I. Phần đọc hiểu: Đọc văn bản và thực hiện yêu cầu

Nắm nhau tôi chôn góc phù sa sông Mã

Trăm thác nghìn ghềnh cuộn xoáy vào tơ

Làng cong xuống dâng tre già trước tuổi

Tiếng gọi đò khuya sạt cả đôi bờ.

Con hến, con trai một đời nằm lệch

Lấm láp đất bùn đứng thẳng cũng nghiêng Mẹ gạt mồ hôi để ngoài câu hát

Giấc mơ tôi ngọt hơi thở láng giềng.

Hạt thóc củ khoai đặt đâu cũng thấp

Cả những khi rổ rá đội lên đầu

Chiếc liềm nhỏ không còn nơi cắt chấu

Gặt hái xong rồi rơm, rạ bó nhau.

(Nguyễn Minh Khiêm, Một góc phù sa, Nxb Hội Nhà văn 2007, tr.18-19)

(*) Chú thích

Nguyễn Minh Khiêm là một trong những cây viết nổi trội, là gương mặt tiêu biểu, ghi đậm dấu ấn cá nhân trong làng thơ xứ Thanh. Nét đậm đặc nhất trong thơ ông đó chính là tình yêu quê hương xứ sở, tình cảm dành cho mẹ, cách nhìn sâu sắc, đa chiều về chiến tranh. Nguyễn Minh Khiêm sinh ra và lớn lên tại xã Yên Trung, huyện Yên Định, Thanh Hóa. Từ khi còn nhỏ ông đã thích đọc thơ và làm thơ. Những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường, ông đã gây ấn tượng với bạn bè cùng trang lứa bởi những vần thơ dạt dào cảm xúc, dễ đọc và dễ nhớ. Theo năm tháng, tình yêu thơ càng lớn dần và đầy ắp trong trái tim Nguyễn Minh Khiêm.

Bài thơ Một góc phù sa của Nguyễn Minh Khiêm là một tác phẩm giàu cảm xúc, gắn liền với tình yêu quê hương, con người và thiên nhiên. Đoạn thơ nổi bật với những hình ảnh sống động, tạo nên một bức tranh quê hương đầy sức sống và kỷ niệm.

1 Chủ thể trữ tình trong bài thơ là ai?

2 Chỉ ra các từ ngữ/ hình ảnh nói về quê hương bình dị, gần gũi trong kí ức của nhà thơ.

3 Hai câu thơ dưới đây gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì:

Mẹ gạt mồ hôi để ngoài câu hát

Giấc mơ tôi ngọt hơi thở láng giềng

4 Tại sao nhân vật trữ tình lại bộc bạch rằng: Gặt hái xong rồi rơm, rạ bó nhau?

5 Thông điệp mà anh (chị) tâm đắc nhất từ bài thơ trên là gì? Vì sao?

II. Phần viết

6 Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ trên.

7 Hãy viết văn bản nghị luận bày tỏ suy nghĩ của anh (chị) về giá trị của những điều giản dị đối với cuộc sống con người.