Năm 2025, cả nước Việt Nam hân hoan kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đây là dịp để chúng ta tưởng nhớ những người con ưu tú đã dâng hiến cả tuổi trẻ và sinh mệnh cho sự nghiệp vĩ đại của dân tộc. Trong dòng chảy hào hùng ấy, cái tên Nguyễn Văn Thạc sáng lên như một ngọn đuốc dẫn lối, trở thành biểu tượng của tinh thần yêu nước và khát vọng hòa bình.

Nguyễn Văn Thạc sinh ngày 14/10/1952 tại xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, trong một gia đình trí thức nghèo nhưng giàu lòng yêu nước. Từ nhỏ, Thạc đã sớm bộc lộ tinh thần ham học hỏi và ý thức trách nhiệm với quê hương. Anh được bạn bè và thầy cô yêu mến bởi sự thông minh, tinh tế và trái tim nhân hậu. Năm 1970, Thạc thi đỗ vào Khoa Toán, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Đại học Quốc gia Hà Nội). Những ngày tháng trên giảng đường đại học, anh không chỉ là một sinh viên xuất sắc mà còn là một thanh niên tràn đầy lý tưởng sống. Khi tiếng gọi của tổ quốc vang lên, Thạc đã không ngần ngại xếp lại bút sách, tình nguyện lên đường nhập ngũ, dẫu biết phía trước là những khó khăn, thậm chí cái chết đang chờ đợi. Tháng 9/1971, anh chính thức trở thành người lính của Trung đoàn 209, Sư đoàn 312. Ngày rời Hà Nội, anh viết trong nhật ký: "Hà Nội của tôi, những con đường, hàng cây, giảng đường, bạn bè... Tất cả sẽ ở lại phía sau. Nhưng tôi tin rằng, mình sẽ trở về khi thành phố rực rỡ trong hòa bình. Nếu không, tuổi trẻ của tôi sẽ nằm lại trên mảnh đất quê hương để đổi lấy ngày ấy."

Trong hành trình của một người lính, Nguyễn Văn Thạc đã viết nên cuốn nhật ký "Mãi mãi tuổi 20", ghi lại từng suy nghĩ, cảm xúc và ước mơ của một thanh niên giữa chiến trường đầy bom đạn. Cuốn nhật ký không chỉ là những dòng tâm sự riêng tư mà còn là bức tranh hiện thực sống động về cuộc chiến, về tinh thần lạc quan và niềm tin mãnh liệt của thế hệ thanh niên Việt Nam thời bấy giờ. Anh viết về những người đồng đội, những người lính trẻ như mình, đang vượt qua mọi gian khổ để chiến đấu: "Có những buổi hành quân, đôi chân rớm máu trên con đường đá sắc. Nhưng lạ thay, không ai than phiền. Họ cười, đùa và kể chuyện về quê hương, về những giấc mơ còn dang dở. Họ sống như thể không có cái chết, và chiến đấu như thể mình là bất tử." Trong những trang nhật ký, Nguyễn Văn Thạc cũng bộc lộ khát vọng mãnh liệt về hòa bình, về một ngày đất nước không còn tiếng bom, không còn cảnh chia ly: "Tôi muốn một ngày, Hà Nội rực sáng trong tiếng cười. Những người mẹ không còn khóc tiễn con đi, những người vợ không còn ngóng đợi nơi bờ sông. Và khi đó, tôi sẽ trở về, hoặc không. Nhưng tôi biết, máu của tôi sẽ hòa cùng đất mẹ để nuôi những mầm cây mới."

Ngày 30/7/1972, trong trận chiến ác liệt tại chiến trường Quảng Trị, Nguyễn Văn Thạc đã anh dũng hy sinh ở tuổi 20. Sự ra đi của anh để lại niềm tiếc thương vô hạn cho gia đình, đồng đội và bạn bè. Nhưng đồng thời, anh cũng trở thành biểu tượng của sự hy sinh cao cả, của lòng yêu nước cháy bỏng. Cuốn nhật ký "Mãi mãi tuổi 20" được đồng đội giữ gìn cẩn thận và sau này trao lại cho gia đình anh. Hơn 30 năm sau, khi cuốn nhật ký được công bố, nó đã làm lay động hàng triệu trái tim người Việt Nam, trở thành di sản quý báu truyền cảm hứng cho bao thế hệ thanh niên. Nguyễn Văn Thạc không chỉ là một người lính, mà còn là biểu tượng của một thế hệ thanh niên sẵn sàng hy sinh tất cả vì độc lập, tự do của tổ quốc. Cuốn nhật ký của anh đã nhắc nhở chúng ta rằng, hòa bình hôm nay không đến từ may mắn, mà là kết quả của biết bao máu xương và nước mắt. Hơn thế nữa, câu chuyện của anh còn truyền đi thông điệp về lòng yêu nước, về trách nhiệm của mỗi người đối với tương lai của dân tộc. Thế hệ hôm nay, trong thời bình, cần tiếp nối tinh thần ấy bằng cách xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh.

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, những câu chuyện như của Nguyễn Văn Thạc vẫn còn đó, sống mãi trong lòng người dân Việt Nam. Anh là minh chứng rõ nét nhất cho tinh thần "quyết tử cho tổ quốc quyết sinh", là lời nhắn nhủ sâu sắc về ý nghĩa của sự hy sinh và lòng yêu nước. Nhìn lại câu chuyện của anh, chúng ta càng thêm trân trọng hòa bình và nguyện sống xứng đáng với sự hy sinh của biết bao thế hệ cha anh. Như Nguyễn Văn Thạc từng viết: "Nếu ngày mai tôi không trở về, xin hãy để tôi nằm lại với đất mẹ. Nhưng nếu trở về, tôi muốn sống một cuộc đời xứng đáng với máu xương của đồng đội tôi đã đổ xuống." Hôm nay, và mãi mãi, anh và những người lính năm xưa sẽ luôn sống trong trái tim của dân tộc Việt Nam.