Tóm tắt truyện: 

Tác phẩm "Mợ Du" của Nguyên Hồng là câu chuyện kể về số phận bi thảm của một người phụ nữ bị xã hội khinh miệt nhưng lại chứa đầy tình mẫu tử và nỗi cô đơn. Người kể chuyện, khi còn nhỏ, đã từng nhớ và gắn bó với mợ Du – người bạn thân cũ của mẹ, dù ban đầu đượm theo định kiến và sự khinh bỉ của giới lớn vì quá khứ “bẩn” của mợ. Tuy nhiên, qua những cuộc gặp gỡ bí mật cùng con trai mợ – Dũng, hình ảnh mợ Du dần lộ ra những dấu hiệu của nỗi đau sâu kín, của một người mẹ khao khát được yêu thương và chăm sóc. Mợ Du xuất hiện với vẻ ngoài nhợt nhạt, giọng nói nhẹ nhàng mà ấm áp, và những lời gọi mừng đầy cảm xúc khi gặp con, cho thấy tình mẫu tử thiêng liêng dù cuộc sống của mợ đầy gian truân và bị xã hội chế giễu. Người kể, ban đầu đầy định kiến, dần cảm thông và yêu thương mợ Du qua những giây phút chia ly đau đớn của hai mẹ con. Những cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, những lời thì thầm nghẹn ngào của mợ Du đã in sâu trong tâm trí người kể một hình ảnh vừa bi thương vừa đầy nhân tính.

Bài làm:
Trong tác phẩm, mợ Du hiện lên là người mẹ hiền từ với tình mẫu tử thiêng liêng. Cách mợ gọi tên “Dũng! Dũng! Dũng con ơi!” trong giây phút đau đớn khi chia ly với con cho thấy nỗi khổ, sự cô đơn và khao khát được trọn vẹn yêu thương của một người mẹ. Nỗi đau ấy khiến cho người kể, ban đầu đầy định kiến, dần thay đổi cảm nhận và cảm thông trước số phận bi thảm của mợ Du. Chính những giây phút trăng sáng, những lời thì thầm nghẹn ngào của mợ Du đã hé mở một mảnh tâm hồn yếu đuối nhưng chan chứa yêu thương, thể hiện một con người khao khát được sống trọn vẹn và được gắn bó, dù cuộc đời đã tàn nhẫn đến đâu. Mợ Du, dù phải sống trong bóng tối của xã hội với những lời chỉ trích, vẫn không hề làm mất đi phẩm giá của mình. Sự hy sinh, lòng thương yêu của mợ dành cho con, cùng những nỗ lực mưu sinh lén lút để tồn tại, đều là minh chứng cho sức mạnh nội tâm vượt lên trên những định kiến, cho khát vọng được sống và được yêu thương. Qua đó, tác giả Nguyên Hồng khắc họa nhân vật mợ Du không chỉ là biểu tượng của nỗi khổ của người phụ nữ nghèo khó, mà còn là hình ảnh sống động của lòng nhân hậu, của tình mẫu tử sâu nặng trong một xã hội đầy bất công.