Phần I: Đọc hiểu

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên.

Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
Văn bản thể hiện cảm xúc nhớ thương, yêu mến và sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, đặc biệt là vai trò của người mẹ.

Câu 2: Giải thích nghĩa của từ thao thức trong khổ thơ:

"Hai chiếc giường ướt một
Ba bố con nằm chung
Vẫn thấy trống phía trong
Nằm ấm mà thao thức"

-Thao thức: Là trạng thái không ngủ được, thường vì bận tâm, lo lắng hay nhớ nhung.

-Trong ngữ cảnh bài thơ, "thao thức" diễn tả tâm trạng bồn chồn của ba bố con khi mẹ vắng nhà. Dù được chăm sóc đầy đủ và nằm ấm áp, họ vẫn cảm thấy thiếu vắng, trống trải vì nhớ thương mẹ.

Câu 3: Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ cuối.

"Thế rồi cơn bão qua
Bầu trời xanh trở lại
Mẹ về như nắng mới
Sáng ấm cả gian nhà."

-Biện pháp tu từ: So sánh ("Mẹ về như nắng mới") và ẩn dụ ("Sáng ấm cả gian nhà").

-Tác dụng:

+Hình ảnh so sánh mẹ với "nắng mới" gợi lên sự tươi sáng, ấm áp và niềm hạnh phúc tràn ngập khi mẹ trở về.

+Hình ảnh ẩn dụ "sáng ấm cả gian nhà" nhấn mạnh vai trò quan trọng của mẹ, là trung tâm yêu thương, gắn kết và mang lại sức sống, niềm vui cho cả gia đình.

+Những biện pháp này làm tăng tính biểu cảm và giúp người đọc cảm nhận được sự ấm áp của tình mẹ.

Câu 4: Nội dung chính của văn bản trên là gì?

Nội dung chính:
Bài thơ kể về những ngày mẹ vắng nhà trong cơn bão, nỗi nhớ và tình yêu thương của bố con dành cho mẹ, cùng sự cố gắng tự chăm lo cho gia đình. Khi mẹ trở về, gia đình lại tràn ngập niềm vui và sự ấm áp, thể hiện vai trò không thể thay thế của mẹ trong tổ ấm.

Phần II: Tạo lập văn bản

Câu 1:

Khi đọc bài thơ bốn chữ và năm chữ về mẹ, tôi cảm nhận sâu sắc tình yêu thương gia đình và vai trò quan trọng của mẹ trong cuộc sống. Từng câu thơ ngắn gọn nhưng giàu cảm xúc, tựa như những dòng chảy ấm áp lan tỏa trái tim. Bài thơ bốn chữ khiến tôi nghĩ đến mẹ như một ngọn lửa không bao giờ tắt, luôn sưởi ấm và gắn kết các thành viên trong gia đình. Hình ảnh "ngọn lửa" hay "gia đình nở hoa" gợi lên sự trù phú, hạnh phúc mà mẹ mang lại, làm lòng tôi rưng rưng xúc động. Bài thơ năm chữ lại khơi gợi những ký ức khi mẹ vắng nhà, khiến tôi nhận ra sự trống trải và nhớ nhung không thể thay thế. Nhưng khi "mẹ về lại," niềm vui và sức sống lập tức trở lại, như ánh nắng hồng thắp sáng cả không gian. Hai bài thơ tuy ngắn nhưng đã khắc họa một cách tinh tế và sâu lắng vai trò của mẹ trong gia đình, khiến tôi thêm yêu thương và trân trọng mẹ hơn bao giờ hết.

Câu 2:

Khi đọc những bài thơ bốn chữ và năm chữ về mẹ, tôi cảm nhận được tình yêu thương sâu sắc, sự hy sinh thầm lặng và vai trò không thể thay thế của mẹ trong cuộc sống mỗi người. Dù lời thơ ngắn gọn, giản dị, nhưng chứa đựng biết bao cảm xúc và ý nghĩa. Từng dòng thơ tựa như một dòng suối mát lành, chảy vào tâm hồn, gợi lên trong tôi những kỷ niệm ấm áp bên mẹ.

Bài thơ bốn chữ làm tôi liên tưởng đến hình ảnh mẹ như một ngọn lửa bập bùng trong đêm tối, luôn tỏa sáng và sưởi ấm ngôi nhà. Hình ảnh "ngọn lửa" gợi nhớ đến đôi bàn tay mẹ luôn tất bật chăm sóc gia đình, từ việc nấu nướng, dọn dẹp đến việc lo toan mọi điều nhỏ nhặt nhất. Mẹ như nguồn sức mạnh vô hình, không chỉ đem lại hơi ấm vật chất mà còn truyền cảm hứng sống, tình yêu thương cho các thành viên trong nhà. Câu thơ "Gia đình nở hoa" khiến tôi nhớ đến những lúc cả gia đình quây quần bên nhau, khi có mẹ, mọi thứ dường như tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.

Bài thơ năm chữ lại mang đến một cảm giác khác ,nỗi trống trải, thiếu vắng khi mẹ không có ở nhà. Tôi như thấy hình ảnh căn bếp vắng lặng, những bữa cơm đơn giản nhưng không thể trọn vẹn khi thiếu bàn tay mẹ. "Mẹ vắng, nhà bỗng lạnh" ,chỉ một câu thơ ngắn đã khắc họa rõ nét sự trống trải ấy. Nhưng rồi hình ảnh mẹ trở về trong câu thơ "Mẹ về lại, cả nhà thắm nắng hồng" lại khiến lòng tôi nhẹ nhõm. Ánh sáng ấy không chỉ là ánh nắng, mà là nụ cười, là giọng nói dịu dàng, là sự quan tâm mà mẹ luôn dành trọn cho gia đình.

Càng đọc, tôi càng thấm thía hơn những điều bình dị mà cao quý mà mẹ đã làm. Những buổi tối mẹ thức khuya may vá, những sáng sớm mẹ dậy sớm chuẩn bị bữa ăn, hay những ngày mưa mẹ vẫn đội gió bão lo toan cho cuộc sống của cả nhà. Thời gian cứ lặng lẽ trôi, những nếp nhăn trên khuôn mặt mẹ dần xuất hiện, mái tóc mẹ dần điểm bạc, nhưng tình yêu mẹ dành cho gia đình vẫn luôn bền vững như ngày đầu. Tôi chợt nhận ra rằng sự hy sinh của mẹ không bao giờ là những điều lớn lao, mà là những hành động nhỏ bé, âm thầm nhưng đầy yêu thương.

Qua bài thơ, tôi càng hiểu rằng mẹ chính là trái tim của gia đình. Nhờ mẹ, gia đình luôn ấm áp và gắn kết. Nếu không có mẹ, mọi thứ dường như mất đi ý nghĩa. Đọc những vần thơ mộc mạc nhưng chân thành, tôi không khỏi nhớ đến mẹ của mình. Tôi chợt tự hỏi, đã bao lần tôi quên nói lời cảm ơn mẹ, đã bao lần tôi vô tình không nhận ra những điều mẹ đã làm.

Những bài thơ tuy ngắn nhưng đã khắc họa được một tình cảm vô cùng lớn lao. Chúng không chỉ làm tôi xúc động mà còn gợi lên trong tôi lòng biết ơn sâu sắc đối với mẹ. Tôi tự nhủ rằng mình sẽ cố gắng hơn nữa, sẽ yêu thương và quan tâm mẹ nhiều hơn, bởi mẹ là người quan trọng nhất, là nguồn sống, là ánh sáng trong cuộc đời tôi.

"Mẹ" ,hai tiếng thiêng liêng ấy mãi mãi là một phần không thể thiếu trong trái tim mỗi người. Những bài thơ này như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. Hãy trân trọng mẹ, yêu thương mẹ khi còn có thể, bởi mẹ chính là ánh nắng ấm áp nhất trong cuộc đời chúng ta.