Nhà văn Nga đã từng viết "Thơ sinh ra từ niềm vui hay nỗi buồn, từ giọt nước mắt hay đắng cay, thơ chỉ sinh ra khi hành trình của trái tim chạm đến trái tim" Quả đúng như vậy, nhà thơ Lưu Quang Vũ đã thực sự khéo léo và tinh tế khi bày tỏ tất thảy những xúc cảm nơi trái tim thông qua tác phẩm "Áo cũ". Đó là tiếng lòng của tác giả là tâm hồn đồng điệu của những con người đang cùng chung những cung bậc cảm xúc. Bài thơ đã mượn hình ảnh chiếc áo sờn rách để khẳng định tình mẫu tử thiêng liêng. Mối quan hệ tương giao giữa sự hi sinh thầm lặng của mẹ và những nỗi trăn trở của con về mẹ trước sự nghiệt ngã của thời gian.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh chiếc áo cũ gắn liền với sự trưởng thành của con và sự chảy trôi vô tình của thời gian:

             "Áo cũ, mỗi ngày thêm ngắn

              Chỉ đứt sờn, màu bạc hai vai"

Tác giả Lưu Quang Vũ đã khắc họa hình ảnh chiếc áo cũ mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Thời gian trôi quá chiếc áo dần trở nên cũ rách "chỉ đứt sờn màu bạc hai vai". Và hình ảnh "mỗi ngày thêm ngắn" vừa chỉ sự trưởng thành mỗi ngày một lớn khôn của người con vừa gợi sự tiếc nuối của người con khi nhìn lại những kỉ niệm cũ. Chiếc áo đã trở thành nhân chứng cho quá trình trưởng thành gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ không thể phai mờ. Nhìn vào chiếc áo, người con không chỉ thấy sự cũ kĩ của nó theo tháng năm mà còn thấy cả một thời thơ ấu, những ngày tháng vô tư đã dần lùi xa. Hay đó chính là những năm tháng vất vả lam lũ của mẹ đã hy sinh vì con. Chiếc áo không đơn thuần là một món đồ mà còn là chứng nhân của thời gian, của quá trình trưởng thành và sự thay đổi tất yếu theo chu kì tuần hoàn vốn đã được định sẵn.

Những dòng thơ tiếp theo là sự xuất hiện của người mẹ. Hình ảnh người mẹ hiện lên với tình yêu thương dạt dào và sự hi sinh thầm lặng mà lớn lao dành cho con:

                    "Mẹ vá áo mới biết con chóng lớn

                      Mẹ không nhìn rõ chỉ để xâu kim

                     Áo con có đường khâu tay mẹ vá

                      Thương mẹ nhiều con càng yêu áo thêm"

Nếu như hình ảnh chiếc áo là biểu tượng cho sự chảy trôi của thời gian thì hình ảnh người mẹ hiền hiện lên trong những dòng thơ như một biểu tượng của sự hi sinh. Người mẹ nhận ra con mình lớn khôn mỗi ngày thông qua việc vá áo. Một niềm vui xen lẫn sự bâng khuâng bởi con trưởng thành cũng đồng nghĩa với việc mẹ già đi. Những dấu hiệu cho thấy sự già đi theo năm tháng của mẹ đã khiến chúng ta không khỏi chạnh lòng "Mẹ không nhìn rõ chỉ để xâu kim". Vẫn là đôi bàn tay cần mẫn vá áo cho con, từng mũi kim đường chỉ đều là tình cảm mẹ gửi trao thế nhưng điều xót xa khi ta nhận ra đôi mắt mẹ đã không còn tinh như trước nữa. Mẹ không bộc lộ tình yêu con trực tiếp qua câu nói mà thể hiện qua những hành động nhỏ bé nhất-những đường khâu, những lần lặng lẽ chăm sóc con, dạy dỗ con nên người. Dù ngôn ngữ tiếng việt có phong phú đến đâu cũng không có từ nào đủ sức để diễn tả trọn vẹn tình thương của mẹ dành cho con. Thông qua sự quan sát ấy người con hiểu rằng mẹ mình ngày một già đí, sức khẻo ngày một yếu dần. Người con khi nhận ra tình yêu thầm cao quý của mẹ con càng thêm trân trọng chiếc áo cũ hơn, bởi nó không chỉ là một vật dụng mà còn là dấu ấn của tình mẫu tử "Thương mẹ nhiều con càng yêu áo thêm"

Tình yêu của mẹ lớn lao và vĩ đại. Người con đã thộ lộ tâm tư và nỗi trăn trở trước sự đổi thay của thời gian và thể hiện sự trân trọng những kỉ niệm đẹp đex:

                     "Áo đã ở với con qua mùa qua tháng

                       Cũ rồi con vẫn quý vẫn thương

                      Con chẳng nỡ mối lần thay áo mới

                      Áo dài hơn thấy mẹ cũng già hơn"

Chiếc áo đã theo con qua bao năm tháng, dù đã cũ kĩ bạc màu theo thời gian nhưng vẫn đáng trân quý. Cảm xúc của người con khi nhìn vào chiếc áo không đơn thuần là sự tiếc nuối món đồ cũ mà là nỗi lòng trước sự thay đổi cảu chính mình và mẹ. "Con chẳng nỡ mỗi lần thay áo mới" câu thơ chất chứa sự dằn vặt và tâm tư sâu lắng. Bởi lẽ mỗi lần con thay áo mới con nhận ra mình trưởng thành hơn và điều đó cũng đồng nghĩa với việc mẹ già đi. Con ước rằng thời gian có thể ngưng đọng lại đừng trôi nữa để mẹ mãi mãi được ở cạnh bên con. Chiếc áo cũ là kỉ vật của mẹ gắn với những kỉ niệm ấu thơ tươi đẹp và đáng quý nhất, vì thế mà lòng con nặng trĩu ưu tư. Hình ảnh "Áo mẹ dài hơn thấy mẹ cũng già hơn"là hình ảnh đối lập đầy xót xa. Khi con lớn lên cũng là lúc mẹ già đi. Đằng sau câu thơ là sự thức tỉnh về thời gian về quy luật nghiệt ngã cảu cuộc đời mà không ai có thể tránh khỏi. Qua đó tác giả muốn gửi gắm đến bạn đọc thông điệp: Hãy trân trọng những điều giản dị và những giây phút quý giá khi còn có mẹ ở bên cạnh. Hãy sống hết mình tận tâm tận hiến để mỗi giây phút trôi qua đều đáng giá.

Bài thơ Áo cũ đã ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng cao đẹp đồng thời đó cũng chứa đựng những triết lý về sự chảy trôi con thời gian. Qua những hình ảnh giản dị Lưu Quang Vũ đã khắc họa tình yêu thương và sự hi sinh thầm lặng của mẹ dành cho con. Đồng thời thể hiện sự nhận thức của người con về những hi sinh và tình yêu rộng lớn của mẹ. BÀi thơ không chỉ hay về mặt nội dung mà còn độc đáo về nghệ thuật. Với việc sử dụng các biện pháp ẩn dụ, đối lập và các hình ảnh "áo cũ" lặp lại như một sợi dây xuyên suốt tạo nên mạnh cảm xúc nhất quán cho bài thơ. Bên cạnh đó, giọng điệu thơ nhẹ nhàng sâu lắng những hình ảnh thơ giản dị nhưng chất chứa cảm xúc như lời thủ thỉ tâm tình của con với mẹ.

"Lửa thử vàng gian nan thử sức" thời gian sẽ là phép thử xác đáng nhất cho những giá trị vượt thời đại. và tác phẩm "Áo cũ" của Lưu Quang Vũ chính đã vượt qua phủ bụi của thời gian để khắc sâu vào lòng người đọc tình mẫu tử cao đẹp.  Bài thơ là khúc ca về tình mẹ bao la và sự trưởng thành của người con trên đôi vai nhọc nhằn của mẹ. Hình ảnh chiếc áo cũ đã trở thành biểu tượng của sự hi sinh, những kỉ niệm và sự chảy trôi vô tình của thời gian. Từ đó chúng ta nhận ra được sự vĩ đại của người mẹ và trân trọng, yêu thương mẹ hơn mỗi ngày. Bởi thời gian không chờ đợi một ai, và khi ta nhận ra có lẽ đã muộn để nói một lời yêu thương.