Xã hội ngày càng phát triển, kéo theo đó là hàng loạt các vấn đề cần quan tâm, thậm chí là ở mức báo động như hiện tượng biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, ... Một đất nước muốn tồn tại và phát triển lâu bền thì vấn đề bảo vệ môi trường sống là rất quan trọng, nhưng thực tế môi trường hiện nay ngày một ô nhiễm trầm trọng, gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Ô nhiễm môi trường là sự suy thoái của các yếu tố tự nhiên như không khí, nước, đất do các hoạt động của con người hoặc tự nhiên gây ra, làm ảnh hưởng đến sự sống và sức khỏe của con người, động thực vật. Biến đổi khí hậu là sự thay đổi lâu dài của nhiệt độ, lượng mưa, và các yếu tố thời tiết khác do tác động của con người và tự nhiên, đặc biệt là do hiện tượng nóng lên toàn cầu do khí nhà kính. Hai vấn đề này không chỉ đe dọa môi trường sống mà còn là mối nguy hại lớn với sự tồn vong của nhân loại.

Hiện nay, tại nhiều khu dân cư, rác thải chất đống mà không có biện pháp xử lý hiệu quả. Nước thải từ các nhà máy và xí nghiệp bị xả trực tiếp ra sông, biển, gây ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước, dẫn đến hiện tượng cá chết hàng loạt, nổi lềnh bềnh trên mặt nước. Các dòng sông, hồ trở nên đen ngòm, bẩn thỉu bởi chất thải và rác. Thậm chí, những bãi biển thu hút nhiều du khách cũng bị phủ đầy rác vứt bừa bãi, làm mất mỹ quan và ảnh hưởng tiêu cực đến du lịch. Trong thành phố, khói bụi từ xe cộ và khí thải công nghiệp khiến bầu không khí ô nhiễm nặng nề, góp phần làm trái đất nóng lên và tăng hiệu ứng nhà kính. Dọc các đường làng, ngõ xóm hay cả những góc khuất trong đô thị lớn, rác thải xuất hiện khắp nơi, dù công nhân vệ sinh vẫn ngày ngày làm việc chăm chỉ. Bên cạnh đó, khu vệ sinh công cộng bẩn thỉu, công viên và khu vui chơi cũng tràn ngập rác thải, phản ánh một thực trạng đáng buồn: xã hội càng phát triển hiện đại, môi trường lại càng bị tàn phá nghiêm trọng. Bên cạnh đó, nhiệt độ Trái đất đang tăng dần, băng tan ở hai cực, và các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão lũ, hạn hán, cháy rừng xảy ra thường xuyên hơn. Việt Nam, một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu, đang chứng kiến nước biển dâng và xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long.

Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu chủ yếu xuất phát từ các hoạt động của con người. Việc khai thác tài nguyên thiên nhiên quá mức, xả thải bừa bãi, phá rừng và sử dụng năng lượng hóa thạch đã tạo nên những tác động tiêu cực nghiêm trọng. Thêm vào đó, nhiều người dân thiếu ý thức bảo vệ môi trường, thường xuyên vứt rác bừa bãi và tiêu thụ năng lượng một cách lãng phí. Ở một số quốc gia, các chính sách bảo vệ môi trường còn chưa chặt chẽ hoặc biện pháp thực thi chưa hiệu quả, khiến tình hình ngày càng trầm trọng. Bên cạnh đó, một phần nguyên nhân đến từ tự nhiên, như hiện tượng núi lửa phun trào, nhưng những tác động này nhỏ hơn rất nhiều so với những tổn hại do con người gây ra.

Hậu quả của ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu là vô cùng nghiêm trọng. Đối với con người, tình trạng này làm gia tăng các bệnh liên quan đến đường hô hấp, tim mạch và ung thư do môi trường không khí và nước bị ô nhiễm. Đối với thiên nhiên, nó làm suy giảm đa dạng sinh học, đẩy nhiều loài động thực vật đến bờ vực tuyệt chủng. Về mặt kinh tế, biến đổi khí hậu gây ra thiệt hại nặng nề thông qua các hiện tượng bão lũ, hạn hán, và xâm nhập mặn, làm mất mùa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân và nền kinh tế toàn cầu.

Ô nhiễm không khí dễ nhận thấy nhất là ở các thành phố lớn hiện nay như Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội bằng mắt thường chúng ta cũng có thể nhận thấy được điều đó xảy ra hằng ngày. Ô nhiễm còn do các phương tiện xả khí thải ra môi trường như chúng ta đã biết nước ta là một nước đang phát triển và cũng là một trong những nước đông dân trên thế giới. Do nhu cầu đi lại của tất cả con người trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng nên lượng tiêu thụ nhiên liệu và khí thải do các phương tiện thải ra môi trường là vô cùng lớn. Bên cạnh đó còn có số lượng lớn các phương tiện đã quá thời hạn kiểm định, không đảm bảo về tiêu chuẩn về môi trường và vẫn còn đưa vào sử dụng do đó khí thải ra sẽ càng gây ô nhiễm cho môi trường.

Để giảm thiểu và hạn chế ô nhiễm môi trường, mỗi người cần nhận thức sâu sắc về vai trò thiết yếu của môi trường đối với cuộc sống con người. Do đó, cần có sự quản lý chặt chẽ từ phía nhà nước, đặc biệt là trong việc xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, nhằm răn đe và đảm bảo thực hiện đúng các quy định. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền cần được đẩy mạnh thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng như báo chí, truyền hình, internet, cùng với các hình thức trực quan như băng rôn, áp phích. Điều này giúp người dân hiểu rõ tác hại của ô nhiễm đối với sức khỏe, hệ sinh thái, từ đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Mỗi cá nhân, mỗi quốc gia cần thực hiện các biện pháp thiết thực như trồng cây xanh, hạn chế khai thác rừng bừa bãi, sử dụng phân hữu cơ thay thế phân hóa học, phân loại rác và bỏ rác đúng nơi quy định. Việc hạn chế sử dụng túi nilon và không xả rác bừa bãi cũng là những hành động nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn. Ngoài ra, các hoạt động như tham gia giờ Trái đất, tình nguyện dọn rác tại các khu vực công cộng, tiết kiệm điện nước, hay tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng đều góp phần xây dựng một môi trường sống xanh, sạch, đẹp. "Là công dân trẻ, chúng ta cần ý thức rõ vai trò của mình trong việc bảo vệ môi trường. Từng hành động nhỏ như tiết kiệm năng lượng, trồng cây xanh, và không xả rác bừa bãi đều góp phần tạo nên thay đổi lớn. Ngoài ra, tham gia các phong trào vì môi trường hoặc sáng tạo các dự án xanh cũng là cách để thế hệ trẻ chung tay bảo vệ hành tinh."

Môi trường không chỉ là tài sản của chúng ta mà còn là di sản quý báu để lại cho thế hệ mai sau. Vì vậy, hãy chung tay hành động ngay từ hôm nay để bảo vệ môi trường sống, mang lại lợi ích lâu dài cho toàn nhân loại.