Câu 1 (4,0 điểm): Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi

Trưa vắng

Hồn tôi đấy: căn trường nho nhỏ

Nước vôi xanh, bờ cỏ tươi non

Lâu rồi còn thoảng mùi thơm

Chân đi nghe động tới hồn ngây thơ

Sâu rộng quá những giờ vui trước

Nhịp cười say trên nước chưa trôi

Trưa hè thưng thấy hai tôi

Ném đầu chim chích, bắt đuôi chuồn chuồn

Đời đẹp quá, tôi buồn sao kịp?

Trang sách đầu chép hết giây mơ

Ngả mình trên bóng nhung tơ

Tôi nguyền: sau lớn làm thơ suốt đời

Cỏ mấy bận xanh rồi lại tạ

Gió lùa thu trong lá bao lần

Bạn trường những bóng phù vân

Xót thương mái tóc nay dần hết xanh

Hồn xưa dậy: chim cành động nắng

Lá reo trên hồ lặng nước trong

Trưa im im đến não nùng

Tôi ngờ trống học trong lòng trưa vang….

(Hồ Dzếnh - Trích tuyển tập thơ Việt Nam 1930-1945, NXB tp mới 1999)

a. Xác định phương thức biểu đạt chính và thể thơ của bài thơ.

b. Tìm những hình ảnh miêu tả về ngôi trường trong kí ức của nhân vật trữ tình ở khổ thơ thứ nhất.

c. Em hiểu như thế nào về câu thơ Đời đẹp quá, tôi buồn sao kịp?

d. Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau:

" Cỏ mấy bận xanh rồi lại tạ

Gió lùa thu trong lá bao lần

Bạn trường những bóng phù vân

Xót thương mái tóc nay dần hết xanh"

e. Bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảm với trường lớp đã gắn bó với mỗi con người trong thời học sinh.

a. 

- Phương thức biểu đạt chính: Miêu tả và tự sự. Bài thơ chủ yếu miêu tả về những kỷ niệm đẹp, những hình ảnh gắn liền với ngôi trường và những cảm xúc của tác giả, đồng thời có yếu tố tự sự về thời học sinh.

- Thể thơ: Thơ tự do. Bài thơ không có cấu trúc vần điệu cố định, mỗi câu thơ có độ dài khác nhau, tạo nên sự linh hoạt và tự do trong cách thể hiện cảm xúc.

b.

- Hình ảnh ngôi trường trong khổ thơ thứ nhất:

+ "Căn trường nho nhỏ"

+ "Nước vôi xanh"

+ "Bờ cỏ tươi non"

+ "Mùi thơm thoảng"

+ "Chân đi nghe động tới hồn ngây thơ"
Những hình ảnh này gợi lên một không gian yên bình, thơ mộng, mang đậm dấu ấn tuổi thơ trong sáng, ngôi trường nhỏ với cỏ xanh tươi và không khí trong lành.

c. 

- Câu thơ "Đời đẹp quá, tôi buồn sao kịp?" thể hiện cảm xúc ngỡ ngàng, trân trọng trước vẻ đẹp của cuộc sống, của tuổi học trò. Tuy nhiên, nỗi buồn của tác giả xuất phát từ sự trôi qua nhanh chóng của thời gian. "Buồn sao kịp?" thể hiện một nỗi buồn đến quá muộn, khi mọi thứ đẹp đẽ đã qua đi mà người ta không thể níu giữ lại.

d. 
"Cỏ mấy bận xanh rồi lại tạ
Gió lùa thu trong lá bao lần
Bạn trường những bóng phù vân
Xót thương mái tóc nay dần hết xanh"

Biện pháp tu từ:

- Nhân hóa: "Cỏ mấy bận xanh rồi lại tạ" – Cỏ được nhân hóa, như có cảm xúc, sự thay đổi của nó tượng trưng cho sự biến đổi của thời gian.

- So sánh: "Bạn trường những bóng phù vân" – Hình ảnh "bóng phù vân" so sánh những người bạn thời học sinh như những làn mây, thoảng qua rồi tan biến, làm nổi bật sự vô thường của tình bạn, của tuổi học trò.

- Ẩn dụ: "Mái tóc nay dần hết xanh" – Hình ảnh mái tóc dần bạc là ẩn dụ cho sự thay đổi, sự già đi của con người, thời gian không chờ đợi ai.

=> Tác dụng: Biện pháp tu từ giúp nhấn mạnh sự trôi qua của thời gian, sự biến đổi của con người và cảnh vật. Đồng thời, qua đó bộc lộ cảm xúc tiếc nuối, xót xa của tác giả về những gì đã qua, gợi lên sự đối lập giữa quá khứ tươi đẹp và hiện tại phôi pha.

e. Bài thơ gợi cho em suy nghĩ về một tình cảm sâu sắc và thiêng liêng đối với trường lớp và thời học sinh. Thời gian dù trôi qua, nhưng những kỷ niệm đẹp về ngôi trường, bạn bè, thầy cô vẫn luôn sống mãi trong trái tim mỗi người. Bài thơ thể hiện sự quý trọng những giây phút tuổi thơ, sự tiếc nuối về thời gian đã qua và mong muốn lưu giữ những kỷ niệm đẹp. Tình cảm này không chỉ là những ký ức đơn thuần mà là phần quan trọng trong hành trình trưởng thành của mỗi người.