm và yêu thương, nhưng lại không biết cách để bày tỏ tình cảm của mình. Trong gia đình, Thuỳ chỉ có thể tìm về nhà ngoại để tìm kiếm sự an ủi. Nhưng ngay cả khi ở đó, cô cũng không thể tìm thấy sự thấu hiểu mà mình mong muốn. Những lời khuyên của ngoại chỉ làm cho Thuỳ thêm phần mệt mỏi, vì cô cảm thấy rằng ngoại chỉ quan tâm đến Hà, mà không nhận ra những nỗi lòng của mình. Khi Thuỳ nhìn thấy cảnh Hà ngồi đọc bài trên truyền hình, giúp đỡ gia đình và nhận được lời khen ngợi từ mọi người, cô cảm thấy một sự chua chát trong lòng. Thuỳ không thể chấp nhận việc Hà được coi là hình mẫu hoàn hảo mà mình không thể sánh kịp. Những giây phút ấy, Thuỳ không chỉ cảm thấy mình không được yêu thương, mà còn thấy mình bị lãng quên trong chính gia đình mình. Cảm giác này khiến Thuỳ càng thêm buồn bã và tự ti, vì cô không thể tìm thấy giá trị của mình trong mắt những người xung quanh.

Một trong những nét nổi bật trong tính cách của Thuỳ là sự ganh tị âm thầm với Hà. Cảm giác này không chỉ đơn giản là sự so sánh về học lực hay cách cư xử, mà sâu xa hơn, đó là sự đấu tranh với cảm giác thiếu thốn tình cảm và sự chú ý. Thuỳ cảm thấy mình không thể đạt được sự hoàn hảo như Hà, vì Hà luôn được người lớn yêu quý và dành cho những lời khen ngợi, trong khi Thuỳ thì ngược lại. Dù cô không thể hiện ra ngoài, nhưng trong thâm tâm, Thuỳ luôn có một cảm giác bất mãn với sự thờ ơ của mọi người đối với mình. Đặc biệt, Thuỳ cảm thấy sự ganh tị càng thêm sâu sắc khi Hà xuất hiện trên truyền hình. Mọi người chăm chú nhìn Hà, khen ngợi Hà vì những thành tích đáng nể, nhưng Thuỳ lại chỉ có thể đứng từ xa, lặng lẽ cảm nhận sự thất vọng. Cô không thể hiện được bản thân mình, vì những gì cô làm trong mắt người lớn dường như không có gì đặc biệt. Khi mẹ bảo Thuỳ "Còn hơn mày không bao giờ được lên đâu", Thuỳ chỉ có thể im lặng, không thể phản kháng. Cô tự an ủi rằng mình không cần phải lên truyền hình, nhưng trong lòng vẫn có sự ghen tị và cảm giác mình không được công nhận. Cảm giác tự ti của Thuỳ còn thể hiện rõ trong thái độ của cô đối với những công việc hằng ngày. Cô luôn cố gắng làm thật nhanh để không ai có thể phê phán mình, nhưng lại không nhận được sự chú ý hay lời khen ngợi nào. Điều này càng khiến Thuỳ cảm thấy mình vô dụng và không có giá trị trong mắt mọi người. Mặc dù cô luôn làm việc chăm chỉ, nhưng trong lòng Thuỳ luôn cảm thấy bất mãn và tự ti khi nhìn thấy Hà được mọi người yêu mến và công nhận.

Điều quan trọng trong nhân vật Thuỳ chính là sự mâu thuẫn giữa khát khao được công nhận và bản ngã của cô. Thuỳ muốn nổi bật, muốn thể hiện mình khác biệt, nhưng cô lại không đủ can đảm để bộc lộ cảm xúc của mình. Cô luôn bày ra một vỏ bọc mạnh mẽ, tự lập, nhưng thực chất bên trong lại đầy sự yếu đuối, thiếu thốn tình cảm. Mỗi khi Hà được khen ngợi, Thuỳ lại không thể giữ được sự bình tĩnh và cảm thấy mình như một cái bóng mờ nhạt trong gia đình. Cô không thể đối diện với sự thật rằng mình chưa đủ giỏi, và cảm giác tự ti này càng khiến cô trở nên xa lánh với mọi người. Mâu thuẫn này thể hiện rõ trong những suy nghĩ và hành động của Thuỳ. Cô muốn khẳng định bản thân, muốn người khác chú ý đến mình, nhưng lại không đủ tự tin để làm điều đó. Cô luôn sợ bị người khác cười chê, sợ bị xem là ganh tị khi thể hiện cảm xúc thật. Chính vì vậy, Thuỳ sống trong một thế giới đầy mâu thuẫn: muốn thoát khỏi sự bóng tối của Hà nhưng lại không biết cách để tìm thấy ánh sáng của chính mình.

Nhân vật Thuỳ trong "Chị em họ" của Tô Hoài là một hình mẫu điển hình của những người trẻ đang tìm kiếm bản sắc và đấu tranh với những cảm xúc phức tạp. Cô không chỉ là biểu tượng của sự ganh tị và tự ti mà còn là hình ảnh của một con người trong quá trình trưởng thành, luôn khao khát được công nhận nhưng lại không biết cách thể hiện mình. Câu chuyện của Thuỳ không chỉ là sự phản ánh những mâu thuẫn trong mối quan hệ gia đình mà còn là một bức tranh về quá trình tìm kiếm bản ngã của mỗi con người. Thông qua nhân vật Thuỳ, Tô Hoài đã khắc họa một cách sâu sắc những yếu tố tâm lý phức tạp của con người trong xã hội hiện đại, nơi mà sự so sánh và ganh tị luôn tồn tại, nhưng đồng thời cũng là hành trình để mỗi người tìm ra giá trị thực sự của bản thân