Cuộc sống luôn chứa đựng những hình ảnh ẩn dụ để gửi gắm những bài học về cuộc sống. Hôm nay, chúng ta sẽ học bài học về tình yêu thương và sự tôn trọng quyền sống của các loài động vật qua tác phẩm “Bồng chanh đỏ” của tác giả Đỗ Chu. Đỗ Chu là nhà văn nổi tiếng thuộc thế hệ các tác giả trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ. Các tác phẩm của ông rất giàu chất thơ. Ông lấy phần lớn đề tài từ các làng quê, đạo lý của con người và phong tục tập quán dân tộc. Qua câu chuyện kể về kỉ niệm của hai anh em Hiền và Hoài gắn với đôi chim bồng chanh đỏ, ta thấy rung động trước tình yêu thương mà hai anh em dành cho thế giới loài vật.

Bồng chanh đỏ là nhan đề của tác phẩm-một nhan đề độc đáo và đặc biệt. Đây cũng là tên của một loài chim quý hiếm và xinh đẹp.Truyện Bồng chanh đỏ kể về hai anh em chú bé Hoài vốn yêu thích loài chim bồng chanh đỏ ở đầm nước quê hương nên đã tìm cách bắt chúng về nuôi. Vừa bắt xong, anh Hiền quyết định trả chú chim về lại tổ để vợ chồng chú có cuộc sống tự do. Ban đầu nhân vật tôi không cam tâm nhưng sau cũng hiểu và đồng thuận với quyết định của anh Hiền. Truyện được kể theo trình tự thời gian từ hiện tại đến quá khứ (khi nhận được lá thư của anh Hiền, hồi tưởng lại những kỉ niệm về đôi bồng chanh đỏ). Bối cảnh của truyện xoay quanh không gian đầm nước của làng – nơi đôi bồng chanh đỏ sinh sống.

Truyện viết về chủ đề tình yêu thương và sự tôn trọng quyền sống của các loài động vật Điều đặc biệt tình yêu thương trong truyện được thể hiện qua sự chuyển biến về nhận thức, suy nghĩ tình cảm của nhân vật Hoài, để cho chúng ta thấy rằng tình yêu thương thôi là chưa đủ mà tình yêu thương còn cần thể hiện đúng cách, yêu thương không phải là tìm cách chiếm hữu mà là phải tôn trọng quyền sống của các loài động vật. Khi hai anh em tìm thấy được một cặp bồng chanh đỏ quý hiếm đã muốn giữ lại vì sự hiếu kì và sự ham muốn của bản thân. Nhưng rồi hai anh em bị bắt đem trả lại chú bồng chanh mà mình đã bắt và cặp bồng chanh lại có đôi. Khi này hai anh em mới hiểu ra được mình đã phá vỡ tình yêu của một đôi bồng chanh.

Đối với một tác phẩm hay thì ngoài nội dung ấn tượng thì nghệ thuật cũng là gia vị không thể thiếu. Ngôi kể thứ nhất tạo nên một cách nhìn chủ quan, nhiều cảm xúc, suy nghĩ và điểm nhìn trong sáng, chân thực của một chú bé nông thôn tinh nghịch, nhân hậu, biết nhận lỗi và sửa sai. Câu chuyện là sự hồi tưởng về kỉ niệm của hai anh em khi còn nhỏ. Ngôi kể thứ nhất giúp câu chuyện hiện lên toàn diện và tình cảm, cảm xúc của nhân vật được bộc lộ chân thực khiến người đọc như hóa thân vào nhân vật Hoài mà trải qua câu chuyện và những cảm xúc vậy. Trình tự thời gian từ hiện tại đến quá khứ gây ấn tượng, thu hút sự chú ý, tò mò của người đọc, người đọc như được sống lại những kí ức, hồi tưởng cùng nhân vật. Tác giả không chú trọng miêu tả ngoại hình mà đi sâu khắc họa suy nghĩ, tâm trạng, hành động để từ đó thấy được sự chuyển biến sâu sắc trong suy nghĩ và nhận thức của nhân vật, đặc biệt tác giả rất tỉ mỉ, tinh tế khi miêu tả hai trạng thái cảm xúc khác nhau của hai nhân vật trong cách ứng xử với bông chanh đỏ, từ đó bộc lộ tính cách của hai nhân vật này. Từ cảm xúc háo hức, sự chiếm hữu cá nhân cho tới sự hạnh phúc khi thấy đôi bồng chanh lại được ở bên nhau không chỉ giúp nhân vật hiểu được tính cách hai nhân vật và còn cảm nhận được sự ngây ngô và tình yêu thiên nhiên của hai nhân vật “tôi thương đôi vợ chồng bồng chanh”. Chi tiết đặc sắc chứa đựng tư tường của nhà văn, gửi gắm thông điệp của nhà văn: thể hiện tình yêu thương, chứa đựng niềm hi vọng. Điều này thể hiện qua cuộc trò chuyện của Hoài và đôi bồng chanh: "Bông chanh, bông chanh ơi, hãy yên tâm mà trở về đâm này. Chúng tao yêu mày và ở đây mày cũng đỡ vất vả. Nhà cửa có sẵn cả rồi, đồng tao tôm tép nhiều, mày đỡ phải lặn lội. Vợ chồng mày cứ ngồi trước tổ mà trông con cái, và soi mình xuống nước rỉa lông, làm dáng".

Đây quả là một tác phẩm giản dị nhưng lại mang đầy ý nghĩa và những thông điệp sâu sắc. Truyện để lại nhiều bài học về cách ứng xử của con người: yêu thương, tôn trọng, bảo vệ và mong muốn những điều tốt đẹp với thế giới loài vật nói chung.