Trật tự hai cực thế giới Ianta:

Bối cảnh: Hội nghị I-an-ta diễn ra vào giai đoạn cuối của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai(4/2 /1945 - 11/2/1945), khi phe Đồng minh giành được những thắng lợi quan trọng trên các mặt trận.

Một số quyết định quan trọng:

Tại hội nghị, các cường quốc đồng minh đã thống nhất nhiều quyết định quan trọng nhằm kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai, triệt tiêu hoàn toàn chủ nghĩa phát xít Đức và quân phiệt Nhật Bản. Đồng thời, hội nghị cũng đưa ra thỏa thuận về việc đóng quân và phân chia phạm vi ảnh hưởng giữa các nước thắng trận tại hai khu vực châu Âu và châu Á sau chiến tranh.

Ở châu Âu, lãnh thổ nước Đức được chia thành hai phần do các lực lượng đồng minh chiếm đóng. Quân đội Liên Xô tiếp quản miền Đông nước Đức, bao gồm cả Đông Béc-lin, cũng như kiểm soát các quốc gia Đông Âu. Trong khi đó, quân đội Mỹ, Anh và Pháp chiếm đóng miền Tây nước Đức, Tây Béc-lin và các nước Tây Âu. Theo sự phân chia ảnh hưởng, khu vực Đông Âu thuộc phạm vi kiểm soát của Liên Xô, còn Tây Âu nằm trong tầm ảnh hưởng của Mỹ. Riêng hai quốc gia Áo và Phần Lan được xác định trở thành những nước trung lập, không thuộc về khối ảnh hưởng nào.

Tại châu Á, hội nghị đã đồng ý với các điều kiện để Liên Xô tham chiến chống lại Nhật Bản. Theo đó, Mông Cổ được duy trì nguyên trạng và tiếp tục được công nhận là một quốc gia độc lập. Liên Xô cũng được khôi phục các quyền lợi đã bị mất sau cuộc chiến tranh Nga - Nhật (1904–1905). Sau khi Nhật Bản đầu hàng, quân đội Mỹ tiến hành chiếm đóng đất nước này. Ở bán đảo Triều Tiên, tình trạng phân chia quân đội cũng diễn ra tương tự: quân đội Liên Xô chiếm đóng miền Bắc, trong khi quân đội Mỹ chiếm đóng miền Nam, lấy vĩ tuyến 38 làm ranh giới tạm thời. Đối với Trung Quốc, hội nghị nhất trí rằng quốc gia này cần được thống nhất và thiết lập một chính quyền dân chủ. Chính phủ Trung Hoa Dân quốc cần cải tổ với sự tham gia của Đảng Cộng sản Trung Quốc và các lực lượng dân chủ khác. Đồng thời, Trung Quốc sẽ được trả lại các vùng lãnh thổ như Mãn Châu, đảo Đài Loan và quần đảo Bành Hồ. Cả Mỹ và Liên Xô đều có những quyền lợi nhất định tại Trung Quốc. Ngoài ra, các khu vực khác tại châu Á như Đông Nam Á, Nam Á và Tây Á vẫn tiếp tục nằm trong phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.