Bài thơ Cảnh khuya là một tác phẩm trữ tình sâu sắc của Hồ Chí Minh, viết vào thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Trong bài thơ này, Bác đã khéo léo đưa người đọc vào không gian thiên nhiên của núi rừng Việt Bắc với những rung cảm sâu sắc và tâm hồn yêu nước của người chiến sĩ cách mạng.

1. Khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, thanh bình

       Hai câu đầu của bài thơ mở ra bức tranh tuyệt đẹp về cảnh núi rừng vào đêm khuya:

             "Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
              Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa."

       Nhà thơ đã dùng biện pháp so sánh “tiếng suối trong như tiếng hát xa” để miêu tả âm thanh dịu nhẹ, xa xăm của suối rừng. Tiếng suối không chỉ là âm thanh tự nhiên, mà còn như lời ca tiếng hát, khiến cảnh khuya thêm phần tĩnh lặng và bình yên. Đây là một sự liên tưởng đặc sắc, mang đến cho người đọc cảm giác thanh bình và êm dịu.

       Trong câu thứ hai, hình ảnh “trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” gợi lên bức tranh thiên nhiên huyền ảo, mộng mơ. Ánh trăng chiếu qua những tán cây, làm hiện lên bóng hoa đan xen. Từ "lồng" được lặp lại hai lần trong câu thơ như một phép điệp từ tạo cảm giác hài hòa, gắn bó giữa ánh sáng, cây cối và hoa lá. Tất cả như đang hòa quyện trong bức tranh thiên nhiên rộng lớn, đưa người đọc cảm nhận rõ sự tĩnh mịch của núi rừng vào đêm khuya.

2. Tình yêu thiên nhiên và lòng yêu nước sâu sắc

       Hai câu thơ tiếp theo không chỉ bộc lộ tình yêu thiên nhiên, mà còn cho thấy sự trăn trở của Bác về vận mệnh đất nước:

          "Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
           Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà."

       Hai câu cuối bài thơ cho thấy tâm trạng của Hồ Chí Minh. Trước cảnh đẹp thiên nhiên, “người chưa ngủ”, một phần vì đắm chìm trong bức tranh khuya thanh bình, một phần vì nỗi lo cho dân tộc. Câu thơ cuối “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà” đã làm nổi bật hình ảnh vị lãnh tụ luôn mang nặng trách nhiệm với vận mệnh đất nước, kể cả trong những giây phút tĩnh lặng của đêm khuya.

       Đối với Bác, thiên nhiên không chỉ là một phần của cuộc sống, mà còn là nơi tiếp thêm năng lượng, niềm tin, lý tưởng để Người tiếp tục con đường cách mạng. Bài thơ khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên cũng như tinh thần yêu nước, sự kiên trì, quyết tâm của Bác trên con đường đấu tranh cho tự do của dân tộc.

3. Nghệ thuật trong bài thơ

       Bài thơ Cảnh khuya không chỉ nổi bật về nội dung mà còn đặc sắc về nghệ thuật. Bằng ngôn ngữ giản dị, gần gũi và sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, điệp ngữ, bài thơ đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên sinh động và giàu cảm xúc. Bút pháp gợi tả tinh tế, lối so sánh tự nhiên, hài hòa đã làm bài thơ trở nên sâu sắc, chạm đến trái tim người đọc.

Kết bài

       Bài thơ Cảnh khuya không chỉ là bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là bức chân dung tâm hồn của một con người lớn, với tình yêu thiên nhiên và lòng yêu nước sâu sắc. Qua tác phẩm, Hồ Chí Minh đã truyền tải đến người đọc hình ảnh một vị lãnh tụ giản dị, gần gũi, luôn hướng về dân tộc, đất nước. Bài thơ là tiếng lòng, là niềm tin và hy vọng của Bác vào một ngày mai hòa bình, độc lập cho dân tộc.

#TraiDepSeBeo