Lê Quý Đôn đã từng chiêm nghiệm "Thơ phát khởi từ lòng người ta". Những thi phẩm thơ không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống mà đó còn những những rung cảm sâu sắc nơi con tim của nhà thơ. Nhà thơ sẽ không viết một chữ nào nếu toàn thân không rung động. Quả thực sắc hương của cuộc đời tỏa vào những trang thơ lại lặng thầm tàng ẩn lắng sâu những dư vị ngọt ngào và những cảm xúc sáng ngời nơi trái tim người cầm bút. Và tác phẩm "lời ru của mẹ" của nhà thơ Xuân Quỳnh đã khắc dạ vào lòng người đọc tình yêu thương vô bến bờ của mẹ dành cho qua qua khúc hát ru ngọt ngào quen thuộc.

Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác mang âm điệu nhẹ nhàng, sâu lắng thể hiện tình cảm thiêng liêng, gần gũi thơ của thi nhân đã có một vị thế vững chắc trong trái tim mỗi người thưởng thức. Bài thơ "Lời ru của mẹ" là một tác phẩm hay và xúc động thể hiện rõ nét ngòi bút trữ tình dạt dào yêu thương của tình mẫu tử thương liêng cao quý.

Bài thơ mở đầu bằng những câu hỏi tu từ:

             "Lời ru ẩn nơi nào

               Giữa mênh mang trời đất

              Khi con vừa ra đời

             Lời ru về mẹ hát"

Ngay từ mở đầu tác giả đã sử dụng câu hỏi tu từ "Lời ru ẩn nơi nào" để gợi nhiều suy tư và sự thiêng liêng bí ẩn của lời ru. Lời ru mà con vẫn hay nghe, lời ru êm đềm đưa con vào giấc ngủ hồng ấy đã có tự bao giờ. Trong thế giới rộng lớn và bao la "mênh mang giữa đất trời" thì tình yêu của mẹ vẫn luôn hiện hữu qua lời ru, lời ru ấy ngân vang giữa đất trời. Hình ảnh  "mênh mang- lời ru" tạo sự đối lập giữa một bên là vũ trụ bao la, một bên là lời ru nhỏ bé nhưng chúng lại có sức mạnh to lớn. Tưởng chừng nhỏ bé mà lại là một phần không thể thiếu cảu cuộc sống. Câu khẳng định chắc nịch lời ru đã có từ "khi con vừa ra đời" đã có tiếng hát ầu ơ của mẹ ở tiếp bước cùng con trên chặng hành trình của cuộc đời.

Trong kí ức của mỗi người, có lẽ lời ru đã trở thành một âm thanh quen thuộc là người bạn đồng hành thuở thơ ấu với biết bao cảm xúc và kỉ niệm:

                   "Và khi con đến lớp

                    Lời ru ở cổng trường

                    Lời ru thành ngọn cỏ 

                    Đón bước bàn chân con"

Lời ru của mẹ không chỉ bên con trong giấc ngủ hồng mà khi con lớn lên lời ru đã hiện hữu trong cuộc sống thường ngày. Hình ảnh "lời ru ở cổng trường" mang ý nghĩa biểu tượng. Lời ru theo con tới trường hay đó chính là sự dõi theo, lo lắng của người mẹ kho con bước vào môi trường mới. Trong mọi cột mốc trưởng thành con con luôn có mẹ dõi theo. với việc sử dụng biện pháp ẩn dụ "lời ru thành ngọn cỏ" đã thể hiện một hình ảnh đẹp. Những cây cỏ dại dẫu có nhỏ bé, tầm thường nhưng sức sống của nó thì bền bỉ. Trước mọi hoàn cảnh điều kiện ngọn cỏ đều vươn lên khỏi mặt đất cằn cỗi để xanh tốt. Tình yêu của mẹ dành cho con cũng giống như những cây cỏ, đó là một tình cảm dịu dàng, gần gũi và bền bỉ yêu thương. Đằng sau mỗi bước con đi luôn có hình bóng mẹ âm thầm bảo vệ và nâng đỡ. Tình cảm ấy lớn lao và tỏa bóng mát cho cuộc đời con. Mẹ ơi! Mẹ thật cao cả và thiêng liêng!

Trên hành trình cuộc đời, lời ru của mẹ sẽ là chỗ dựa tinh thần vững chắc để con tự tin bước đến chinh phục ươc mơ mà con luôn ấp ủ:

                          "Mai rồi con lớn khôn

                           Trên đường xa nắng gắt

                           Lời ru thành bóng mát" 

Con lớn lên trong những câu chuyện kể của bà trong lời ru êm dịu của mẹ. Hình ảnh "nắng gắt" là biểu tượng cho những khó khăn, vất vả và thách thức mà con phải đối mặt trên đường đời. Nhưng giữa cái khắc nghiệt ấy, lời ru chính là "bóng mát" xoa dịu tâm hồn con tiếp thêm cho con sức mạnh và động lực để dũng cảm vượt qua. Lời ru đã trở thành điểm tựa tinh thần cho những đứa con. Việc của con là bay xa còn mẹ sẽ là bệ đỡ là người luôn chở che cho con. Nhịp thơ chậm rãi tạo cảm xúc suy tư khiến người đọc liên tưởng đến những tháng ngày gian khó, bấp bênh nhưng vẫn luôn có mẹ ở bên. Chẳng có khó khăn nào có thể thắng được lòng mẹ, chẳng có thử thách nào mà con không thể vượt qua khi đồng hành bên con là sự chở che của những lời ru thuở nào.

                      "Lúc con lên núi thẳm

                       lời ru cũng gập ghềnh

                      Khi con ra biển rộng

                      Lời ru thành mênh mông"

Thi nhân đã sử dụng các hình ảnh ẩn dụ "núi thẳm" để tượng trưng cho những khó khăn thách thức và "biển rộng" là biểu tượng cho những chân trời mới mà con sẽ khám phá. Đó là hành trình vươn lên khám phá cuộc đời và tìm kiếm cho mình những giá trị sống đích thực. Và trên chặng đường ấy con sẽ không cô đơn mà luôn có mẹ và những lời ru vỗ về trong câu ca của mẹ đồng hành cùng con khi con bước vào cuộc đời rộng lớn. Lời ru của mẹ không chỉ có trong những ngày bình yên mà còn chia sẻ cả những gian nan mà con phải trải qua . Tác giả đã nhân hóa  "Lời ru cũng gập ghềnh" khiến cho lời ru trở nên sinh động và có sự đồng cảm thay đổi theo cung đường con đi. Điệp ngữ "lời ru" xuất hiện liên tục tạo nhịp điệu nhẹ nhàng êm ái như một bài hát ngân vang trong tâm trí và chất chứa tình yêu của mẹ. Tình mẹ bao la và lời ru sẽ mở rộng biên độ như đại dương rộng lớn luôn dõi theo và bảo vệ con. Lời ru có sức mạnh lớn lao và vĩ đại như thế. Bởi lẽ trong từng câu ca chính là nỗi lòng, tình cảm là lời dạy bảo mà mẹ đã gửi gắm vào đó. 

"Nội dung của một tác phẩm trở nhiều ít mặc sức nhưng nếu không có những bơi chèo nghệ thuật thì con thuyền nội dung ấy sẽ trở nên bất động". Bài thơ đã khắc họa tình mẫu tử thiêng liêng trong đó lời ru đã trở thành biểu tượng của tình yêu và sự chở che của mẹ dành cho con. Lời ru ấy chính là lòng mẹ là hành trang vững chắc theo con suốt cả cuộc đời. Với việc sử dụng các biện pháp tu từ nghệ thuật như ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ đã giúp cho bài thơ giàu chất gợi và nhấn mạnh được sự cao quý của tình mẫu tử. Giọng thơ nhẹ nhàng trầm lắng, nhịp thơ uyển chuyển đã bộc lộ được những cảm xúc và vai trò của lời ru.

Gấp những trang sách lại nhưng hình ảnh người mẹ qua những câu hát vẫn in đậm và ngân vang trong tâm trí người đọc. Qua lời ru tác giả đã gửi gắm những triết lý của tình yêu thương. Lời ru trong câu ca của mẹ như người bạn đồng hành trên cung đường thanh xuân qua bao mùa trái. Để rồi mỗi người thêm trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng. Những câu hát ru đồng vọng yêu thương "ầu ơ, ví dầu, cầu ván đóng đinh/ Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi/ Khó đi mẹ dắt con đi/ Con đi đường học mẹ đi đường đời"