Ngoài “Thơ tình của người lính biển”nổi tiếng, nhà thơ Trần Đăng Khoa còn sáng tác khá nhiều bài thơ về hình ảnhngười lính, trong đó Đồng đội tôi trên đảo Thuyền Chài là thi phẩm viếtcách đây trên ba mươi năm, song đọc lại vẫn đầy cảm xúc, nóng bỏng tình cảm củamột người con nặng lòng với quê hương, đất nước. Bài thơ thực sự đã dựng lênmột tượng đài bất khuất, một biểu tượng sáng ngời về hình ảnh người lính biểnngày đêm canh giữ đảo xa.

Đảo Thuyền Chài nằm trong quần đảo TrườngSa, chìm sâu dưới làn nước biển trong xanh. Chính cái hiện thực trần trụi, khắcnghiệt ấy đã giúp cho nhà thơ phát hiện được một chất thơ hết sức sống động,giàu biểu cảm. Dưới chân sàn của lều bạt là biển cả. Người lính phải căng bạtgiữa nước giữa trời, cam chịu cuộc sống khổ cực hằng ngày để giữ đảo thân yêu:

Lều bạt chung chiênggiữa nước giữa trời

Đến một cái gai cũngkhông sống được

Cái cảnh sống giữa nước mà thiếu nước từngày này qua ngày khác, “họ nhà gai” vốn tài tình biến hóa để thích nghi vớimôi trường cũng phải vái chào không thể sống nổi, thiết tưởng không gì gian khổhơn. Vậy mà trong cái nhìn của Trần Đăng Khoa vẫn đầy thi vị. Hình ảnh “lều bạtchung chiêng” cứ như đi dã ngoại cắm trại chứ không đến nỗi nào. Nói là nóivậy, thực tế thì người lính đảo vẫn chịu lắm nhọc nhằn. Ban ngày, nắng lóa hùavào; ban đêm, lều bạt chao đảo, đứng ngồi không yên:

Sớm mở mắt, gió lùa ngunngút

Đêm trong lều như trôitrong mây…

Quả vậy,thiên nhiên khắc nghiệt đến cùng cực, thậm chí vượt quá giới hạn của con người.Hai câu thơ vẽ nên cái bỏng rát của nắng trời và cái chòng chành giữa biển nhưtrôi ở cõi không trọng lượng.Thanh trắc, thanh bằng phối hợp biến hóa, tàitình. Chưa hết, trên mặt biển, trong lòng nước, các loài chim lạ, cái ác nhưlúc nào cũng muốn đe dọa người lính, sẵn sàng trút lên đầu các anh muôn nỗi taiương:

Những con chim kỳ quáithấy hơi người

Mừng rỡ quá cánh bay nhưbão thổi

Chỉ tiếng cánh chimquanh lều nghe đã căng nhức óc

Sủi tăm dưới chân sàn,bóng mập lượn vòng quanh...

Cánh chim mừng rỡ vì thấy hơi người nên đậpcánh bay mạnh hơn. Cá mập sủi tăm lượn vòng quanh dưới chân sàn mong chờ ai saxẩy mà đớp mồi cho thỏa cơn đói khát. Đọc khổ thơ, ta càng cảm thấy cái chếtluôn rình rập các anh từng giờ, từng phút, chẳng kém gì cảnh đoàn binh Tây Tiến“không mọc tóc” hành quân giữa đại ngàn Trường Sơn năm xưa: “Chiều chiều oailinh thác gầm thét / Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người” (Tây Tiến - QuangDũng). Nguy hiểm, gian khổ là vậy, song với ý chí sắt đá, lòng quyết tâm giữgìn biển đảo thiêng liêng, những người lính trên đảo Thuyền Chài vẫn một lòngkiên trung trước “giọt máu thiêng” của Tổ quốc:

Đảo vẫn chìm trong màu nướclam xanh

Cái giọt máu thiêng dướingầu ngầu bọt sóng

Tổ quốc ơi!

Tiếng chúng tôi kêu lênmà mắt chúng tôi nhìn xuống

Bóng chúng tôi trùm khắpđảo thuyền chài…

Nếu hai khổ thơ đầu nói lên cuộc sốnggian khổ của người lính đảo, gợi cho chúng ta cảm nhận được sức sống diệu kỳcủa người chiến sĩ nơi đầu sóng ngọn gió, thì khổ thơ thứ ba lại tạo cho ngườiđọc nỗi xúc động nghẹn ngào. Nước non dẫu đang lặng im tiếng súng, nhưng kẻ thùvẫn luôn luôn dòm ngó, rình rập biển, đảo thân thương, vì thế các anh phải luôntỉnh táo, cảnh giác: “Tổ quốc ơi! Tiếng chúng tôi kêu lên mà mắt chúng tôi nhìnxuống”. Cái tình ý, cảm xúc của bài thơ vì thế có sức nặng, dồn nén ở câu thơnày.

Đồng đội tôi trên đảoThuyền Chài là bài thơ ca ngợi anh bộ đội Cụ Hồ nằm trong mạch cảm xúc chungviết về người lính của nhà thơ Trần Đăng Khoa. Khép lại bài thơ, tâm hồn mỗichúng ta vẫn nghe “ chung chiêng giữa nước, giữa trời” về hình ảnh những conngười quả cảm, sẵn sàng hiến dâng tuổi trẻ của mình cho sự bình yên của Tổ quốcmến yêu.