Trong dòng chảy của văn học thiếu nhi Việt Nam, Vũ Tú Nam là một trong những tác giả tiêu biểu với lối viết nhẹ nhàng, sâu sắc và giàu tính nhân văn. Truyện ngắn “Bà ốm” trích trong tập Những truyện hay viết cho thiếu nhi (NXB Kim Đồng, 2019) đã để lại ấn tượng mạnh mẽ về tình cảm gia đình, đặc biệt là qua hình ảnh bé Loan – một cô bé hồn nhiên, hiếu thảo và giàu lòng yêu thương. Nhân vật bé Loan tuy nhỏ tuổi nhưng lại thể hiện rõ nét những phẩm chất đáng quý của một đứa trẻ biết sống trách nhiệm, chan chứa tình yêu thương đối với người thân trong gia đình.

Trước hết, qua lời kể dung dị, giàu cảm xúc của tác giả, bé Loan hiện lên như một cô bé có tâm hồn trong sáng, hồn nhiên đúng lứa tuổi. Loan vẫn còn nhỏ, đang trong giai đoạn cần được cha mẹ và bà chăm sóc. Thế nhưng, chính trong hoàn cảnh “bà ốm” – một biến cố tưởng chừng đơn giản – cô bé lại bộc lộ những đức tính vượt xa so với lứa tuổi của mình. Khi thấy bà bị ốm, Loan ban đầu không giấu nổi sự lo lắng, sợ hãi. Tuy nhiên, ngay sau đó, cô bé đã tự trấn tĩnh và ý thức được trách nhiệm của mình. Sự hồn nhiên pha lẫn nét lo âu trẻ con ấy càng làm nổi bật hình ảnh một cô bé vừa mong manh, vừa kiên cường. Bên cạnh sự hồn nhiên, bé Loan còn giàu tình yêu thương và lòng hiếu thảo. Trong hoàn cảnh bà đang đau ốm, mẹ thì bận việc, bố lại đi vắng, bé Loan không chỉ ngồi khóc hay lo sợ mà nhanh chóng thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe của bà. Loan hỏi han, lo thuốc men, chăm sóc bà từ những việc nhỏ nhất như thấm khăn lau mồ hôi, đỡ bà ngồi dậy, lấy nước cho bà uống… Từng hành động ân cần ấy xuất phát từ tình yêu thương chân thành, mong muốn bà mau khỏe lại. Đó chính là vẻ đẹp của lòng hiếu thảo – một trong những phẩm chất quan trọng được đề cao trong gia đình Việt Nam truyền thống. Hành động chăm sóc bà ốm của Loan không ồn ào, khoa trương, mà tự nhiên, giản dị như chính tình yêu trong trẻo của cô bé.

Không chỉ vậy, tinh thần trách nhiệm của bé Loan cũng được khắc họa rõ nét. Thông thường, một cô bé còn nhỏ tuổi sẽ rất lúng túng khi gặp chuyện lớn như người thân ốm đau. Nhưng Loan đã dũng cảm đón nhận và cố gắng hoàn thành nhiệm vụ được mẹ giao phó: “Con ở nhà, trông bà giúp mẹ, nhé!” Từ việc chuẩn bị cháo cho bà, pha thuốc đến việc dọn dẹp nhà cửa gọn gàng, Loan đều làm với tất cả sự nghiêm túc và cẩn trọng. Hình ảnh cô bé loanh quanh bên bếp lửa, vừa run sợ lửa bắn vừa lo sao để nấu cháo ngon, hay lúc đứng bên giường bà, lo lắng chờ bà ăn được miếng cháo nóng… tất cả toát lên sự chu đáo, chững chạc trước tuổi. Qua đó, người đọc cảm nhận được tình yêu gia đình và tinh thần tự lập của bé Loan, dù còn nhỏ nhưng đã biết cách sắp xếp, xoay xở để giúp mẹ chăm sóc bà. Song song với tình yêu thương và tinh thần trách nhiệm, bé Loan còn bộc lộ tính cách kiên nhẫn, giàu lòng bao dung. Trẻ nhỏ thường mau chán, mau mệt, nhưng khi thấy bà đau, Loan đã kiên trì ngồi quạt cho bà, liên tục hỏi han tình trạng của bà để kịp thời báo cho mẹ. Dù có thể mỏi tay, buồn ngủ hay đói bụng, cô bé vẫn gắng gượng, không nề hà việc vặt vãnh. Điều này phản ánh nét đẹp trong nhân cách của bé Loan – sẵn sàng đặt nhu cầu của người thân lên trên mong muốn cá nhân. Qua đó, ta thấy được sự trưởng thành trong suy nghĩ và hành động của cô bé, một sự trưởng thành vượt bậc so với tuổi đời.

Một điểm nữa làm nên sức hấp dẫn của nhân vật bé Loan là sự chân thật, gần gũi mà tác giả Vũ Tú Nam xây dựng. Bằng lối viết tự nhiên, giản dị, tác giả cho người đọc thấy một cô bé rất đời thường, có đôi lúc vụng về, lúng túng, nhưng cũng rất đáng yêu. Loan không phải một “siêu nhân” hay một hình tượng được lý tưởng hóa; em vẫn có những lúc bối rối, sợ sệt. Thế nhưng, chính điều đó lại tạo nên sức hút cho nhân vật, bởi bé Loan đại diện cho bao đứa trẻ khác – có thể còn nhỏ dại nhưng lại giàu tình thương và dũng cảm. Nhờ vậy, độc giả dễ dàng đồng cảm, thấy đâu đó bóng dáng của mình hoặc của những người xung quanh trong cô bé. Qua hình ảnh bé Loan, thông điệp nhân văn mà Vũ Tú Nam gửi gắm cũng trở nên sâu sắc hơn. Trước hết, đó là lời khẳng định tầm quan trọng của tình cảm gia đình – nơi mỗi thành viên sẵn sàng chăm sóc, yêu thương và đùm bọc nhau khi khó khăn, ốm đau. Đồng thời, tác phẩm cũng ca ngợi tính tự lập, trách nhiệm của thế hệ trẻ – những người kế thừa, duy trì nếp nhà và truyền thống hiếu thảo. Tác giả cho thấy, một đứa trẻ, dù nhỏ bé, nếu được nuôi dưỡng trong tình yêu thương và biết ý thức về trách nhiệm, vẫn có thể trở thành chỗ dựa tinh thần cho gia đình.

Tóm lại, nhân vật bé Loan trong truyện ngắn “Bà ốm” của Vũ Tú Nam là hình tượng tiêu biểu cho vẻ đẹp tâm hồn của thiếu nhi Việt Nam: hồn nhiên, giàu yêu thương, hiếu thảo, trách nhiệm và chân thành. Chính từ hình ảnh một cô bé tưởng như yếu đuối nhưng lại kiên cường, ta càng thêm trân quý giá trị của tình thân, càng nhận ra sức mạnh diệu kỳ của tình yêu thương trong việc gắn kết con người. Truyện ngắn “Bà ốm” khép lại với niềm tin yêu và hy vọng: chỉ cần chúng ta biết yêu thương và sẻ chia, gia đình sẽ luôn là điểm tựa vững chắc, là nơi mỗi thành viên trưởng thành và tỏa sáng trong hạnh phúc bình dị. Và trong chính sự trưởng thành ấy, bé Loan đã để lại bài học về lòng hiếu thảo, đức tính nhẫn nại và ý thức trách nhiệm – những phẩm chất đẹp đẽ làm nên nhân cách con người.