Bài thơ "Thu ẩm" của Nguyễn Khuyến được sáng tác trong bối cảnh tác giả về quê ở ẩn, trở về quê nhà sau khi đã trải qua nhiều biến động trong cuộc đời, đặc biệt là sau khi ông từ bỏ con đường quan trường. Vào thời điểm đó, khi đất nước trải qua những khó khăn, dân chúng lầm than,.. Vì uất ức và đau xót ông đã mượn rượu làm thơ. 

"Thu ẩm" không chỉ là bài thơ viết về mùa thu mà còn ẩn chứa những triết lí sống của tác giả.