viết bài văn nghị luận về hiện tượng vay mượn cải biến sáng tạo chất liệu văn hóa dân gian trong đoạn trích đất nước của nguyễn khoa điềm

Giúp em với ạ em cảm ơn

Trái tim người nghệ sĩ không ngừng thổn thức, rung động trước những điều đẹp đẽ; đập liên hồi vì tình yêu rạo rực với văn chương và chết đi nếu một ngày họ chẳng còn được sống chỉ để viết. Đọc một tác phẩm thực sự, bao giờ ta cũng bắt gặp hồn thơ văn cất lên nỗi niềm suy tư, trăn trở và tình yêu còn lắng đọng với cuộc đời, với văn chương, giống như cách Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện trọn vẹn trong tác phẩm " Đất Nước" của mình.

Thật vậy, Nguyễn Khoa Điềm, một trong những nhà thơ nổi tiếng của thế hệ các nhà thơ trẻ trong giai đoạn chống Mĩ cứu nước, đã tạo ra những tác phẩm xuất sắc, trong đó có bài thơ "Đất Nước" được đánh giá cao với sự khai thác chất liệu văn hóa dân gian, đặc biệt là văn học dân gian, làm nổi bật cái "chất riêng" và nét phong cách sáng tạo của ông. Bằng cách lồng ghép những hình ảnh và câu chuyện văn hóa dân gian, Nguyễn Khoa Điềm tạo ra một không gian thơ phong phú và sâu sắc. Độc giả không chỉ đọc văn bản mà còn cảm nhận được mùi vị của quê hương, đọng lại trong lòng những cảm xúc nồng nàn về tình yêu quê hương và nhân dân. Nguyễn Khoa Điềm không chỉ tập trung vào cảm xúc mà còn chú trọng vào suy tư sâu lắng với lời tự bạch tâm tình " Đất Nước của Nhân Dân".

Nguyễn Khoa Điềm đã lấy cảm hứng từ các yếu tố quen thuộc trong văn hóa dân gian để khắc họa hình ảnh đất nước. Những câu ca dao, tục ngữ như “Gừng cay muối mặn” hay truyền thuyết về Lạc Long Quân và Âu Cơ được tái hiện sinh động trong thơ ông. Đây không chỉ là những yếu tố đơn thuần mà còn là biểu tượng sâu sắc về cội nguồn dân tộc, tình nghĩa thuỷ chung và tinh thần đoàn kết của con người Việt Nam. Hình ảnh "miếng trầu bà ăn," "cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn" hay "cái kèo cái cột thành tên" không chỉ là những mô tả gần gũi trong đời sống mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về sự hình thành và phát triển của đất nước. Qua đó, Nguyễn Khoa Điềm nhấn mạnh đất nước không phải là khái niệm trừu tượng, mà là sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên, giữa lịch sử và hiện tại.

Điểm đặc sắc trong đoạn trích "Đất Nước" chính là cách nhà thơ cải biến và sáng tạo chất liệu dân gian, làm mới những giá trị truyền thống. Nếu ca dao, tục ngữ hay truyền thuyết thường mang tính cố định, thì qua lăng kính thơ ca của Nguyễn Khoa Điềm, những hình ảnh ấy trở nên sống động, gần gũi hơn với người đọc hiện đại.

"Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm"

Mượn chất liệu văn hóa dân tộc, nhà thơ đã đã mở rộng ý nghĩa của văn hóa dân gian, chuyển từ không gian làng quê truyền thống sang không gian tình yêu lãng mạn, nơi đất nước không chỉ là nơi sinh sống mà còn là nơi ghi dấu những kỷ niệm đẹp đẽ của con người. " Anh" với " em' vừa gần gũi quen thuộc, vừa chân thành sâu lắng như lời tâm tình nhẹ nhàng của đôi lứa yêu nhau. Điều này tạo nên sự gắn bó sâu sắc hơn giữa mỗi cá nhân với đất nước, khơi dậy lòng tự hào và tình yêu quê hương. Ngụp lặn trong vi mạnh của cảm xúc, ta còn cảm nhận được Chiếc khăn trở thành biểu tượng của tình yêu quê hương và không gian tình yêu cá nhân. "Con chim phượng hoàng" và "con cá ngư ông móng nước biển khơi": Thông qua hình ảnh này, nhà thơ không chỉ thể hiện tình yêu đặc biệt với quê hương Bình - Trị - Thiên mà còn đề cập đến không gian và sự đoàn tụ của dân tộc, từ miền xuôi đến miền ngược, từ rừng núi đến biển đảo. "Chim - rồng" và "Lạc Long Quân - Âu Cơ": Những hình ảnh và nhân vật này là những biểu tượng lịch sử và truyền thuyết của dân tộc, đại diện cho nguồn cội cao quý của người Việt. Sự nhớ đến ngày giỗ Tổ không chỉ là việc kính trọng đối với các thế hệ vua Hùng mà còn là việc ghi tạc đạo lí "uống nước nhớ nguồn" của ông cha. Hay là những di tích, danh lam thắng cảnh Sự tích núi Vọng Phu không chỉ là một câu chuyện truyền thuyết mà còn là sự kết hợp tinh tế của danh lam thắng cảnh với tâm huyết và lòng thuỷ chung của người phụ nữ Việt Nam. Hòn Trống Mái cũng được sử dụng để khẳng định vẻ đẹp trong tình cảm vợ chồng và mối liên kết vững bền của họ. Các truyền thuyết về Thánh Gióng và vua Hùng được nhà thơ sử dụng để kể về sự dũng cảm và công lao của dân tộc. Những hình ảnh này gắn liền với các địa danh và sơn danh Nam Bộ, tạo nên một môi trường văn hoá đặc trưng của Việt Nam. Con số 4000 năm được lặp lại như một khẳng định về sự oanh liệt và lâu dài của lịch sử dân tộc Việt Nam. Đây là lịch sử của những người nông dân, người lao động đã gắn bó với đất đai suốt hàng ngàn năm. "Khi có giặc người con trai ra trận": Gợi nhớ bài ca dao về tình yêu quê hương và tinh thần chiến đấu bất khuất của người con trai Việt Nam. "

Việc vay mượn và sáng tạo chất liệu văn hóa dân gian trong đoạn trích "Đất Nước" mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Trước hết, nó làm nổi bật bản sắc dân tộc, giúp độc giả nhận ra những giá trị văn hóa quen thuộc được tái hiện một cách mới mẻ. Thứ hai, cách cải biến này đã hiện đại hóa những hình ảnh truyền thống, giúp chúng trở nên gần gũi và phù hợp với thời đại. Cuối cùng, Nguyễn Khoa Điềm đã thành công trong việc tạo nên một "Đất Nước" không chỉ là địa lý, lịch sử mà còn là tâm hồn, là nguồn sống và sức mạnh của dân tộc. Thông qua đôi bàn tay ngôn từ khéo léo, Nguyễn Khoa Điềm muốn truyền tải thông điệp " Đất Nước của Nhân Dân" , vì thế nhân dân có quyền làm chủ đất nước.

Nguyễn Khoa Điềm, với tài năng và tâm huyết, đã khéo léo vay mượn và cải biến sáng tạo chất liệu văn hóa dân gian trong đoạn trích "Đất Nước", biến những yếu tố truyền thống thành hình tượng thơ giàu sức sống. Hiện tượng này không chỉ thể hiện sự trân trọng với giá trị văn hóa dân tộc mà còn khẳng định sức sáng tạo vô biên của người nghệ sĩ. Qua đó, Nguyễn Khoa Điềm đã để lại một tác phẩm độc đáo, vừa truyền thống, vừa hiện đại, vừa quen thuộc, vừa mới mẻ, mãi in đậm trong lòng độc giả Việt Nam.