Phần I.  Đọc hiểu văn bản (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

Biệt đội mùa hè

 (Lược trích: Năm nào nghỉ hè, nhân vật tôi cũng háo hức về quê nội. Ở đó, tôi có cả mùa hè sôi động vì có lũ bạn với những trò chơi thú vị. Nghỉ hè ăm nay, tôi lại về nhà nội, ra những điểm hẹn quen thuộc thì không gặp được các bạn. Khi gặp được bạn cũ, tôi đã hỏi thì được biết dòng sông, ngọn đồi trước kia là chỗ vui chơi của lũ trẻ trong xóm giờ đều bị các nhà máy chiến chỗ. Tôi liền nảy ra một ý tưởng).

     Sáng hôm sau, mới 7h tôi rủ Phúc “tương”, Phong “cong” và Hạnh “nhân” đến nhà để trình bày ý tưởng của mình. Sau nhiều giờ bàn bạc, cả bốn chúng tôi đưa ra quyết định thành lập “Đội đặc biệt” chuyên nhận các nhiệm vụ đặc biệt từ tất cả mọi người và “địa bàn” hoạt động của nhóm là trên toàn xóm.

- Ơ vậy còn nơi tập trung, nơi nhận nhiệm vụ chẳng nhẽ đứng đây chắc?- Phong “cong” thắc mắc.

Nghe vậy Hạnh “nhân” tự tin trả lời:

- Cái này không phải lo. Điều này tớ cũng đã tính từ nãy rồi. Quầy bán nước cũ của nhà tớ sẽ rất thích hợp đó.

 Hoàn thành bước đầu về mặt ý tưởng, chúng tôi hẹn nhau 14h chiều đến nhà Hạnh để dọn dẹp nơi “làm việc”. Và vội bát cơm trưa xong, tôi leo tót lên xe phóng về phía nhà Hạnh dù đồng hồ mới chỉ… 13h.

( …)

   Với sự trợ giúp bất ngờ từ mẹ Hạnh, tiến độ dọn dẹp được tăng lên đáng kể (…) Căn phòng giờ đây sạch bụi bẩn trông thật sáng sủa. Mặt đứa nào đứa nấy cũng lấm lem nhưng ai cũng cảm thấy thật vui.

  Hôm sau, tôi đạp xe đến “văn phòng” làm việc mới của mình thì đã thấy Phong “cong” và Phúc “tương” ở đó rồi. Vào trong tôi mới biết hai đứa nó đến sớm để kê bàn ghế và làm slogan cực chất mà tôi chế từ bộ phim Thám tử gà mơ: “Ở đâu có gì khó, ở đó có chúng tôi”. Mọi thứ gần như đã hoàn thành và việc chúng tôi cần làm bây giờ chỉ là đợi… nhiệm vụ đến mà thôi.

  Mọi người đều ngạc nhiên trước “dịch vụ” của “Đội đặc biệt” chúng tôi. Nhiều người tò mò cũng ghé vào xem thử và đều có những tín hiệu rất tốt. Ngay ngày đầu tiên, đội đã nhận được kha khá nhiệm vụ. Tuy chỉ đơn giản như quét sân bóng chuyền kèm nhặt bóng hay chuyển hoa quả lên xuống các xe hàng,… nhưng việc lại rất ổn định. Nếu có nhiều nhiệm vụ trong cùng một khung giờ, chúng tôi sẽ chia nhau làm sao cho đạt hiệu quả tốt nhất. Đến cuối tuần, chúng tôi tổng lại tiền nhận được. Cả đội cùng im lặng. Có ai từng nói: “Ai chưa thấy đồng tiền thấm mồ hôi thì chưa biết quý đồng tiền” quả không sai. Có làm chúng tôi mới hiểu rõ được sự cực khổ của cha mẹ để kiếm tiền nuôi ta lớn. Tôi cất tiếng:

- Số tiền này sẽ gộp lại cuối tháng rồi chia đều ra nhé?

- Ừ, được đó- Phúc “tương” tán thành.

   Bọn tôi chia tay Hạnh trở về nhà sau một ngày làm nhiệm vụ. Lúc dắt xe ra cổng, tiếng mẹ Hạnh khiến chúng tôi phải bật cười:

- Trời, Hạnh! Con biết quét nhà từ khi nào vậy?

  Những ngày hè tuy ngắn ngủi nhưng đã đem lại cho tôi nhiều bài học không có trong sách vở ở trường, giúp tôi hiểu ra thật nhiều điều đáng quý.

     (Nguyễn Hữu Khoa*, “Văn học và Tuổi trẻ” số tháng 5 năm 2019, NXB Giáo dục Việt Nam, trang 74-77)

* Nguyễn Hữu Khoa là một tác giả trẻ có nhiều tác phẩm viết cho thiếu nhi đăng trên các tạp chí.

Trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1. Văn bản trên thuộc thể loại nào?

A. Nghị luận xã hội

B. Nghị luận văn học

C. Truyện ngắn

D. Văn bản thông tin

Câu 2. Trong văn bản, “Đội đặc biệt” được thành lập và hoạt động trong thời gian nào?

A. Thời gian các thành viên nghỉ Tết

B. Thời gian các thành viên nghỉ hè

C. Dịp các bạn dưới quê lên thăm “tôi”

D. Thời gian các thành viên mới quen nhau

Câu 3. Nhân vật nào sau đây không phải là thành viên “Đội đặc biệt”?

A. Phúc “tương”

B. Phong “cong”

C. Hạnh “nhân”

D. Mẹ Hạnh

Câu 4. Các nhân vật trong văn bản trên được tái hiện chủ yếu ở phương diện nào?

A. Lời nói, hành động

B. Ngoại hình, lai lịch

C. Suy nghĩ, cảm xúc

D. Cử chỉ, nét mặt

Câu 5. Đâu là thứ “Đội đặc biệt” đã không nhận được sau tuần làm việc đầu tiên của mình?

A. Thấu hiểu được sự cực khổ của cha mẹ.

B. Tiền công từ những công việc đã làm.

C. Sự phản đối của tất cả mọi người.

D. Thấu hiểu giá trị của đồng tiền.

Câu 6. Chọn cách hiểu đúng nhất về hàm ý của câu văn “Ai chưa thấy đồng tiền thấm mồ hôi thì chưa biết quý đồng tiền”.

1. Phải tự kiếm tiền bằng chính sức lao động của mình thì mới biết quý trọng nó.
2. Đồng tiền chỉ có thể được đánh đổi bằng mồ hôi chứ không còn cách nào khác.
3. Kiếm tiền không hề khó, nên không cần quá coi trọng đồng tiền.
4. Ai cũng có thể kiếm được tiền, kể cả là những đứa trẻ.

Câu 7. (1,0 điểm) Chỉ ra và phân tích tác dụng của thành phần biệt lập có trong câu văn “Trời, Hạnh! Con biết quét nhà từ khi nào vậy?”.

Câu 8. (1,0 điểm) Trong văn bản, em nhận thấy nhân vật “tôi” có những phẩm chất gì?

Câu 9. (1,0 điểm) Hãy chia sẻ những việc làm có ích mà bản thân em và bạn bè đã hoặc có thể làm vào những dịp nghỉ hè.