"Ngọn đèn đứng gác" một tác phẩm được nhà thơ Chính Hữu chắp bút viết năm 1972, thời điểm cuộc chiến bảo vệ độc lập toàn vẹn dân tộc vẫn diễn ra vô cùng khốc liệt. Có lẽ bởi vì được viết trong thời cuộc như vậy nên bài thơ Ngọn đèn đứng gác cũng truyền tải rất rõ bầu không khí khẩn trương và tinh thần quyết tâm cao độ của toàn dân tộc ta. Bài thơ được viết theo thể thơ tự do với những câu thơ ngắn, nhịp thơ gãy gọn mang lại cảm giác dồn dập, liên tục y như không khí cuộc chiến lúc bấy giờ. Hình ảnh được nhắc xuyên suốt bài thơ là hình ảnh "ngọn đèn", một hình ảnh ước lệ mang đậm chất tả. Tác giả không nêu rõ ngọn đèn đó là gì, bởi chắc hẳn ở thời điểm đó chúng ta chưa thể có được hệ thống đèn điện chiếu sáng khắp cả đêm. Có lẽ đó là những ngọn đèn dầu mà dân và quân đã thắp để hành quân suốt đêm. Cũng có thể đó là ánh sáng trong tim từng người Việt đang dồn hết sức mình để bảo vệ non sông. Thế nhưng dù ngọn đèn đó là gì thì ta cũng hiểu được rằng tất cả đều tập trung vào một mục tiêu duy nhất: bảo vệ tổ quốc, giải phóng dân tộc. Chính những hình ảnh thơ tưởng chừng như bình dị và giản đơn đó đã khiến cho người đọc cảm nhận được bầu không khí khẩn trương và lòng yêu nước, quyết tâm dâng trào của những người lính trong cuộc chiến thuở bấy giờ. Và từ đó ta càng thêm yêu, thêm trân trọng bầu không khí hòa bình hiện tại. Thế hệ trẻ sẽ càng thêm hiểu được những vất vả của cha anh ta thuở trước để rồi có thêm ý thức bảo vệ chủ quyền đất nước, non sông. 

Lê Quý Đôn đã bộc bạch "Thơ phát khởi từ lòng người ta" Quả thực, qua từng con chữ là những nỗi niềm tâm tư tình cảm mà tác giả gửi trọn vào tác phẩm của mình. Đó chính là tiếng nói được cất lên từ những trái tim đang thổn thức. Và thi phẩm "Ngọn đèn đứng gác" của Chính Hữu là một trong những bài thơ hay để lại trong chúng ta những ấn tượng sâu sắc. Bài thơ đã khắc họa hình ảnh người lính trong những năm tháng chiến tranh hào hùng mà gian khổ của dân tộc với vẻ đẹp kiên trung và một tinh thần trách nhiệm cao.

Từng câu thơ giản dị nhưng chứa đựng biết bao hi sinh, thấm đẫm vào trong đó là những tâm hồn cao đẹp. Ngay từ nhan đề của bài thơ chúng ta đã thấy được sức mạnh và lý tưởng của các chàng lính. Ngọn đèn là một hình ảnh có giá trị biểu tượng cao. Ngọn đèn cho chúng ta hình dung đến những ánh sáng rực rỡ tỏa ra trong màn đêm tối hay ngọn đèn còn là niềm tin soi sóng con đường hành quân, con đường thắng lợi của dân tộc. Ngọn đèn trong bài thơ với hình ảnh "đứng gác" lặng lẽ trở thành biểu tượng cho những người lính ngày đêm canh gác. Dẫu có nhiều thách thức nhưng với sự kiên trì bì bền thì họ sẽ mãi như ngọn đèn tỏa sáng thầm lặng mà không bao giờ tắt. Vì trong họ là niềm tin và tinh thần "quyết tử cho tổ quốc quyết sinh". Các anh-những tượng đài bất tử.

Chính Hữu đã rất tinh tế khi sử dụng hình ảnh ngọn đèn để thể hiện tâm trạng của những người lính trong đêm tối. Màn đêm buông xuống cũng là lúc nâng cao cảnh giác phòng bị trước sự rình rập của quân địch. Khi mọi thứ xung quanh đều tĩnh lặng, ìm lìm chìm trong bóng tối thì chỉ còn ngọn đèn đứng gác. Ngọn đèn soi rọi khiến cho không gian thêm ấm áp bởi tinh thần của sự chiến đấu kiên cường, trách nhiệm và nhẫn nại trong mọi hoàn cảnh khói khăn. Dù gió lạnh thổi từng cơn ngọn đèn vẫn bền bỉ cháy rực cũng giống như những người lính dẫu có nhiều nguy hiểm nhưng họ vẫn kiên trung bền bỉ canh giữ nơi chiến trường dù có phải đối diện với những cô đơn và gian khổ.

Hình ảnh ngọn đèn và người lính có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ, nâng đỡ nhau để cùng tỏa sáng. Ánh sáng của ngọn đèn soi sáng con đường hành quân trong những đêm tối và đó cũng là biểu tượng của niềm tin và hy vọng trong cuộc chiến đầy cam go. Ánh lửa đó giống như ngọn lửa trong tim mỗi người lính là đó ý chí quyết tâm bảo vệ tổ quốc. Đó là ngọn lửa của lòng yêu nước da diết và tinh thần căm thù giặc sâu sắc. Dù chiến tranh có khốc liệt dù phải hi sinh cả tính mạng họ vẫn luôn giữ vững niềm tin yêu Tổ quốc và ý thức được xứ mệnh cao cả của mình.
Qua tác phẩm chúng ta thấy vẻ đẹp của sự hi sinh thầm lặng nơi những người lính kiên trung. Chiến trường khói lửa đầy hiểm nguy người lính phải đối mặt và vượt qua. Thế nhưng có lẽ, không chỉ chiến đấu nơi mặt trận mà người chiến sĩ còn đấu tranh với chính bản thân mình. Đó là nỗi nhớ nhà nhớ quê hương và những người thân yêu. Bởi lẽ đó là phần lớn trong tâm hồn mà mỗi người luôn hướng về. Chiến thắng bản thân, những người lính sẽ lấy kỉ niệm yêu thương đó làm động lực để chiến đấu và chiến thắng.

Gấp những trang sách lại nhưng hình ảnh những người chiến sĩ với vẻ đẹp tâm hồn cao đẹp vẫn hiện sâu trong tâm trí mỗi người. Có thể họ những trái tim đó không trực tiếp bộc lộ cảm xúc nhưng trong sâu thẳm cõi lòng họ có một tình yêu mạnh mẽ và một niềm tin quyết liệt vào ngày mai độc lập. Những đứa con dũng cảm ấy luôn mang tinh thần trách nhiệm cao hoàn thành tốt các nhiệm cụ thiêng liêng của dân tộc. NHà thơ Chính Hữu phải tinh tế đến nhường nào khi khắc họa những cảm xúc ấu qua những hình ảnh bình dị những rất gàn gũi và chân thật. Qua đó, chúng ta thêm trân trọng và kính phục những người lính trẻ đồng thời học hỏi đức tính kiên tròi bền bỉ và niềm tin vào lý tưởng. Từ đó chúng ta ý thức được xứ mệnh của bản thân trong việc xây dựng và phát triển quê hương ngày càng giày đẹp để xứng đáng với những hi sinh của cha anh. Bởi lẽ khi nhắc đến chiến tranh và người lính không phải để khơi dạy lòng thù hận mà là để chúng ta lựa chọn cách sống cho tương lai.