Hãy viết Bài văn dài phân tích tác phẩm Chế học trò ngủ gật của Nguyễn Khuyến

Chế học trò ngủ gật

Trò trẹt chi bay học cạnh thầy

Gật gà gật gưỡng nực cười thay!

Giọng khê nồng nặc không ra tiếng,

Mắt lại lim dim nhắp đã cay.

Đồng nổi đâu đây là liệt đảo,

Ma men chi đấy tít mù say.

Dễ thường bắt chước Chu Y đó,

Quyển có câu thần vậy gật ngay.

Nhanh ạ(ko copy)

    Trong nền văn học Việt Nam, các tác phẩm châm biếm, trào phúng thường được xem là một cách phản ánh những thói hư tật xấu trong xã hội, đồng thời cũng là những lời nhắc nhở về những phẩm chất mà mỗi con người cần rèn luyện. Các tác phẩm ấy đôi khi không chỉ mang đến những tiếng cười nhẹ nhàng mà còn ẩn chứa những thông điệp sâu sắc về đạo đức và lối sống. Nhà thơ Nguyễn Khuyến, người nổi tiếng với những bài thơ tinh tế và sắc sảo, không chỉ được biết đến qua những tác phẩm mang đậm chất nhân văn, mà còn nổi bật với những bài thơ trào phúng hài hước, đả kích những thói hư tật xấu trong xã hội phong kiến. Trong số đó, bài thơ Chế học trò ngủ gật là một tác phẩm tiêu biểu thể hiện sự khéo léo trong việc sử dụng biện pháp châm biếm để phê phán một bộ phận học trò lười biếng, thiếu trách nhiệm và thiếu nghiêm túc trong việc học hành.

  Nguyễn Khuyến, một trong những nhà thơ nổi bật của nền văn học Trung đại Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với những bài thơ mang đậm tính nhân văn, mà ông còn có một số tác phẩm trào phúng sắc sảo, phê phán những thói hư tật xấu của xã hội đương thời. Bài thơ Chế học trò ngủ gật là một tác phẩm tiêu biểu thể hiện tài năng của ông trong việc sử dụng biện pháp châm biếm, vừa mang đến tiếng cười, vừa phản ánh những vấn đề tồn tại trong xã hội phong kiến. Từ hình ảnh một học trò lười biếng, ngủ gật trong giờ học, bài thơ đã tạo ra một bức tranh sinh động về thói quen không chịu học hành, thiếu nghiêm túc của một bộ phận học trò, đồng thời cũng phê phán sự hời hợt trong việc học của họ.

    Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khuyến đã khắc họa một hình ảnh rất quen thuộc trong đời sống học đường: "Trò trẹt chi bay học cạnh thầy / Gật gà gật gưỡng nực cười thay!". Học trò trong câu thơ này không những ngồi học mà còn mải mê ngủ gật bên cạnh thầy. Cách diễn đạt này cho thấy sự thiếu tập trung, thiếu sự nghiêm túc trong học tập của học trò, đồng thời cũng phê phán thái độ thờ ơ, không chịu khó học hành của những người học trò như vậy. Từ "trẹt chi bay" thể hiện  lối nói dân gian chỉ hành động ngồi ngả ngớn, ngủ gật và "gật gà gật gưỡng" miêu tả hành động ngủ gật, lắc lư đầu một cách vô thức đã tạo ra một hình ảnh vừa buồn cười vừa đáng trách. Sự khoe khoang và thái độ thiếu nghiêm túc của học trò này trở thành đối tượng bị chỉ trích của Nguyễn Khuyến.

    Tiếp theo, nhà thơ tiếp tục dùng hình ảnh khôi hài để phê phán thái độ học hành của học trò: "Giọng khê nồng nặc không ra tiếng, / Mắt lại lim dim nhắp đã cay." Câu thơ này vẽ ra cảnh học trò không thể tập trung vào bài giảng, giọng nói không rõ ràng và mắt thì lim dim như thể đang mơ màng. "Giọng khê nồng nặc" có thể ám chỉ việc học trò đang nói mà không thể cất tiếng rõ ràng vì mệt mỏi, còn "mắt lim dim" thể hiện sự thiếu tỉnh táo trong học tập. Hình ảnh học trò ngáp ngắn ngáp dài, đôi mắt nhắm lại trong giờ học phản ánh thái độ thờ ơ, thiếu trách nhiệm trong việc học, mà điều này lại càng làm gia tăng sự bất mãn trong xã hội đối với những học trò không chăm chỉ, không chú tâm vào việc học.

   Nguyễn Khuyến không chỉ dừng lại ở việc miêu tả hành động ngủ gật mà còn sử dụng hình ảnh một cách sắc sảo để chỉ trích những thói quen xấu này: "Đồng nổi đâu đây là liệt đảo, / Ma men chi đấy tít mù say." Hai câu thơ này không chỉ làm nổi bật sự mệt mỏi, thiếu tỉnh táo của học trò mà còn cho thấy sự say sưa, mê mẩn trong cơn buồn ngủ, như thể học trò đang say rượu. Hình ảnh "liệt đảo" có thể là cách Nguyễn Khuyến miêu tả sự lảo đảo, thiếu thăng bằng của người học trò khi đang ngủ gật, khiến cho người đọc cảm nhận được sự hỗn loạn, thiếu kiểm soát của học trò trong giờ học. Từ "ma men"  và "tít mù say" đã khiến hình ảnh học trò này giống như một người say rượu, mê mẩn trong cơn buồn ngủ, không thể làm chủ được bản thân. Nguyễn Khuyến đã sử dụng sự so sánh này để phê phán một cách khéo léo, chỉ trích những học trò không có ý thức trong việc học, làm cho học trò trở nên buồn cười nhưng cũng đáng phê phán.

    Cuối cùng, Nguyễn Khuyến sử dụng hình ảnh châm biếm về việc học trò bắt chước những thói xấu trong sách vở mà không hiểu biết gì: "Dễ thường bắt chước Chu Y đó, / Quyển có câu thần vậy gật ngay." Câu thơ này phản ánh một hiện tượng khá phổ biến trong xã hội phong kiến khi học trò thường xuyên sao chép, bắt chước những câu thần chú, câu nói có vẻ "thâm sâu" trong sách vở mà không hề hiểu rõ ý nghĩa của chúng. "Chu Y" là một nhân vật trong lịch sử, nổi tiếng với những câu nói, câu thần chú có giá trị trong việc học, nhưng ở đây Nguyễn Khuyến đã chỉ trích việc học trò chỉ dựa vào những câu "thần" để gật gù mà không thực sự hiểu biết, học hành một cách nghiêm túc. Điều này cho thấy sự hời hợt, thiếu tư duy trong việc học của học trò.

   Qua bài thơ Chế học trò ngủ gật, Nguyễn Khuyến không chỉ châm biếm, đả kích thói lười biếng của học trò mà còn phản ánh một phần nào đó tình trạng giáo dục trong xã hội phong kiến lúc bấy giờ. Những học trò lười biếng, không chú trọng học hành sẽ không thể đạt được kết quả tốt đẹp, không thể có được kiến thức và trí thức thực sự. Đồng thời, bài thơ cũng nhắc nhở về một nền giáo dục cần có sự nghiêm túc, tự giác và trách nhiệm từ mỗi cá nhân học trò. Với tài năng sử dụng ngôn ngữ sắc sảo, cùng với sự hài hước, Nguyễn Khuyến đã làm nổi bật được những vấn đề xã hội trong thời kỳ của ông, khiến người đọc không chỉ cười mà còn phải suy ngẫm về thái độ học tập, về trách nhiệm của mỗi người trong việc học hành và phát triển bản thân.