THẢM HỌA VÒI RÔNG

Vòi rồng (lốc xoáy) không chỉ là hiện tượng thiên nhiên đáng sợ mà còn là nỗi ám ảnh của nhiều quốc gia. Vòi rồng là hiện tượng gió xoáy rất mạnh, phạm vi đường kính rất nhỏ, hút từ bề mặt đất lên đám mây vũ tích, tạo thành hình như cái phễu di động, trông giống như cái vòi. Trên đường di chuyển nó có thể cuốn theo (rồi ném xuống ở một khoảng cách xa sau đó) hoặc phá hủy mọi thứ, kể cả những nhà gạch xây không kiên cố, nên vòi rồng cũng là hiện tượng khí tượng đặc biệt nguy hiểm. Khi một khối không khí nóng, ẩm di chuyển bên dưới một khối không khí lạnh khô thì có khả năng làm xuất hiện những xoáy khí. Nếu xoáy khí này có áp suất trung tâm rất thấp, nghĩa là vật chất trong tâm xoáy rất loãng thì không khí nóng, ẩm ở phía dưới bị hút lên tạo thành một cái vòi chuyển động xoáy rất mãnh liệt.

Vòi rồng là hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra ở Mỹ nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác trên thế giới. Những nguy hiểm đến tính mạng của con người và thiệt hại về vật chất do vòi rồng gây ra là điều khiến người dân nước này luôn phải thấp thỏm lo sợ. Mỗi năm, đất nước này phải hứng chịu trung bình khoảng 1.200 cơn lốc xoáy vòi rồng mỗi năm (nhiều gấp 4 lân tổng số vòi rồng của cả châu Âu). Với sức gió đạt tới 200 km/h, vòi rồng có thể bẻ cong thuyền và cuốn người ra biển. Nó thậm chí có thể phá hủy các căn nhà xây bằng gạch không kiên cố. Đối với vòi rồng lửa, nó có thể khiến ngọn lửa lan rộng và làm tình trạng cháy rừng thêm trầm trọng. Vòi rồng lửa hay lốc xoáy lửa là một hiện tượng tự nhiên thường xảy ra nhưng rất hiếm gặp hay được ghi nhận lại, qua đó một ngọn lửa trong điều kiện nhất định (tùy vào nhiệt độ không khí và sự đối lưu) sẽ tạo ra một sự đối lưu dạng xoáy theo chiều thẳng đứng giống như vòi rồng. Ngọn lửa bị cuốn và bốc lên cao trong dòng xoáy đó có thể là các ngọn lửa xung quanh ngọn lửa đã tạo ra nó, hay chính ngọn lửa đã tạo ra sự đối lưu này.

Năm 1871, một vụ cháy rừng kỷ lục đã xảy ra tại Peshtigo bang Wisconsin nước Mỹ mà nguyên nhân

chính là một vòi rồng lửa di chuyển với vận tốc 161 km/h. Cơn bão lửa này đã thiêu rụi toàn bộ nhà

cửa, trung tâm thương mại và ước tính có khoảng 8 km2 đất đai bị thiêu rụi, ít nhất đã có 1.500 người

thiệt mạng và rất nhiều người khác bị chôn vùi trong các đống đổ nát. Vòi rồng Tri-State xảy ra cách đây 97 năm (năm 1925) là thảm kịch vòi rồng (lốc xoáy) đẫm máu nhất trong lịch sử nước Mỹ. Đường đi của nó kéo dài hơn 350 km qua ba tiêu bang Missouri, Illinois, Indiana, với tổng diện tích càn quét là 424.758.050 m2. Sức gió hủy diệt đo được của Vòi rồng Tri- State ở mức cao nhất là F5 trong thang độ Fujita. Ở cấp độ này, sức hủy diệt của lốc xoáy này là không thể miêu tả được, với sức gió mạnh nhất lịch sử (từ 419 km/h đến 512 km/h), nó có thể quật ôtô xa hàng trăm mét. Thảm họa đã giết chết 747 người, làm bị thương 2.298 người, phá hủy và làm hư hại 15.000 ngôi nhà, khiến 9 ngôi trường tại Mỹ bị phá hủy hoàn toàn. Thiệt hại về vật chất lên đến 1,4 tỉ đô la (thời đó).

(Nguyễn Lân Dũng, Tri thức là sức mạnh, NXB Dân trí, 2023)

Câu 9. Đọc kĩ những tác động của hiện tượng vòi rông tới đời sông con người và chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của em về những ảnh hưởng đó.

Câu 10. Bài học mà em tâm đắc nhất sau khi đọc văn bản?

giúp m với m cảm ơn a