Tú Mỡ là một trong những nhà thơ trào phúng nổi bật của văn học Việt Nam hiện đại. Thơ của ông thường xuyên phê phán các thói hư tật xấu trong xã hội qua các câu thơ hóm hỉnh, châm biếm sắc sảo. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là bài thơ "Khoe lười". Bài thơ với giọng điệu hài hước, trào phúng phản ánh thái độ sống lười biếng, không muốn lao động mà vẫn biện minh cho sự lười biếng của tác giả. Thông qua bài thơ, Tú Mỡ muốn gửi gắm thông điệp về sự lười biếng nhưng lại được ngụy biện một cách tinh tế.

Trong bài thơ, tác giả khẳng định ngay từ đầu: “Anh em chớ bảo ta lười”.

Đây là lời mở đầu đầy ẩn ý, thể hiện sự tự bào chữa, biện minh cho chính bản thân. Thay vì tự nhận lỗi, tác giả lại đổ lỗi cho người khác khi họ nói rằng mình lười. Điều này tạo nên sự đối lập thú vị, vừa gây cười vừa phản ánh thái độ bàng quan, không quan tâm đến công việc.

Thơ của Tú Mỡ sử dụng bốn mùa trong năm để biện minh cho thái độ lười biếng của mình:“Xuân hãy còn chơi cho phỉ chí”: Vào mùa xuân, người ta thường nghỉ ngơi, tận hưởng cảnh vật, do đó, tác giả cho rằng không nên lao động mà phải vui chơi cho thỏa thích. Đây là một hình ảnh hài hước khi mùa xuân thường được coi là thời gian của sự khởi đầu, của những dự định mới, nhưng trong suy nghĩ của tác giả, đây lại là mùa để “chơi”.“Hạ mà cất nhắc tất nhoài hơi”: Trong mùa hè, tác giả lý giải rằng làm việc là quá mệt nhọc, khiến sức khỏe không chịu nổi, vì thế, mùa hè là thời gian để nghỉ ngơi, tránh những công việc quá nặng nhọc.

“Thu sang cảm nguyệt còn ngâm vịnh”: Mùa thu với không khí dịu mát, tác giả lại cảm thấy thích hợp để ngâm thơ, thưởng thức thiên nhiên thay vì lao động.

“Đông lại hầm chăn tạm nghỉ ngơi”: Vào mùa đông, với cái lạnh, tác giả lại tìm cách “tạm nghỉ ngơi” trong chăn ấm, tiếp tục tránh xa công việc.

Sự phân chia mùa để biện minh cho sự lười biếng của tác giả vừa hài hước lại vừa phản ánh thái độ trốn tránh công việc của ông.

Qua từng mùa, Tú Mỡ đã tinh tế xây dựng một lý do hợp lý cho mỗi mùa để không phải làm việc. Tuy nhiên, khi nói đến mùa xuân, tác giả lại hứa hẹn rằng sẽ bắt tay vào làm việc sau khi “mùa xuân sang”. Chính sự trì hoãn này lại càng làm tăng sự trào phúng, phản ánh tính cách lười biếng nhưng lại luôn biện minh bằng những lý do tưởng chừng hợp lý nhưng thực chất là vô lý.

Bài thơ “Khoe lười” không chỉ đơn thuần nói về sự lười biếng mà còn lên án thói quen trì hoãn công việc, thiếu quyết đoán trong cuộc sống. Thông qua việc sử dụng các mùa trong năm để lý giải cho sự lười biếng, Tú Mỡ đã gửi gắm một thông điệp sâu sắc về tính cách của con người. Sự lười biếng không chỉ là thói quen mà còn là sự thiếu trách nhiệm và thiếu nhiệt huyết trong công việc, cuộc sống.

Bài thơ “Khoe lười” của Tú Mỡ không chỉ là một tác phẩm hài hước, trào phúng mà còn chứa đựng những thông điệp sâu sắc về thái độ sống và làm việc của con người. Thông qua những câu thơ hóm hỉnh, tác giả đã khéo léo phê phán thói lười biếng, đồng thời cũng làm nổi bật sự hóm hỉnh và sắc sảo trong cách sử dụng ngôn ngữ của mình. Từ đó, bài thơ trở thành một tác phẩm có giá trị nhân văn sâu sắc, mang đến cho người đọc những suy nghĩ về trách nhiệm và thái độ sống trong xã hội.