Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà

Mở bài:

Bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm nổi bật thể hiện vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm của người chủ nhà đối với bạn bè. Qua bài thơ, tác giả không chỉ thể hiện sự mến khách, hiếu khách mà còn phản ánh những giá trị văn hóa, tâm tư của người nông dân trong xã hội phong kiến Việt Nam. Bài thơ không chỉ mang ý nghĩa ẩm thực mà còn gửi gắm những triết lý sống giản dị nhưng sâu sắc của tác giả.

Thân bài:

Bài thơ mở đầu bằng cảnh tượng thân mật, giản dị: “Bạn đến chơi nhà”. Ngay từ những câu thơ đầu tiên, tác giả đã thể hiện được không khí vui vẻ, phấn khởi khi có bạn đến thăm. Tình bạn bè được thể hiện qua việc người chủ nhà chuẩn bị đón tiếp bạn. Câu thơ như một lời mời gọi chân thành, thể hiện sự quý trọng và yêu mến của Nguyễn Khuyến dành cho bạn bè.

Tiếp theo, tác giả miêu tả cảnh vật xung quanh, từ đó tạo nên một không gian thanh bình, tĩnh lặng. Cảnh vật thiên nhiên được thể hiện qua hình ảnh “cảnh sắc sơn thủy”, tạo nên bức tranh yên bình, đẹp đẽ của quê hương. Qua đó, tác giả cũng thể hiện niềm tự hào về quê hương, nơi có phong cảnh hữu tình, làm cho tâm hồn con người trở nên nhẹ nhàng, thư thái. Điều này cũng phản ánh tâm tư của tác giả về giá trị của cuộc sống giản dị, gần gũi với thiên nhiên.

Nguyễn Khuyến còn sử dụng hình ảnh bữa cơm đạm bạc để thể hiện sự hiếu khách của người chủ nhà: “Dù ai buôn bán trăm nghề / Tùy theo sức của mà nghê nấu”. Hình ảnh bữa cơm không chỉ đơn thuần là món ăn mà còn là tấm lòng của người chủ nhà. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về sự mến khách, tình bạn và giá trị của sự giản dị. Những món ăn như “món ăn xanh mát” hay “trái cây tươi ngon” thể hiện sự tươi mới, tự nhiên của cuộc sống nông thôn.

Cuối bài thơ, tác giả khẳng định: “Chẳng dám tiếc gì lòng bạn cũ”. Câu thơ này như một lời nhắn gửi đến bạn bè về giá trị của tình bạn. Dù cuộc sống có khó khăn, bận rộn, tình bạn chân thành vẫn luôn được gìn giữ và trân trọng. Tác giả không chỉ thể hiện sự chân thành mà còn tôn vinh những giá trị văn hóa tốt đẹp của con người Việt Nam.

Kết bài:

Bài thơ Bạn đến chơi nhà không chỉ đơn thuần là một bài thơ mời bạn mà còn là một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc, phản ánh tâm hồn, tình cảm của người Việt Nam. Qua đó, Nguyễn Khuyến đã gửi gắm những thông điệp về tình bạn, sự hiếu khách và giá trị của cuộc sống giản dị. Bài thơ là minh chứng cho tình bạn cao quý, cho tấm lòng chân thành của tác giả và cũng là bài học về những giá trị văn hóa nhân văn trong đời sống.

---

Phân tích bài thơ Vịnh

Mở bài:

Bài thơ Vịnh của Nguyễn Khuyến là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện tâm tư, tình cảm và triết lý sống của tác giả trước vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống. Bài thơ không chỉ đơn thuần là những câu thơ ngợi ca cảnh sắc thiên nhiên mà còn là những suy tư sâu sắc về cuộc sống, con người và giá trị của thời gian. Qua bài thơ, tác giả đã thể hiện được nỗi lòng của mình trước dòng chảy của thời gian và cuộc đời.

Thân bài:

Mở đầu bài thơ, tác giả đã tạo nên bức tranh thiên nhiên sinh động với hình ảnh “mây trôi”. Mây trôi là biểu tượng của sự nhẹ nhàng, thanh thoát nhưng cũng là hình ảnh gợi lên cảm giác trôi nổi, thoáng qua của thời gian. Điều này phản ánh sự ngắn ngủi của kiếp người, khi mà mọi thứ đều tạm bợ, phù du.

Nguyễn Khuyến đã khéo léo sử dụng hình ảnh “bướm lượn” để thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên. Hình ảnh bướm không chỉ là biểu tượng của sự tự do, bay bổng mà còn gợi lên những suy tư về cuộc sống. Bướm lượn quanh hoa như một cách thể hiện cái đẹp, cái quý giá của cuộc sống. Qua hình ảnh này, tác giả cũng thể hiện sự yêu quý, trân trọng những gì thiên nhiên ban tặng cho con người.

Bài thơ còn thể hiện những nỗi niềm sâu sắc về cuộc sống và thời gian. Câu thơ “Một mùa xuân đi qua” như một lời nhắc nhở về sự tạm bợ của thời gian, về những gì đã qua mà không bao giờ trở lại. Điều này làm cho tác giả không khỏi suy tư, trăn trở về giá trị của từng khoảnh khắc trong cuộc sống. Qua đó, tác giả khẳng định rằng cuộc sống là vô giá, và mỗi giây phút đều cần được trân trọng.

Cuối bài thơ, Nguyễn Khuyến thể hiện tâm trạng của mình trước sự trôi đi của thời gian và cái đẹp của thiên nhiên: “Cảnh sắc mãi mãi là của ta”. Câu thơ này mang ý nghĩa triết lý sâu sắc về giá trị của cái đẹp và thời gian. Dù thời gian có trôi qua, nhưng những kỷ niệm, những cảnh sắc đẹp đẽ vẫn còn lưu giữ trong tâm hồn con người.

Kết bài:

Bài thơ Vịnh của Nguyễn Khuyến không chỉ là một bức tranh thiên nhiên đẹp mà còn là những suy tư, trăn trở về cuộc sống và thời gian. Qua đó, tác giả đã gửi gắm những giá trị triết lý về sự tạm bợ của kiếp người và cái đẹp của thiên nhiên. Bài thơ giúp người đọc cảm nhận được sự quý giá của từng khoảnh khắc trong cuộc sống, từ đó khơi dậy lòng trân trọng đối với những giá trị nhân văn cao đẹp mà cuộc sống mang lại.

---

Chúc bạn thi tốt!