LUYỆN TẬP ĐỌC HIỂU THƠ VĂN NGUYỄN TRÃI

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

DE 1

Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc (Trích)

Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc, văn võ song toàn; văn là chính trị: chính trị

cứu nước, cứu dân, nội trị, ngoại giao, Muôn thuở nền thái bình vững chắc, / Ngàn năm vết

nhục nhã sạch làu; võ là quân sự chiến lược và chiến thuật, lấy yếu chống mạnh", lấy ít

địch nhiều... Đem đại nghĩa để thẳng hung tàn (Đại cáo bình Ngô); văn và võ đều là vũ

khí, mạnh như vũ bão, sắc như gươm đao: Viết thư thảo hịch tài giỏi hơn hết mọi thời (Lê

Quý Đôn), Văn chương mưu lược gắn liền với sự nghiệp kinh bang tế thế (Phan Huy Chú).

Thật là một con người vĩ đại về nhiều mặt trong lịch sử nước ta. [...]

Nhớ Nguyễn Trãi, chúng ta nhớ người anh hùng cứu nước, người cùng Lê Lợi làm nên

sự nghiệp bình Ngô, người thảo Đại cáo bình Ngô. Nguyễn Trãi là một người yêu nước,

yêu nước sâu sắc, mạnh mẽ, thiết tha, với tâm hồn và khí phách của người anh hùng. Đối với

Nguyễn Trãi, yêu nước là thương dân, để cứu nước phải dựa vào dân, đem lại thái bình cho

dân, cho mọi người. Triết lí nhân nghĩa của Nguyễn Trãi, cuối cùng, chẳng qua là lòng yêu

nước thương dân: cái nhân, cái nghĩa lớn nhất là phấn đấu đến cùng chống ngoại xâm, diệt

tàn bạo, vì độc lập của nước, hạnh phúc của dân.

Nguyễn Trãi suốt đời mang một hoài bão lớn: làm gì cho dân, người dân lầm than khổ

cực. Bắt đầu Đại cáo bình Ngô có câu: Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân. Chữ yên ở đây có

nghĩa an cư lạc nghiệp, cùng một ý với câu ở phần cuối của bài Đại cáo: Muôn thuở nền

thái bình vững chắc. Nguyễn Trãi là tác giả của Dư địa chí, một cuốn sách có giá trị về địa

lí, lịch sử, kinh tế, chính trị của nước ta thời bấy giờ. Đáng tiếc Nguyễn Trãi không có đủ cơ

hội đem tất cả chí hướng và tài năng của mình cống hiến cho nước, cho dân, cho người đời.

Nhưng nghĩ cho cùng không thể khác được. Đối với triều đình nhà Lê lúc bấy giờ, sau khi

bốn biển đã yên lặng, Nguyễn Trãi nhân nghĩa quá, trung thực quá, thanh liêm quá. Nguồn

gốc sâu xa của thảm án vô cùng đau thương của Nguyễn Trãi bị tru di ba họ là ở đó. [...]

Nhớ Nguyễn Trãi là nhớ người anh hùng cứu nước, đồng thời là nhớ nhà văn lớn, nhà

thơ lớn của nước ta. Từ Đại cáo bình Ngô qua các bức thư gửi tướng tá quân xâm lược đến

thơ chữ Hán và chữ Nôm,... ngòi bút thần của Nguyễn Trãi để lại cho chúng ta những tác

phẩm gồm nhiều thể văn và tất cả đều đạt đỉnh cao của nghệ thuật, đều hay và đẹp lạ thường!

Nhiều tài hoa như vậy dồn lại ở một con người, thật là hiếm có![...].

(Phạm Văn Đồng, báo Nhân Dân, ngày 19-9-1962)

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. -

Câu 2. Dựa vào hoàn cảnh sáng tác, em hãy cho biết mục đích của tác giả khi viết văn bản

trên.

Câu 3. Theo em, chủ đề và quan điểm của tác giả (luận đề) thể hiện tập trung ở câu văn nào

trong đoạn trích?

Câu 4. Xác định các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng mà tác giả đã nêu lên trong đoạn trích để

làm rõ cho luận đề. Phân tích và làm rõ mối quan hệ của các yếu tố đó.

Câu 5. Hãy chỉ ra những biểu hiện cụ thể và phân tích tác dụng của yếu tố biểu cảm trong

đoạn trích. Qua đó, làm rõ thái độ, tình cảm của tác giả đối với danh nhân Nguyễn Trãi.

Câu 6. Qua cuộc đời Nguyễn Trãi, em hãy rút ra một số bài học cho bản thân. Viết câu trả lời

trong đoạn văn ngắn (5 7 dòng).