Câu 9. Nêu suy nghĩ của bản thân về lời nhắn gửi của Tế Xương trong 2 câu thơ cuối?

Hai câu thơ cuối trong bài "Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu" của Trần Tế Xương có thể được hiểu như một lời nhắn gửi đầy đau xót và chua chát về tình trạng xã hội và nhân tài đất nước trong thời kỳ đó. Cụ thể, hai câu thơ này là:

"Nhân tài đất Bắc nào ai đó?
Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà!"

Ở đây, Trần Tế Xương đặt câu hỏi một cách ngậm ngùi và có phần mỉa mai: liệu có nhân tài nào trong đất Bắc, khi mà mọi thứ đều bị lấp đầy bởi sự hỗn loạn, giả dối và không minh bạch trong hệ thống thi cử và quan trường? Câu hỏi này thể hiện sự bức xúc, thất vọng của nhà thơ đối với tình trạng xã hội, nhất là việc đánh giá nhân tài không dựa trên năng lực thực sự, mà chỉ căn cứ vào danh phận, tiền bạc, quan hệ.

Câu thơ tiếp theo, "Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà!", như một lời nhắc nhở, một sự phản tỉnh đối với những người có quyền lực và những người đang phụ trách công việc quan trọng trong xã hội. Nhà thơ cho rằng chỉ cần ngoảnh lại nhìn, người ta sẽ thấy rõ cảnh nước nhà đang chìm trong tình trạng khốn cùng, không có chỗ cho nhân tài, và những người có thực tài lại bị bỏ quên.

Lời nhắn gửi trong hai câu thơ cuối này không chỉ thể hiện sự thất vọng về chế độ quan lại, mà còn là sự kêu gọi thức tỉnh, đòi hỏi một sự thay đổi, cải cách trong cách thức nhìn nhận và sử dụng nhân tài. Nó phản ánh tâm trạng bất mãn của một con người yêu nước, muốn đất nước mình phát triển và thịnh vượng hơn, nhưng lại đang chứng kiến sự tụt lùi về mặt trí thức và chính trị.

Câu 10. Trong bài thơ trên, nhân vật nào trong bài thơ để lại ấn tượng cho em nhiều nhất? Vì sao?

Nhân vật để lại ấn tượng mạnh mẽ nhất trong bài thơ "Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu" là các quan lại và sĩ tử tham gia kỳ thi. Các nhân vật này không chỉ được khắc họa qua hành động và hình ảnh trong thơ mà còn thể hiện sự mâu thuẫn giữa hình thức và bản chất trong xã hội phong kiến thời bấy giờ.

Cụ thể, những hình ảnh như "lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ", "ầm oẹ quan trường miệng thét loa" hay "váy lê quét đất, mụ đầm ra" là những hình ảnh rất mạnh mẽ và đầy ám chỉ. Qua đó, Tế Xương đã phê phán gay gắt sự giả dối, xu nịnh trong xã hội quan trường. Các sĩ tử, thay vì học hành chăm chỉ để phát triển tài năng, lại trở thành những con rối, chỉ biết chạy theo sự nịnh bợ, học hỏi những thủ đoạn để kiếm được chức tước. Quan lại thì lộng quyền, nghi thức hoành tráng nhưng lại không có thực chất.

Sự mâu thuẫn giữa vẻ bề ngoài và bản chất của những nhân vật này chính là điều khiến chúng ta phải suy nghĩ. Những người được cho là có học thức, có tài năng, lại không thật sự đại diện cho tài đức mà chỉ biết chạy theo hình thức, những thói quen, nghi thức rườm rà. Điều này khiến cho cảnh nước nhà trở nên khó khăn, lạc hậu và không thể tiến bộ.

Những hình ảnh và nhân vật này để lại ấn tượng sâu sắc vì nó không chỉ phản ánh một thực tế xấu trong xã hội xưa, mà còn như một lời cảnh tỉnh đối với xã hội đương thời, về sự cần thiết của việc trọng dụng nhân tài thực sự và chống lại những yếu tố lạc hậu, hình thức, không có ích cho sự phát triển đất nước.