Câu chuyện kể về cuộc gặp gỡ đầy ý nghĩa giữa Huấn Cao và viên ngục. Huấn Cao là một tay viết chữ tài ba nhưng bị kết án tử hình do chống lại chế độ. Tại trại giam, Huấn Cao đã gặp viên ngục - một người yêu thích 'chơi văn' và muốn có được bức chữ của ông để treo trong nhà. Huấn Cao đã được viên ngục đối xử tốt nhưng vẫn giữ thái độ lạnh lùng. Tuy nhiên, sau khi hiểu được lòng tốt của viên ngục, ông đã quyết định cho bức chữ và khuyên viên ngục nên quay về quê sống

Chủ đề của tác phẩm 'Chữ người tử tù' xoay quanh quan niệm về cái đẹp và cái thiện. Với Nguyễn Tuân, sự tài năng và tấm lòng không thể tách rời. Điều này được thể hiện qua cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và viên quản ngục. Mặc dù họ đối nghịch trong xã hội, nhưng lại đều đam mê cái đẹp. Huấn Cao là một nghệ sĩ tài năng và viên quản ngục lại thích cái đẹp.

Ngòi bút của Nguyễn Tuân không chỉ tập trung vào Huấn Cao, mà còn tạo hình viên quản ngục một cách rõ ràng. Viên quản ngục đặc biệt quan tâm đến cái đẹp mặc dù ông là một viên cai ngục, nhưng vẫn giữ được tính nhân văn. Khi nhận được chữ từ Huấn Cao, ông đã có phản ứng rất tích cực.
       *được tổng hợp từ nhiều nguồn và suy nghĩ của mình, nếu sai sót thì xin lỗi bạn;-; :3*