Phân tích nhân vật dì hảo trong truyện nam cao

Với quan điểm nghệ thuật rõ ràng, Nam Cao không lẩn trốn vào câu chữ để thoát khỏi cuộc sống thực tại hay triền miên vào những vùng đất hư ảo. Ông dùng chất liệu văn từ chính những gì chân thực nhất từ đời sống hàng ngày để đặt bút.Bởi vậy khi đọc văn của Nam Cao người đọc tưởng chừng có thể nhìn thấy một cuộc sống đầy bế tắc của nhân dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám, nơi mà con người ta bị đẩy vào bần cùng hóa và thậm chí lưu manh hóa như Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên hay Binh Tư trong Lão Hạc.

Trong cái xã hội ấy, miếng ăn bỗng trở nên xa xỉ và là nguồn cơn của mọi vấn đề. Người ta có thể đánh chém nhau, bán cả niềm tin, lòng thương và giằng xé nhau chỉ vì vấn đề gạo tiền, chưa bao giờ hình ảnh miếng ăn lại trở nên lem luốc và tủi nhục tới thế.

Gần như mỗi nhân vật xuất hiện trong cuộc sống của Nam Cao đều có thật và từng xuất hiện trong cuộc đời ông. Dưới ngòi bút tinh tế, chân thực các nhân vật dần hiện lên và phản ánh một cách rõ nét thực trạng xã hội lúc bấy giờ.

Thân phận người phụ nữ với kiếp sống lay lắt, xác xơ đã phải trầy trật vì miếng cơm manh áo còn bị những người xung quanh ức hiếp, chà đạp cũng được tái hiện lại trong truyện ngắn của Nam Cao.

Dì Hảo là một truyện ngắn gần như không có cốt truyện mà chỉ tập trung xoay quanh những bất hạnh và tủi nhục của người phụ nữ khốn khổ, thấp cổ bé họng trong xã hội lúc bấy giờ.

Ở cái thời đại mà nghèo túng quá rồi, người ta sẽ tìm cách càng bớt miệng ăn đi càng tốt và những đứa trẻ mới ngót nghét vài tuổi bỗng trở thành vật đem trao bán đi để làm con ở, người hầu cho nhà giàu.

Dì Hảo là con gái bà xã Vận, một người làm bánh đúc ngon có tiếng của làng Vũ Đại, bánh đúc là một thứ quà quê xuất hiện nhiều trong các truyện ngắn của Nam Cao thường được bày bán trên các mẹt ven chợ và xúm xít bởi các bà các mẹ mặc váy bạc phếch.

Trong câu chuyện này, bánh đúc của bà xã Vận dưới ngòi bút của tác giả trở nên vô cùng sinh động:

“Tấm bánh chẳng lấy gì làm to, so với bánh người khác có phần hơi đắt. Nhưng mà ngon hơn. Cái bột xay rất nhuyễn, vôi bỏ vừa, mịn chắc đấy, nhưng không nồng một tí nào, bẻ ra ăn với cá bống kho ráo nước cho đến cong lên, dầm vào một tí tương cua thì thật tuyệt!”

– Dì Hảo.

Bà xã Vận là một người phụ nữ góa chồng, chồng bà chết cũng không có nổi một cỗ áo quan tử tế. Mặc dù việc buôn bán của bà thường suôn sẻ nhưng trách nhiệm phải nuôi thêm hai đứa con nheo nhóc cùng đống nợ chồng chất ngày trước khiến cuộc sống của bà càng trở nên chật vật.

Dì Hảo lớn một chút, bà xã Vận dẫn cô tới nhà bà ngoại nhân vật tôi làm con nuôi. Dù may mắn hơn những đứa trẻ bị bóc lột sức lao động và đối xử tệ bạc khác, dì Hảo được cho theo đạo và được ăn mặc tử tế nhưng tiếng khóc của dì những ngày đầu cũng khiến người đọc thấy nao lên trong lòng:

“Mới đầu, dì Hảo khóc lóc đến mười hôm: dù có được ăn no, mặc lành đi nữa, người ta cũng không thể phút chốc mà quên cái lều hôi hám là nơi mình đã đói rách, khổ sở với em và mẹ.”

Dẫu vậy dì Hảo nhanh chóng thích nghi được với cuộc sống mới, với việc theo đạo, những bài kinh thánh và trở thành một đứa con ngoan đạo.

Cô bắt đầu thấy sợ địa ngục và tin những lời răn dạy và có lẽ bi kịch đầu tiên của dì Hảo chính là ghê sợ chính người mẹ của mình, những xung đột giữa hai mẹ con khiến mối quan hệ quan trọng này dần tan vỡ.

“Chao ôi! Nào có cứ gì phải là những người tư tưởng! Ngay ở những người không tư tưởng cũng đã có sự chia rẽ tư tưởng rồi!”

– Dì Hảo.

Dì Hảo thương nhân vật tôi hơn tất cả mọi thứ trên đời và sẵn sàng làm mọi thứ vì cậu ấy, dì mến cả người mẹ nuôi của mình và dường như dì Hảo đã trở thành một phần của gia đình nhỏ này. May mắn thay cho một con người lênh đênh, nghèo khổ đã tạm có nơi dừng chân của mình.