Câu 1.

- Thể thơ: tự do

Câu 2.

- Những điều mẹ dặn được nêu trong bài thơ:

+ ở trong mọi tình huống, phải luôn biết cách vượt qua mọi khó khăn, thử thách: "Gặp cầu phải qua, gặp sông phải lội "

+ nếu biết kiên trì, bền bỉ đi theo con đường của mình, có phần can đảm, mạo hiểm đi con đường mà chưa ai đi tới, ta có thể mở ra những lối đi mới cho bản thân : "Vẫn còn nhiều nẻo đường trên mặt đất này chưa có lối  /Mà cái đích mỏng manh lại tấp tểnh tận đâu rồi "

+ hướng về cuộc sống tương lai nhưng không được quên đi quá khứ: "Mẹ dặn con ra đường nhìn thẳng / Nhưng đừng quên ngoái lại phía sau "

+ sống nhanh, hối hả để bắt kịp với thời thế của xã hội nhưng cũng đừng quên sống chậm lại để trân trọng những gì mình đang có: "Nhìn thẳng để tới nhanh/  Ngoái lại đằng sau để không về muộn"

+ khắc sâu những thứ cần ghi nhớ, quên đi những điều không hay, tiêu cực: "Gắng nhớ những gì cần nhớ / Và chớ phung phí thời gian vào những cái phải quên "

+ suy nghĩ chín chắn, tỉnh táo nhưng lời lẽ, nói năng phải mềm dẻo, khôn khéo, linh hoạt trong mọi tình huống: "Nghĩ suy nên cứng cáp/  Nói năng lại phải mềm"

+ luôn ghi nhớ, trân trọng quá khứ, cội nguồn của mình: "Quá khứ không toàn là kỷ niệm...Như dòng sông tắt nước"

Câu 3.

- Biện pháp tu từ so sánh: ai quên quá khứ - dòng sông tắt nước

`->` Hiệu quả: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi hậu quả của việc quên đi cội nguồn, quá khứ mà mỗi người phải gánh chịu

+ cho thấy lời cảnh tỉnh của tác giả dành cho người đọc: không được quên đi quá khứ, cội nguồn, nơi mình sinh ra

Câu 4.

- Em hiểu cách ứng xử của con người trong cuộc sống được thể hiện qua hai câu thơ: "Nghĩ suy nên cứng cáp / Nói năng lại phải mềm" có nghĩa là: trong cuộc sống, mỗi người cần giữ được cho mình cái đầu tỉnh táo, với suy nghĩ chín chắn, vững vàng, sáng suốt. Bên cạnh suy nghĩ như vậy, cần có cách ăn nói khéo léo, khôn ngoan để sẵn sàng ứng xử tốt trong mọi tình huống.

Câu 5.

- Em đồng tình với quan điểm của tác giả

- Vì: Cuộc đời mỗi người bị ảnh hưởng, được quyết định bởi nhiều yếu tố khác nhau. Yếu tố bản thân chỉ là một phần nhỏ trong nguyên nhân chủ quan ảnh hưởng tới sự thành, bại. Nguyên nhân chủ quan không chỉ có yếu tố con người mình, mà còn có: suy nghĩ, cách sống, ứng xử với cuộc đời, với mọi người xung quanh ra sao,...Bên cạnh nguyên nhân chủ quan, còn có những yếu tố của nguyên nhân khách quan tác động đến mình như: những người xung quanh, trở ngại, thách thức. Nhiều nguyên nhân tác động đến đời người như vậy nhưng nguyên nhân chính có vai trò quyết định tới số phận mỗi chúng ta thực ra vẫn chỉ nằm ở chính mình. Bản thân mỗi người muốn thành công, cần sống sao cho đúng với luân thường đạo lí, rèn luyện cho mình những phẩm chất, lối sống tốt đẹp: uống nước nhớ nguồn, sống chậm để trân trọng những điều giản đơn mà có ý nghĩa thiêng liêng,...