viết bài văn phân tích nhân vật THẰNG GÙ

Làng tôi có một đứa trẻ bị tật nguyền. Nó tên là Đức, một cái tên hẳn hoi nhưng tất cả bọn trẻ chúng tôi đều gọi tên nó là thằng Gù. Lên mười tuổi mà thằng Gù vẫn chưa đi học, chẳng hiểu do mặc cảm hay do điều gì khác. Nhiều hôm từ trong phòng học (phòng học của chúng tôi ở tầng hai), tôi thấy thằng Gù chăn trâu ngoài cánh đồng. Cái hình người gấp khúc, chỗ đỉnh gù cao hơn chỏm đầu khiến tôi nhận ngay ra nó. Nó và con trâu giống như hai chấm đen nổi lên giữa màu xanh rười rượi của cánh đồng. Nó đứng nhìn về phía trường học. Tiếng đọc bài đồng thanh của chúng tôi vang vang lan tỏa ra xung quanh. Chắc nó nghe được tiếng đọc bài. Cái chấm đen gấp khúc, bé nhỏ dường như bất động. Chỉ có con trâu thỉnh thoảng lại vươn cổ lên kêu “nghé ọ” một hồi dài.

Thằng Gù lảng tránh tất cả các trò chơi của chúng tôi. Những tiếng trêu chọc: “Ê, con lạc đà châu Phi”, “Tránh ra chúng mày ơi cho bà còng đi chợ” làm nó càng cúi gập người xuống, mắt dí vào bụng. Nó im lặng len lét vòng qua chỗ chúng tôi đang chơi đùa. Có lần, nó bỏ chạy. Bọn trẻ cười ré khi thấy cái hình gấp khúc đó cứ như lăn về phía trước. Chao ôi, thằng Gù ...

[...] Một buổi chiều mưa vừa dứt, nắng mới tưng tửng hé sáng vạt đồi, chúng tôi chợt nghe tiếng đàn ghi ta vang lên từ chiếc loa nén nào đó. Có người hát rong về làng. Đây quả là cả một sự kiện đối với cái làng đang mê mệt, thiếp lặng đi sau những trận mưa ròng rã này. Chúng tôi ùa ra xem. Người lớn, trẻ con, vòng trong, vòng ngoài lố nhố vây quanh đoàn người hát rong. Tôi gọi là đoàn vì họ có tới ba người. Hai đứa trẻ và một người đàn ông mang kính đen, đeo cây đàn ghi ta trước bụng, Trong hai đứa trẻ, có một đứa giống hệt thằng bé tật nguyền của làng tôi. Nó cũng bị gù.Nó biểu diễn nhiều trò. Buồn cười nhất là trò trồng cây chuối. Không phải nó trồng cây chuối bằng tay và đầu như lũ trẻ chúng tôi thường làm. Nó trồng bằng cái lưng gù. Đoạn gấp giữa đỉnh gù và đầu thành cái đế đỡ đôi chân khẳng khiu của nó dựng đứng. Mỗi lần nó trồng cây chuối mọi người lại cười ồ. Có người hứng chí vỗ tay hét: “Trồng lại đi, thế thế ...”. Nghe tiếng hô, thằng gù đỏ căng mặt mày, lên gân tì cái lưng gù xuống đất cố duỗi thẳng đôi chân. Phải trồng cây chuối nhiều lần nên trán nó ướt nhầy mồ hôi. Đã thế tiếng hô “Làm lại đi” vẫn thúc giục không ngớt.

Giữa lúc đó thì nó chen chân vào. Thằng Gù của làng tôi. Tiếng cười rộ: “À, hai thằng gù. Đức ơi, mày trồng thêm cây chuối nữa đi”. Tôi nín thở nhìn theo nó. Nó chen vào làm gì, cho tiền những người hát rong chăng? Tiếng ghi ta điện vẫn bập bùng, rấm rứt. Nó từ từ đi đến bên “cây chuối” người. Đỡ thằng bé gù đứng thẳng lại, nó bỗng quắc mắt nhìn vòng người vây quanh. Bất ngờ nó thét:

- Thế mà cười được à? Đồ độc ác!

Sau tiếng thét của nó, đám đông bừng tỉnh. Tiếng cười tắt lặng. Người đàn ông đang gảy đàn cũng dừng tay sững sờ. Tất cả các cặp mắt dồn về nó. Khuôn mặt thằng Đức đẫm lệ. Nó móc túi áo ngực lôi ra những đồng tiền được gấp cẩn thận đặt vào lòng mũ của người hát rong. Đôi vai nó rung rung thổn thức. Cái vòng người đang vây quanh tự nhiên gãy vỡ. Đứt từng quãng. Không ai bảo ai, từng người một lặng lẽ tan dần. Tất cả bọn trẻ chúng tôi đứa nào cũng cúi gằm mặt xuống. Tiếng sấm ì ùng từ dãy núi dội đến. Hình như trời lại sắp mưa.

Theo Hạ Huyền

(Con gái người lính đảo, Truyện đọc thêm môn Giáo dục công dân và môn Ngữ văn ở THCS, NXB Giáo dục, 2003)

“Văn chương có loại đáng thờ và không đáng thờ. Loại không đáng thờ là loại chỉ chuyên chú ở văn chương. Loại đáng thờ là loại chuyên chú ở con người” (Nguyễn Văn Siêu). Văn học Việt Nam sở dĩ tựa như hai hình tròn đồng tâm của cuộc sống và con người, mà ở đó khi xoay quanh tâm tròn ấy, hình tượng những con người nhỏ bé mang trong mình sức mạnh tinh thần lớn lao luôn là đề tài hấp dẫn, gợi nhiều suy ngẫm. Hạ Huyền, trong truyện ngắn “Thằng Gù”, đã khắc họa hình ảnh nhân vật Đức, một cậu bé tật nguyền bị xã hội gán cho biệt danh "Thằng Gù." Bằng những chi tiết chân thực và xúc động, tác giả không chỉ tái hiện cuộc sống cơ cực của nhân vật mà còn làm sáng lên vẻ đẹp tâm hồn cao quý, đầy lòng tự trọng và dũng cảm của Đức. Qua nhân vật này, truyện ngắn không chỉ phản ánh nỗi đau của người khuyết tật mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc về tình người và lòng trắc ẩn trong xã hội.

Dập dìu trong những dòng chữ đầu trang, nhân vật Đức hiện lên với một cái tên đầy ý nghĩa nhưng lại bị lu mờ bởi biệt danh "Thằng Gù". Biệt danh ấy không chỉ là sự miêu tả ngoại hình mà còn là cách để mọi người trong làng, từ trẻ con đến người lớn, vô thức đặt Đức vào một vị trí ngoài lề xã hội. Căn bệnh gù bẩm sinh khiến Đức trở thành mục tiêu của những trò đùa cợt, trêu chọc ác ý. Những tiếng hô “Ê, con lạc đà châu Phi!” hay “Tránh ra chúng mày ơi cho bà còng đi chợ!” như những mũi dao đâm vào lòng tự trọng của Đức. Những lời chế giễu ấy không chỉ làm tổn thương cậu mà còn khiến Đức dần thu mình, xa lánh các bạn cùng trang lứa. Mỗi lần bị trêu chọc, Đức chỉ biết cúi gằm mặt, gập người xuống như muốn che giấu nỗi đau và sự mặc cảm. Sự im lặng và thái độ chịu đựng của Đức thể hiện rõ nét cuộc đấu tranh nội tâm đầy khổ đau của một đứa trẻ không được xã hội thấu hiểu.

Dù phải sống trong sự xa lánh, Đức vẫn mang trong mình một khát vọng mãnh liệt: được hòa nhập, được thấu hiểu và được yêu thương. Hình ảnh cậu bé đứng từ xa, nhìn về phía trường học, lắng nghe tiếng đọc bài vang lên, là biểu tượng của một tâm hồn khao khát tri thức và mơ ước về một cuộc sống bình thường như bao đứa trẻ khác. Đức muốn được học, muốn hòa mình vào thế giới của những người bạn cùng trang lứa, nhưng những ánh mắt dè bỉu và lời nói cay nghiệt đã ngăn cản cậu. Bên cạnh đó, tình yêu thương trong Đức không bao giờ mất đi. Trái lại, nó còn được thể hiện mạnh mẽ hơn trong đoạn cao trào của truyện – khi Đức đối mặt với đám đông đang cười cợt trước sự biểu diễn của cậu bé gù trong đoàn hát rong.

Khoảnh khắc Đức chen vào đám đông và thét lên: “Thế mà cười được à? Đồ độc ác!” là điểm sáng chói trong toàn bộ tác phẩm. Câu nói ấy không chỉ là tiếng nói đau đớn, vụn vỡ của một cậu bé đang bị tổn thương mà còn là tiếng chuông thức tỉnh lương tri của đám đông vô tâm ấy. Hành động đỡ cậu bé gù trong đoàn hát đứng dậy và đặt tiền vào mũ người hát rong thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của Đức với những người cùng cảnh ngộ. Đó là biểu hiện của lòng nhân ái và sự kiên cường bên trong một con người nhỏ bé nhưng đầy lòng tự trọng. Tiếng thét của Đức khiến đám đông, vốn đang cuồng nhiệt trong tiếng cười giễu cợt, bừng tỉnh. Đám đông lặng đi, tan rã. Những người chứng kiến như nhận ra sự vô tâm và độc ác trong hành động của mình. Tác giả đã khéo léo sử dụng sự đối lập giữa sự náo nhiệt của đám đông và sự im lặng sau tiếng thét của Đức để làm nổi bật sức mạnh của lòng nhân ái và sự dũng cảm.

Nhân vật Đức với hình tượng là một cậu bé tật nguyền mà còn là thắp sáng lên những phẩm giá tốt đẹp và lòng tự trọng của con người. Qua nhân vật này, Hạ Huyền muốn nhấn mạnh rằng: vẻ đẹp con người không nằm ở hình dáng bên ngoài mà ở chính tâm hồn và hành động. Dù mang trên mình hình hài bất hạnh, Đức vẫn giữ vững phẩm giá và lòng tự trọng, không chịu khuất phục trước sự giễu cợt, miệt thị. Phẩm giá ấy thể hiện rõ nhất trong khoảnh khắc Đức đứng lên bảo vệ cậu bé gù khác, lên án sự vô cảm của đám đông. Hành động ấy cho thấy rằng, dù bản thân Đức đã chịu nhiều đau khổ, cậu vẫn không muốn ai khác phải gánh chịu những nỗi đau tương tự.

Truyện ngắn “Thằng Gù” không chỉ là câu chuyện xoay quanh về một cậu bé tật nguyền mà còn là bài học về lòng trắc ẩn, sự đồng cảm và trách nhiệm của con người với nhau. Qua nhân vật Đức, tác giả gửi gắm thông điệp sâu sắc: mỗi người trong xã hội cần biết trân trọng, yêu thương và bảo vệ những người yếu thế. Câu chuyện cũng đặt ra câu hỏi cho mỗi người đọc: Chúng ta đã bao giờ vô tình làm tổn thương ai đó bằng những lời nói hay hành động của mình? Qua đó, tác phẩm kêu gọi mỗi người hãy sống nhân ái, biết đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu và sẻ chia.

“Thằng Gù” của Hạ Huyền là một truyện ngắn giàu ý nghĩa nhân văn, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Nhân vật Đức, dù nhỏ bé và mang trên mình hình hài bất hạnh, đã tỏa sáng bằng lòng tự trọng, sự kiên cường và tình yêu thương. Qua câu chuyện, tác giả đã phản ánh sâu sắc hiện thực cuộc sống khắc nghiệt đồng thời truyền tải thông điệp mạnh mẽ về giá trị của lòng nhân ái và sự đồng cảm. Đây là bài học quý giá, nhắc nhở chúng ta rằng: mỗi con người, dù mang hình hài thế nào, cũng đáng được tôn trọng và yêu thương.