ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9 Thời gian làm bài: 120 phút PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi: Trí tuệ giống như ngọn đèn trong đêm tối, soi sáng con đường chông gai phía trước. Trí tuệ giống như chiếc chìa khóa diệu kì mở ra cánh cửa tâm hồn. Trí tuệ giống như những tia nắng mặt trời ấm áp, xua tan bóng tối lạnh giá. Đấng tạo hóa có trí tuệ thì mới có thể tạo ra một thế giới diệu kỳ. Nhân loại có trí tuệ chỉ đường sẽ bước sang thế giới hiện đại, văn minh. Khi có trí tuệ, bạn sẽ dễ dàng gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống. Bảy trăm năm trước Giovanni Boccaccio đã nói rằng: Trí tuệ là nguồn hạnh phúc của con người. Thật vậy, có trí tuệ, bạn sẽ có nhiều niềm vui và mang lại hạnh phúc cho những người xung quanh. (Trích: Lời nói đầu, Kỹ năng sống dành cho học sinh sự kiên cường Ngọc Linh) Câu 1(0,5 điểm).Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong ngữ liệu trên? Câu 2 (0,5 điểm).Theo tác giả Ngọc Linh, tại sao lại cho rằng trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người? Câu 3(1,0 điểm).Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ có trong các câu sau:Trí tuệ giống như ngọn đèn trong đêm tối, soi bóng con đường chông gai phía trước. Trí tuệ giống như chiếc chìa khóa diệu kì mở ra cánh cửa tâm hồn. Trí tuệ giống như những tia nắng mặt trời ấm áp, xua tan bóng tối lạnh giá. Câu 4(1,0 điểm).Theo em, cuộc sống của con người sẽ ra sao nếu chúng ta không chú trọng đến việc phát triển trí tuệ? PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm).Nói về vai trò của sách có ý kiến cho rằng: Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người. Từ đó em hãy viết một đoạn văn (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của mình về giá trị của sách trong đời sống. Câu 2 (5,0 điểm). Cảm nhận của em về hai khổ thơ sau : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi !Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân (Viếng lăng Bác Viễn Phương Ngữ văn 9, tập 2) ----------------- Hết ------------------

1/ PTBĐ: nghị luận

2/ Theo tác giả Ngọc Linh, trí tuệ là cội nguồn hạnh phúc của con người bởi: khi có trí tuệ, bạn sẽ dễ dàng gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống.

3/ Câu văn sử dụng phép so sánh: trí tuệ như ngọn đèn trong đêm tối, soi bóng con đường chông gai phía trước, như chiếc chìa khóa diệu kì mở ra cánh cửa tâm hồn. 

Phép so sánh giúp hình ảnh trở lên cụ thể, sinh động hơn

4/ Nếu chúng ta không chú trọng đến việc phát triển trí tuệ, cuộc sống của chúng ta sẽ trở lên vô cùng tẻ nhạt. Xã hội thay đổi từng ngày, nếu ta không tích cực trau dồi kiến thức thì dần sẽ trở lên lạc hậu, xa dời cuộc sống, cũng sẽ rất khó để đạt được thành công.

Làm văn

1/ "Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người". Sách là những kiến thức, những tinh hoa đã được chắt lọc lưu lại dưới dạng văn bản giúp con người tiếp cận đến với tri thức. Cung cấp những hiểu biết về xã hội về nhân loại trên nhiều lĩnh vực, trong mọi nơi, mọi thời điểm. Sách đa dạng phong phú, chẳng hạn như sách giáo khoa cung cấp kiến thức cơ bản, sách khoa học tự nhiên cho ta hiểu biết về vật lí, sinh học, hoá học,….sách khoa học xã hội cho ta kiến thức về lịch sử, văn hoá, đời sống. Sách giúp con người hoàn thiện bản thân mình hơn. Sách giúp con người tìm ra ước mơ, hoài bão hướng đi của cuộc đời. Sách mang tính giáo dục cao, sách là công cụ hỗ trợ đắc lực trong quá trình giáo dục con người. Sách mang đến cho con người nhiều cảm xúc, vui, buồn hạnh phúc,... giúp họ thư giãn, thanh lọc tâm hồn. Đọc sách là bước vào một thế giới diệu kì ngập tràn cảm xúc, gặp gỡ những nhân vật, những cuộc đời khác nhau mà qua đó ta đồng cảm sẻ chia….Như gặp cô Tấm bước ra từ quả thị mà căm tức mẹ con Cám,…gặp Hoàng Tử bé ngây thơ đáng yêu cùng chú cáo lại chẳng hề gian manh chút nào,…

2/ 

Bài thơ "Viếng lăng Bác" là sự dồn nén kết tinh tình cảm chân thành thương nhớ Bác không của chỉ riêng nhà thơ Viễn Phương mà còn là của hàng triệu chiến sĩ và đồng bào miền Nam dành cho vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.

Khổ thơ thứ hai là dòng cảm xúc của tác giả trước khi vào viếng thăm lăng Bác. Bác nằm trong lăng, vẫn sống mãi với non sông đất nước:

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ

Điệp từ “ngày ngày” cho ta thấy sự diễn biến liên tục của thời gian, đây là quy luật tất yếu của tự nhiên. Dường như không có một ngày nào mặt trời không đi qua trên lăng Bác. Mặt trời bao trùm lên không gian bên ngoài lăng Bác. Còn không gian bên trong thì đã có một mặt trời khác soi rọi - mặt trời ấy chính là Bác. Bác của chúng ta cũng là một mặt trời, đã soi đường dẫn lối cho nhân dân Việt Nam đi lên từ đêm trường nô lệ đến ánh sáng của tự do và độc lập. Muôn vàn nỗi tiếc thương đối với công ơn to lớn của Bác đã được nhà thơ ví như những tràng hoa kết lại dâng lên để bày tấm lòng thành kính đối với Bác:

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Điệp từ “ngày ngày” để chỉ sự liên tục tiếp diễn của những dòng người tới viếng lăng Bác. Ai ai cũng muốn tới thăm Bác một lần để tưởng nhớ người anh hùng của dân tộc. Động từ “dâng” thể hiện sự biết ơn và lòng kính trọng của người dân đối với Bác. 

Khổ thơ thứ ba diễn tả sự bình yên của Bác:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim

Sau bao nhiêu năm tháng dấn thân vì Tổ quốc, giờ đây Bác nằm xuống, đôi mắt nhắm tưởng như là đang ngủ. Đó là một giấc ngủ sâu và kéo dài mãi mãi. Nhìn Bác ngủ giấc bình yên vậy nhưng lòng những người ở lại vẫn cứ thấy nhói đau. Bác ra đi đó là một sự mất mát quá lớn, một nỗi tiếc thương mà chẳng thể nào nguôi ngoai.