Câu 1. 

Đoạn văn bản trên được kể theo ngôi thứ nhất, với người kể chuyện xưng “tôi”. 

Câu 2.

- Hoàn cảnh sống khắc nghiệt của gia đình sau khi chuyển đến phố Bến Gỗ: phải ở nhờ, nằm chen chúc trong gian bếp chật chội, ẩm thấp, thiếu thốn đủ bề.

- Cảnh chịu rét về đêm: chiếc chăn cũ ngắn, mỏng, còn ám mùi khói thuốc phiện của thầy, phải đắp thêm chiếu và co ro suốt đêm vì lạnh.

- Những đêm mất ngủ: tiếng gió rít, mưa phùn, sương lạnh khiến “tôi” trằn trọc, rã rời cả thể xác lẫn tinh thần.

- Các giấc mơ tuổi thơ: “tôi” hồi tưởng lại những trò chơi phiêu lưu tưởng tượng cùng em gái Quế trên căn gác nhỏ ở phố Hàng Cau, biến chậu cảnh thành rừng núi, củ khoai lang thành “con lợn”, hột lạc và bỏng cốm thành “gà vịt chim cá”,… Qua đó, tác giả khắc hoạ tâm hồn trẻ thơ hồn nhiên, giàu mộng mơ giữa hoàn cảnh nghèo khó.

Câu 3.

Trong bối cảnh khác của Những ngày thơ ấu, người chú cách mạng xuất hiện với vẻ ngoài có phần nghiêm nghị, thậm chí hơi cộc cằn, nhưng bên trong lại ẩn chứa tình thương và sự quan tâm chân thành dành cho đứa cháu. Qua lời nói mang tính “trêu đùa” mà đầy quan sát (“Mày khỏi tao? Ừ tao cũng thế.”), ta thấy:

Thái độ bề ngoài có vẻ khô khan, lời nói thẳng thắn, đôi lúc tếu táo (chê “giấy rách thế này, áo móc mủn, vừa đi vừa cắn ngon lành hả cháu?”). Tình cảm bên trong yêu thương, lo lắng cho hoàn cảnh thiếu thốn của cháu, xen lẫn tự hào khi cháu có ý thức tự lực (“mày khỏi tao?”). Tinh thần cách mạng dù bản thân đang rơi vào tình cảnh “tử tù”, người chú vẫn giữ phong thái kiên định, bất khuất. Điều này phần nào truyền cho đứa cháu niềm tin, lòng dũng cảm và ý thức về nhân cách sống. Từ đó, có thể nhận xét: Người chú cách mạng dành cho cháu một tình thương mộc mạc, nghiêm khắc mà chân thành, luôn muốn cháu tự lập, mạnh mẽ trong hoàn cảnh khó khăn.

Câu 4. 

Thành ngữ “sống khôn chết thiêng” phản ánh quan niệm dân gian của người Việt về mối liên hệ giữa người sống và người đã khuất. Khi còn sống, con người “khôn ngoan” (biết đối nhân xử thế, có đạo đức, trí tuệ) thì sau khi chết, linh hồn vẫn “thiêng”, vẫn tiếp tục phù hộ, che chở cho con cháu, gia đình. Thể hiện lòng kính trọng, sự tưởng nhớ của người sống đối với người đã mất. Người xưa tin rằng nếu sống tốt đẹp, có đức có hạnh, thì sau khi qua đời, vong linh sẽ tiếp tục “hiển linh”, thiêng liêng, có thể can dự, phù trợ cho con cháu, hậu thế.

Câu 5. 

Các nhà văn thường quay về với kỉ niệm tuổi thơ vì tuổi thơ là nơi khởi nguồn của nhiều cảm xúc, ký ức và trải nghiệm đầu đời. Trong quãng thời gian ấy, con người có tâm hồn trong sáng, nhạy cảm với mọi sự vật hiện tượng, nên những ấn tượng về cảnh vật, con người thường rất sâu đậm. Hơn nữa, tuổi thơ cũng là cái nôi hình thành nhân cách, tạo nền tảng cho những rung động thẩm mỹ sau này. Việc ôn lại kỉ niệm tuổi thơ không chỉ giúp nhà văn khơi dậy cảm hứng sáng tác, mà còn cho họ cơ hội tìm về cội nguồn, giải tỏa những nỗi niềm, những day dứt trong hiện tại. Qua đó, tác phẩm mang chiều sâu hoài niệm, giàu chất thơ và dễ chạm tới trái tim người đọc.