. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

​Khi đọc truyện Gasby vĩ đại của Scott Fitzgerald, tôi vô cùng thích thú với đoạn mở đầu: “Hồi tôi còn nhỏ tuổi, nghĩa là hồi dễ bị nhiễm các thói hư tật xấu hơn bây giờ, cha tôi có khuyên tôi một điều mà tôi ngẫm mãi cho đến nay: Khi nào con định phê phán người khác thì phải nhớ rằng không phải ai cũng được hưởng những thuận lợi như con cả đâu. Ông không nói gì thêm, nhưng vì hai cha con chúng tôi xưa nay vẫn rất hiểu nhau, mà chẳng cần nhiều lời nên tôi biết câu nói của ông còn nhiều hàm ý khác. Vì vậy tôi không thích bình phẩm một ai hết. Lối sống ấy đã mở ra cho tôi thấy nhiều bản tính kỳ quặc, nhưng đồng thời khiến tôi trở thành nạn nhân của không ít kẻ chuyên quấy rầy người khác”.

Tôi cũng rất thích một chi tiết trong truyện Doraemon, đó là một khi Nobita và Doraemon lạc vào một thế giới khác, bất cứ thế giới nào, thì ở nơi đó cũng xuất hiện những nhân vật có nhân dáng tương tự Nobita, Xuka, Xeko, Chaien… nhưng tính cách lại rất khác. Điều đó luôn khiến tôi mỉm cười.

Cuộc sống này cũng vậy… Ở đâu đó ngoài kia là những người có thể giống ta. Ở đâu đó ngoài kia là những người có thể rất khác ta. Có người ưa tụ tập với bạn bè. Có người mải mê rong chơi. Có người chỉ thích nằm nhà để đọc sách. Có người say công nghệ cao. Có người mê đồ cổ. Có người phải đi thật xa đến tận cùng thế giới thì mới thỏa nguyện. Có người chỉ cần mỗi ngày bước vào khu vườn rậm rạp sau nhà, tìm thấy một vạt nấm mối mới mọc sau mưa hay một quả trứng gà tình cờ lạc trong vạt cỏ là đủ thỏa nguyện rồi. […]

Chúng ta vẫn thường nghe một người tằn tiện phán xét người khác là phung phí. Một người hào phóng đánh giá người kia là keo kiệt. Một người thích ở nhà chê bai kẻ khác bỏ bê gia đình. Và một người ưa bay nhảy chê cười người ở nhà không biết hưởng thụ cuộc sống… Chúng ta nghe những điều đó mỗi ngày, đến khi mệt mỏi, đến khi nhận ra rằng đôi khi phải phớt lờ tất cả những gì người khác nói và rút ra một kinh nghiệm là đừng bao giờ phán xét người khác một cách dễ dàng.

(Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Phạm Lữ Ân, NXB Hội nhà văn, 2013)

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):

Câu 1. Nêu luận đề của văn bản.

Câu 2. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.

Câu 3. Theo anh/chị, tại sao trong cuộc sống: “người tằn tiện phán xét người khác là phung phí, người hào phóng đánh giá người kia là keo kiệt, người thích ở nhà chê bai kẻ khác bỏ bê gia đình, người ưa bay nhảy chê cười người ở nhà không biết hưởng thụ cuộc sống”?

Câu 4. Nêu tác dụng của những bằng chứng được sử dụng trong văn bản.

Câu 5. Anh/Chị có đồng ý với thái độ: “phớt lờ tất cả những gì người khác nói” khi bị chê bai, phán xét không? Vì sao?

II. PHẦN VIẾT

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bày tỏ ý kiến của anh/chị về tầm quan trọng của hành động đối với tuổi trẻ.

Câu 1. 

Luận đề của văn bản là không nên phán xét người khác một cách dễ dàng. Mỗi người có một cách sống, một lựa chọn và mục tiêu khác nhau, do đó, việc phê phán người khác mà không hiểu rõ hoàn cảnh của họ là thiếu công bằng.

Câu 2. .

Phương thức biểu đạt chính của văn bản là nghị luận. 

Câu 3. 

Trong cuộc sống, mỗi người có một cách sống và một quan điểm riêng về hạnh phúc và thành công. Người tằn tiện có thể cho rằng người khác phung phí vì họ không hiểu giá trị của việc tiết kiệm, trong khi người hào phóng lại đánh giá người tằn tiện là keo kiệt. Người thích ở nhà có thể không hiểu niềm vui của việc ra ngoài khám phá thế giới, và ngược lại, người ưa bay nhảy có thể cho rằng người ở nhà không biết tận hưởng cuộc sống. Mỗi hành động, lựa chọn của con người đều xuất phát từ những giá trị, ưu tiên và quan điểm cá nhân, do đó, phán xét là không công bằng và dễ dẫn đến sự hiểu lầm.

Câu 4. 

Các bằng chứng trong văn bản như trích dẫn câu chuyện trong "Gasby vĩ đại", chi tiết trong truyện Doraemon, và những tình huống đời thường về sự phán xét của người khác giúp tác giả làm rõ quan điểm rằng chúng ta không nên dễ dàng phán xét người khác. Những ví dụ này không chỉ cụ thể, sinh động mà còn khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và hiểu được tác hại của sự phán xét thiếu cơ sở.

Câu 5. 

Em đồng ý một phần với thái độ "phớt lờ tất cả những gì người khác nói" khi bị chê bai, phán xét. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng nên hoàn toàn bỏ qua những ý kiến của người khác. Đôi khi, phê phán có thể là sự góp ý chân thành, giúp chúng ta nhìn nhận lại bản thân và cải thiện. Tuy nhiên, nếu là những lời phán xét vô căn cứ, thiếu tôn trọng thì nên phớt lờ và không để chúng ảnh hưởng đến mình. Quan trọng là chúng ta cần phải biết phân biệt đâu là lời phê phán mang tính xây dựng, đâu là sự chỉ trích không có giá trị.

Phần II.

Hành động là yếu tố then chốt giúp tuổi trẻ biến ước mơ và hoài bão thành hiện thực. Đây là thời điểm vàng để chúng ta thử thách bản thân, không ngần ngại bước ra khỏi vùng an toàn, dám mạo hiểm và dám sai. Tuổi trẻ không phải để chỉ ngồi chờ đợi hay mơ mộng, mà là để hành động, dấn thân và khám phá. Chỉ khi ta bắt tay vào thực hiện, chúng ta mới có thể học hỏi, tích lũy kinh nghiệm quý báu, và từng bước trưởng thành. Không có hành động, những ước mơ sẽ chỉ mãi là những giấc mơ xa vời, những lý thuyết suông chẳng bao giờ có thể thay đổi thực tế. Hành động chính là cầu nối duy nhất giúp ta từ lý thuyết tiến tới thực tiễn, từ ý tưởng trở thành kết quả. Đặc biệt, hành động không chỉ giúp tuổi trẻ phát triển về mặt kỹ năng mà còn rèn luyện những phẩm chất quan trọng như kiên trì, quyết tâm và lòng dũng cảm. Trong cuộc sống, khó khăn và thất bại là điều không thể tránh khỏi, nhưng chính trong những lúc vấp ngã ấy, hành động sẽ là người bạn đồng hành giúp ta đứng dậy và học hỏi từ sai lầm. Chính những thử thách và gian nan ấy làm cho chúng ta mạnh mẽ hơn, trưởng thành hơn, và hiểu rõ giá trị của sự nỗ lực không ngừng nghỉ. Hành động không chỉ giúp chúng ta đối mặt với khó khăn, mà còn thúc đẩy sự phát triển cá nhân, giúp chúng ta nhận ra sức mạnh tiềm ẩn trong chính mình. Với tuổi trẻ, hành động chính là nền tảng vững chắc để xây dựng tương lai. Đừng để thời gian trôi qua một cách lãng phí khi chúng ta có thể làm chủ và định hình cuộc sống của mình. Mỗi hành động, dù nhỏ, đều góp phần vào sự phát triển của bản thân. Vì vậy, hãy dám thử, dám làm và không ngừng học hỏi. Đừng để tuổi trẻ chỉ là một chặng đường ngắn ngủi qua đi mà không để lại dấu ấn gì. Hãy mạnh mẽ, dũng cảm bước đi trên con đường của chính mình, vì chỉ có hành động mới mang lại kết quả thực sự.