Tôi cần gấp cần gấpp

Truyện ngụ ngôn là thể loại văn học dân gian có sức sống lâu bền, vì ẩn sau mỗi tình huống dí dỏm là bài học nhân sinh sâu sắc. Trong số đó, “Một trí khôn hơn trăm trí khôn” được nhiều người yêu thích bởi cách kể hóm hỉnh và triết lý nhẹ nhàng về sự khôn ngoan, tinh thần đồng đội, cũng như đức tính khiêm nhường. Nếu Chồn hiện lên với vẻ kiêu ngạo, tự phụ, khoe khoang có “trăm trí khôn” nhưng lại lúng túng khi gặp khó khăn, thì Gà Rừng lại mang hình ảnh đối lập: giản dị, điềm tĩnh, sở hữu duy nhất “một trí khôn” nhưng luôn chủ động, linh hoạt và biết hành động đúng lúc. Chính nhờ sự thông minh thực tế cùng tấm lòng nhân hậu, Gà Rừng đã trở thành nhân vật tiêu biểu, gửi gắm nhiều bài học giá trị cho người đọc.

Ngay từ đầu câu chuyện, Chồn đã khẳng định rằng nó có “trăm trí khôn” – một con số to lớn, tượng trưng cho khả năng mưu mẹo phong phú. Trái lại, Gà Rừng chỉ khiêm tốn cho biết mình có “một trí khôn”. Nếu đặt vào hoàn cảnh thông thường, kẻ chỉ có “một trí khôn” dễ cảm thấy lép vế hoặc e ngại. Tuy nhiên, Gà Rừng không hề tỏ ra sợ hãi hay tự ti. Thay vì tranh cãi hay dìm Chồn xuống, Gà Rừng vẫn vui vẻ đồng hành, không khoe khoang, không so đo. Điểm đáng quý ở Gà Rừng là sự điềm tĩnh và niềm tin vào khả năng của bản thân. Khi nghe Chồn nói về “trăm trí khôn”, Gà Rừng không hề hoài nghi hay nịnh bợ, cũng không đố kị. Thái độ ấy thể hiện một nhân cách vững vàng, không bị lung lay trước những lời khoác lác hay sự chênh lệch tưởng như quá lớn. Tâm lý điềm đạm này tạo tiền đề cho những hành động sáng suốt về sau, bởi trong lúc Chồn hoảng hốt, luống cuống, Gà Rừng lại bình tĩnh quan sát tình hình để đưa ra giải pháp.Nếu Chồn tỏ ra “nhiều mưu” nhưng chỉ dừng ở lời nói, thì Gà Rừng lại chứng minh trí khôn của mình qua hành động cụ thể. Đây chính là điểm mấu chốt giúp Gà Rừng được xem là biểu tượng của trí tuệ thực tiễn. Khi gặp mảng lông thú hay dấu vết kẻ săn mồi, Chồn thường sợ hãi chui tọt vào hang, bối rối và chẳng đưa ra được giải pháp nào. Trái lại, Gà Rừng chủ động suy nghĩ: “Tại sao có mảng lông này? Đây là dấu hiệu của con gì? Liệu có phải là mối nguy thật sự không?” Từ đó, Gà Rừng kịp thời trấn an Chồn, nghĩ cách đánh lạc hướng kẻ săn bắn, hoặc xóa đi dấu vết để tránh bị phát hiện. Trong hoàn cảnh nguy hiểm, khi kẻ thù có thể xuất hiện bất ngờ, Chồn lại không nhớ nổi “mưu kế” nào để áp dụng, phần vì hoảng loạn, phần vì những “trăm trí khôn” ấy có lẽ chỉ nằm trên lý thuyết. Ngược lại, Gà Rừng ngay lập tức tận dụng môi trường xung quanh, sử dụng những vật dụng sẵn có (như cành cây, tảng đá, bụi rậm) để ẩn nấp hoặc đánh lạc hướng. Qua đó, ta thấy rằng “một trí khôn” của Gà Rừng không phải là một công thức hay mưu kế đơn lẻ, mà là khả năng quan sát, phân tích tình huống và phản ứng linh hoạt. Đây chính là loại trí tuệ cần thiết trong đời sống: không phải biết quá nhiều mánh khóe, mà là biết áp dụng cái đúng vào đúng lúc.

Trong suốt chuyến đi cùng Chồn, Gà Rừng không những khéo léo đối phó với khó khăn, mà còn không bỏ rơi người bạn hay khinh thường kẻ luôn tự cao. Khi Chồn lo lắng, run sợ, Gà Rừng vẫn kiên nhẫn nghĩ cách giúp Chồn ẩn nấp an toàn. Những lần Chồn sợ hãi đến mức không dám ló đầu ra, Gà Rừng đều trấn an: “Không sao đâu, mình chỉ cần cẩn thận một chút.” Sự tương phản giữa hai nhân vật không khiến Gà Rừng trở nên “kẻ bề trên” hay lạnh lùng, mà ngược lại, thể hiện rõ tinh thần đồng đội và lòng nhân ái. Gà Rừng không hề bỏ mặc Chồn tự xoay xở, cũng không chế giễu hay mạt sát Chồn vì “trăm trí khôn” vô dụng. Đây là chi tiết rất quan trọng trong truyện ngụ ngôn: một người thực sự thông minh và giàu lòng nhân hậu sẽ biết cách giúp đỡ, nâng đỡ người khác. Từ tấm gương của Gà Rừng, ta nhận ra giá trị của sự cảm thông, chia sẻ, thay vì coi thường hay tách biệt khi bạn mình gặp khó khăn.Chính sự đối lập với Chồn lại làm nổi bật đức tính khiêm nhường của Gà Rừng. Nếu Chồn liên tục tự hào về “trăm trí khôn” nhưng không chứng tỏ được gì, thì Gà Rừng hầu như không hề khoe khoang. Gà Rừng chỉ nhẹ nhàng nhắc đến “một trí khôn” khi Chồn hỏi, và luôn cho thấy thái độ chân thành, giản dị. Trong cuộc sống, có người tự tin thái quá, luôn nghĩ rằng mình giỏi hơn người khác, sở hữu vô vàn ý tưởng. Nhưng khi thực tiễn đòi hỏi, họ lại không vận dụng được hoặc lúng túng, thiếu sự bình tĩnh để giải quyết vấn đề. Ngược lại, có người có vẻ trầm lặng, ít nói, nhưng lúc cần thiết lại hành động vô cùng hiệu quả. Nhân vật Gà Rừng chính là đại diện cho sự khiêm nhường nhưng đầy bản lĩnh, minh chứng rằng: “Biết ít nhưng biết sâu và biết dùng” đôi khi lại mạnh hơn “biết nhiều mà rời rạc, thiếu thực tế”.

Truyện ngụ ngôn “Một trí khôn hơn trăm trí khôn” qua hình tượng Gà Rừng đã để lại nhiều thông điệp sâu sắc. Không quan trọng ta có bao nhiêu “trí khôn”, quan trọng là ta có thể vận dụng chúng như thế nào. Gà Rừng tuy chỉ có “một trí khôn” nhưng lại ứng biến linh hoạt, kịp thời, hiệu quả. Gà Rừng không huênh hoang, không tìm cách khoe mẽ. Sự điềm tĩnh và khiêm nhường của Gà Rừng lại càng toát lên vẻ đẹp, khiến cho Chồn – kẻ từng tự cao – phải nể phục. Gà Rừng không bỏ mặc Chồn dù Chồn thiếu năng lực hành động. Bài học này nhắc nhở mỗi người hãy biết sẻ chia, nâng đỡ bạn bè hay đồng nghiệp khi họ gặp khó khăn, thay vì chế giễu hay xa lánh. Giữa nghịch cảnh, người giữ được cái đầu “lạnh” thường là người nắm được phần thắng. Gà Rừng không vì sợ hãi mà mất khôn, nhờ đó, từng bước vượt qua khó khăn.

Nhân vật Gà Rừng trong “Một trí khôn hơn trăm trí khôn” không chỉ là hình tượng ngụ ngôn đơn thuần, mà còn mang ý nghĩa biểu trưng cho lối sống biết nhìn xa trông rộng, hành động thực tế, đồng thời giàu lòng trắc ẩn. Bằng sự điềm tĩnh, khả năng quan sát tinh tế và cách xử lý tình huống sáng suốt, Gà Rừng đã khiến người đọc nhận ra rằng: khôn ngoan không phải là chất chồng những mưu kế, mà là khả năng áp dụng một cách hữu ích, đúng lúc, đúng chỗ. Câu chuyện cũng phê phán thói tự phụ, khoe khoang của những kẻ “biết nhiều nhưng không biết làm”, đồng thời ca ngợi tấm lòng nhân hậu, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè. Bài học “một trí khôn” của Gà Rừng vượt xa khuôn khổ của một truyện ngụ ngôn, trở thành kim chỉ nam cho mỗi người trong hành trình học tập và làm việc: Hãy luôn giữ cho mình sự khiêm nhường, tin vào năng lực bản thân, rèn luyện khả năng ứng biến linh hoạt, và quan trọng hơn cả là biết yêu thương, hỗ trợ những người xung quanh.