Nhà văn Thạch Lam trong lời tựa của tập truyện “Gió đầu mùa” có viết: “Đối với tôi, văn chương không phải một cách đem đến cho người đọc sự thoát li hay sự quên, trái lại, văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người đọc thêm trong sạch và phong phú hơn”. 

“Chuyến xe giáp Tết” của Vũ Thị Huyền Trang là một tác phẩm đầy nhân văn, tái hiện hình ảnh cuộc sống của người lao động nghèo khó trong hành trình về quê, đồng thời ca ngợi tinh thần tương thân tương ái và giá trị cao cả của tình người.
Câu chuyện xoay quanh ông Thuộc, một người đàn ông trung niên đang trên chuyến xe buýt để trở về quê đón Tết. Hình ảnh ông hiện lên với dáng vẻ chân chất, lam lũ, mang theo bao nỗi lo toan, vất vả của cuộc sống mưu sinh. Đồng tiền công mà ông dành dụm từ nhiều tháng trời không chỉ là mồ hôi nước mắt mà còn chất chứa hy vọng về một cái Tết đủ đầy cho gia đình. Hình ảnh ông thận trọng, luôn giữ số tiền bên mình và không dám uống say trong bữa cơm chia tay với bạn bè đã làm nổi bật sự cẩn thận, chu toàn của một người lao động nghèo nhưng giàu tình cảm.
Trên chuyến xe đông đúc, không khí Tết rộn ràng hiện lên qua những chi tiết như cành hoa đào, bó mận rừng, hay những lời trò chuyện rôm rả. Mỗi hành khách trên xe đều có câu chuyện riêng, như cậu thanh niên trẻ mang bó mận rừng về quê để thắp hương cho cha, một chiến sĩ biên phòng đã hy sinh. Cuộc gặp gỡ với chàng thanh niên mang bó hoa mận rừng thắp hương cho người cha liệt sĩ đã tạo nên sự đối lập sâu sắc giữa nỗi đau cá nhân và ý chí vượt khó. Câu chuyện của anh không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của lòng hiếu nghĩa và sự hy sinh mà còn gợi lên sự xúc động trong lòng mỗi người.Qua lời kể của cậu, những mất mát, hy sinh cao cả của cha cậu không chỉ gợi lên lòng biết ơn mà còn khiến ông Thuộc suy ngẫm nhiều hơn về tình yêu quê hương, gia đình và những giá trị thiêng liêng của cuộc sống.
Biến cố xảy ra khi ông Thuộc phát hiện mình bị mất số tiền tích góp. Nỗi đau đớn và sự tuyệt vọng hiện rõ qua những lời nói và hành động của ông, khiến những người trên xe không khỏi xót xa. Đó không chỉ là nỗi buồn của một người đàn ông mất tiền mà còn là nỗi lo về một cái Tết thiếu thốn, sự bất lực khi không thể chu toàn cho gia đình. Tuy nhiên, chính trong hoàn cảnh khó khăn ấy, tình người lại được thể hiện rõ nét nhất.

Hành động tập thể của những người trên xe khi đề nghị quyên góp giúp đỡ ông Thuộc sau khi nghe về hoàn cảnh của ông đã nhấn mạnh tinh thần đoàn kết và tình làng nghĩa xóm – những giá trị truyền thống quý báu của xã hội Việt Nam, đặc biệt trong dịp Tết. Những hành khách trên xe, từ xa lạ, trở nên gần gũi, chung tay giúp đỡ ông Thuộc. Mỗi người một chút, dù ít dù nhiều, họ đã góp lại thành số tiền đủ để ông yên tâm về quê. Hành động này không chỉ đơn thuần là sự giúp đỡ vật chất mà còn là sự sẻ chia tinh thần, là minh chứng cho lòng nhân ái, tinh thần đoàn kết của người Việt Nam.

Ngôn ngữ giản dị, cốt truyện gần gũi nhưng giàu cảm xúc, tác giả đã khéo léo tái hiện hình ảnh một xã hội mà trong đó tình người vẫn luôn tỏa sáng. Qua từng chi tiết nhỏ, từ cành đào trên xe buýt đến bó mận rừng hay những đồng tiền lẻ được gom góp, tác phẩm đã khắc họa thành công bức tranh cuộc sống đầy tình người, nơi mà lòng tốt có thể hóa giải mọi khó khăn.“Chuyến xe giáp Tết” không chỉ là câu chuyện về một chuyến hành trình mà còn là bài ca về tình người, về giá trị của đồng tiền khi được sử dụng đúng ý nghĩa. Đồng thời, tác phẩm cũng khiến người đọc suy ngẫm về cuộc sống, về sự sẻ chia và niềm tin vào những điều tốt đẹp. Tình người, dù nhỏ bé hay lớn lao, vẫn luôn là ngọn lửa sưởi ấm trái tim, làm bừng sáng những góc tối của cuộc đời.

 Qua câu chuyện này, không chỉ là một hành trình về quê đón Tết, mà còn là thông điệp sâu sắc về lòng trắc ẩn, sự sẻ chia và ý nghĩa của tình người trong những lúc khó khăn. Đây thực sự là một bức tranh đời sống chân thực và cảm động, thể hiện rõ nét giá trị truyền thống trong ngày lễ Tết của người Việt.