Bài 6. Tìm các câu cầu khiến trong các câu dưới đây và chỉ ra những dấu hiệu hình thức của các câu cầu khiến đó. 1. Đừng cho gió thổi nữa! Đừng cho gió thổi nữa! (Cây bút thần) 2. Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. (Thạch Sanh) 3. Đã ăn thịt còn lo liệu thế nào? Mày đừng có làm dại mà bay mất đầu, con ạ! (Em bé thông minh) 4. Bưởi ơi nghe ta gọi Đừng làm cao Đừng trốn tránh Lên với tao Vui tiếp nào (Chuyện về Lương Thế Vinh) 5. Xin bệ hạ hoàn lại gươm cho Lạc Long Quân. (Sự tích Hồ Gươm) 6. Ngày mai chúng ta được đi tham quan nhà máy thủy điện đấy. 7. Con đừng lo lắng, mẹ sẽ luôn ở bên con. 8. Ồ, hoa nở đẹp quá! 9. Hãy đem những chậu hoa này ra ngoài sân sau. 10. Bạn cho mình mượn cây bút đi. 11. Chúng ta về thôi các bạn ơi. 12. Lấy giấy ra làm kiểm tra! 13. Chúng ta phải ghi nhớ công lao các anh hùng liệt sĩ. 14. Vua rất thích thú vội ra lệnh : - Hãy vẽ ngay cho ta một chiếc thuyền ! Ta muốn ra khơi xem cá . [ ... ] Thấy thuyền còn đi quá chậm , vua đứng trên mũi thuyền kêu lớn : - Cho gió to thêm một tí! Cho gió to thêm một tí! (Cây bút thần) 15. Vua cuống quýt kêu lên : - Đừng cho gió thổi nữa! Đừng cho gió thổi nữa! (Cây bút thần) 16. Ở đây cấm hút thuốc lá. 17. Các cháu ơi, giữ trật tự chứ! 18. Đang ngồi đọc sách, tôi bỗng nghe thấy tiếng hắn ta: - Mở cửa! 19. Tôi sửng sốt nhìn anh ta. Nhưng hai anh lính khác giục tôi: - Chạy mau đi! (Anh Đức) 20. Anh nói nữa đi! Ông giục - Báo cáo hết! (Nguyễn Thành Long)

Bài $6$.

$1$. Đừng cho gió thổi nữa! Đừng cho gió thổi nữa!

$-$ Câu cầu khiến: Đừng cho gió thổi nữa!

$-$ Dấu hiệu hình thức: có từ ''Đừng''

$2$. Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu

$-$ Câu cầu khiến: Thôi bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi

$-$ Dấu hiệu hình thức: có từ ''Hãy; thôi''

$3$. Đã ăn thịt còn lo liệu thế nào? Mày đừng có làm dại mà bay mất đầu, con ạ!

$-$ Câu cầu khiến: Mày đừng có làm dại mà bay mất đầu, con ạ!

$-$ Dấu hiệu hình thức: có từ ''Đừng''

$4$. Bưởi ơi nghe ta gọi

       Đừng làm cao

       Đừng trốn tránh

       Lên với tao

       Vui tiếp nào

$-$ Câu cầu khiến: Đừng làm cao; Đừng trốn tránh

$-$ Dấu hiệu: có từ ''Đừng''

$5$. Xin bệ hạ hoàn lại gươm cho Long Quân

$-$ Câu cầu khiến: Xin bệ hạ hoàn lại gươm cho Long Quân

$-$ Dấu hiệu: có từ ''Xin''

$6$. Ngày mai chúng ta được đi tham quan nhà máy thủy điện đấy (Đây không phải câu cầu khiến)

$7$. Con đừng lo lắng, mẹ sẽ luôn ở bên con

$-$ Câu cầu khiến: Con đừng lo lắng, mẹ sẽ luôn ở bên con

$-$ Dấu hiệu: có từ ''đừng''

$8$. Ồ, hoa nở đẹp quá! (Đây không phải câu cầu khiến)

$9$. Hãy đem những chậu hoa này ra ngoài sân sau

$-$ Dấu hiệu: có từ ''Hãy''

$10. Bạn cho mình mượn cây bút đi

$-$ Dấu hiệu: có từ ''đi''

$11$. Chúng ta về thôi các bạn ơi

$-$ Dấu hiệu: có từ ''thôi''

$12$. Lấy giấy ra làm bài kiểm tra!

$-$ Dấu hiệu: ở câu này không có dấu hiệu về hình thức mà cần phải xem xét nghĩa của câu có mang tính ra lệnh và cuối câu có dấu chấm than

$13$. Chúng ta phải ghi nhớ công lao các anh hùng liệt sĩ

$-$ Dấu hiệu: có từ ''phải''

$14$. Vua rất thích thú vội ra lệnh: 

$-$ Hãy vẽ ngay cho ta một chiếc thuyền! Ta muốn ra khơi xem cá

[...]

Thấy thuyền còn đi quá chậm, vua đứng trên mũi thuyền kêu lớn:

$-$ Cho gió to thêm một tí! Cho gió to thêm một tí

$+$ Câu cầu khiến: Hãy vẽ ngay cho ta một chiếc thuyền / Cho gió to thêm một tí

$+$ Dấu hiệu: có từ ''hãy'' và từ ''thêm một tí''

$15$. Giống câu $1$

$16$. Ở đây cấm hút thuốc lá

$-$ Dấu hiệu: câu trên mang ý nghĩa ra lệnh, khuyên bảo hoặc đề nghị

$17$. Các cháu ơi, giữ trật tự chứ!

$-$ Dấu hiệu: câu kết thúc bằng dấu chấm than và mang nghĩa khuyên bảo, ra lệnh hoặc đề nghị

$18$. Đang ngồi đọc sách, tôi bỗng nghe thấy tiếng hắn ta:

$-$ Mở cửa!

$+$ Câu cầu khiến: Mở cửa!

$+$ Dấu hiệu: câu kết thúc bằng dấu chấm than và mang ý nghĩa ra lệnh

$19$. Tôi sửng sốt nhìn anh ta. Nhưng hai anh lính khác giục tôi:

$-$ Chạy mau đi!

$+$ Câu cầu khiến: Chạy mau đi!

$+$ Dấu hiệu: câu kết thúc bằng dấu chấm than và mang ý nghĩa ra lệnh, khuyên bảo hoặc đề nghị

$20$. Anh nói nữa đi! Ông giục

$-$ Báo cáo hết!

$+$ Câu cầu khiến: Anh nói nữa đi!

$+$ Dấu hiệu: có từ ''đi''

@LP