(Lược trích đoạn trước: Bà lão có hoàn cảnh nghèo khổ; chồng chết sớm,

một mình bà nuôi con. Con bà cũng chết, để lại đứa con gái cho bà nuôi. Bà đi

làm thuê làm mướn để kiếm ăn. Đến khi bà già quá người ta không thuê nữa.

Đứa cháu bà cho đi ở nhà bà phó Thụ khi nó lên 12 tuổi. Bà nhịn đói, ăn hết số

tiền dành dụm, giờ bà chỉ còn nghĩ cách đến nhà bà phó Thụ thăm cháu rồi ăn

chực.....)

À! Bây giờ thì bà lão hiểu. Người ta đứng lên tất cả rồi. Chỉ còn mình bà

lão ngồi ăn với bà phó Thụ ngồi lại để lườm với nguýt. Nhưng bà lão còn thấy

đói. Còn cơm mà thôi ăn thì tiếc. Vả đã ăn chực thì còn danh giả gì mà làm

khách. Bà cứ ăn như không biết gì. Đến khi bà đã tạm no, thì cơm vừa hết. Chi

còn một ít bám dưới đáy và chung quanh nồi. Bà vẫn tiếc. Bà kéo cái nồi vào

lòng nhìn và bảo con bé cháu:

- Còn có mấy hột để nó khô đi mất. Tao vét cho mày ăn nốt đi kẻo hoài, đã

nhé?

Khô mặc kệ nó! Bà có ăn được hết thì ăn đi...đừng bảo nó. Nó không

ăn vào đâu được nữa. Ăn cho nó nút bụng ra thì ăn làm gì?

Bà phó vội gắt gỏng bảo thế. Ừ, thì bà ăn nốt vậy!

Bà cạo cái nồi sồn sột.

Bà trộn mắm, bà rấm nốt, ải chà! Bây giờ thì bà đã no. Bà bỗng nhiên

nhận ra rằng bà no quả. Bụng bà tưng tức. Bà nới thắt lưng ra một chút cho dễ

thở. Bà tựa lưng vào vách để thở cho thỏa thích. Mồ hôi bà toát ra đầm đìa.

Bà nhọc lắm, ruột gan bà xộn xạo. Bàm muốn lăn kềnh ra nghi, nhưng sợ

người ta cười, cố gượng. Ôi chao! Già yếu thì khổ thật. Đói cũng khổ mà nó

cũng khổ. Chưa ăn thì người rời rã. Ăn rồi thì có phần còn nhọc hơn chưa ăn.

Ôi chao!...

Xế chiều hôm ấy, bà lão mới ra về được. Bà bảo về muộn cho đỡ nắng.

Thật ra thì bà tức bụng, không đi nổi. Mà bà uống nước nhiều quá. Uống bằng

nào cũng không đã khát. Bà chỉ càng thêm tức bụng. Đêm ấy, bà lăn lóc rất lâu

không ngủ được. Bà vần cái bụng, bà quay vào lại quay ra. Bụng bà réo ong óc

như một cái lọ nước. Nó thẳng căng. Bà thở ì ạch. Vào khoảng nửa đêm, bà thấy

hơi đau bụng. Cơn đau cứ rõ thêm, cứ tăng dần. Chỉ một lúc sau, bà đã thấy đau

quằng quéo, đau cuống cuồng. Rồi bà thổ. Rồi bà tả. Ôi chao! Ăn thật không bố

mửa. Bà tối tăm mặt mũi. Đến khi bệnh tả dứt thì bà lại sinh chứng đi lỵ. Ruột

bà đau quằn quặn. Ăn một tí vào cũng đau không chịu được. Luôn nửa tháng

trời như vậy. Rồi bà chết. Bà phó Thụ nghe tin ấy bảo: Bà chết no. Và bà

dùng ngay cái chết ấy làm một bài học dạy lũ con gái, con nuôi:

- Chúng mày xem đấy. Người ta đói đến đâu cũng không thể chết nhưng

no một bữa là đủ chết. Chúng mày cứ liệu mà ăn tộ vào ...

1943.

(Trích Một bữa no, Nam Cao, Nam Cao truyện ngắn tuyển chọn, tr. 137

- 138, NXB Văn học Hà Nội 1995)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích

Câu 2. Chỉ ra các nhân vật có trong đoạn trích

Câu 3. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy?

Câu 4. Bà lão trong đoạn trích rơi vào hoàn cảnh như thế nào?

Câu 5. Việc bà lão rơi vào hoàn cảnh đi ăn chực khiến cho bà phó Thụ có

thái độ như thế nào, chỉ ra chi tiết thể hiện điều đó. Em hãy nhận xét về tính

cách của nhân vật này.

Câu 6. Nhận xét về phong cách nghệ thuật của truyện ngắn Nam Cao

trong đoạn trích trên.

Câu 7. Mặc cho bà phó Thụ lườm nguýt, bà lão vẫn có hành động như thế

nào?

Câu 8. Qua đoạn trích, anh/ chị có suy nghĩ gì về mối quan hệ tác động

giữa hoàn cảnh và tính cách con người? (viết đoạn văn 7 - 10 dòng)