3. Câu tục ngữ Lạt mềm buộc chặt có mấy nét nghĩa? Hãy chỉ rõ những nét nghĩa đó.

Đáp án:

Giải thích các bước giải:

      Một phương châm xử lý sáng suốt của ông cha ta đã phát huy tác dụng rất lớn trong lịch sử cũng như cuộc sống hàng ngày đối với người Việt ta.

      Muốn buộc thứ gì, người ta dùng lạt (được chẻ từ tre, nứa hoặc giang). Cây phải “bánh tẻ” – tức không già, cũng không quá non – và phải tước mỏng. Như vậy lạt sẽ mềm, khi buộc sẽ dễ dàng và chặt. Ngược lại, lạt mà cứng (chẻ dầy, không từ cây “bánh tẻ”) sẽ rất khó buộc nên không thể chặt. Đó là nghĩa đen của câu thành ngữ “lạt mềm, buộc chặt”.
      Từ đó, ông cha ta muốn răn dạy: Trong cuộc sống, giải quyết việc gì cũng phải mềm mại uyển chuyển, khéo léo mới có hiệu quả. Nếu cứng nhắc hoặc dùng biện pháp mạnh, thô bạo, trong nhiều trường hợp sẽ hỏng việc. Ví như khi có những khúc mắc trong các mối quan hệ, bất đồng, dẫn đến căng thẳng thì cần được giải quyết bằng cách đối thoại từ tốn, nhã nhặn, tôn trọng nhau. Như vậy là “lạt mềm”. Còn nếu gay gắt, bốp chát mang tính chất thóa mạ, xúc phạm nhau thì đó là “lạt cứng”. Giải quyết theo hướng thứ nhất (lạt mềm), mối quan hệ sẽ dễ được cải thiện tốt đẹp, người ta sẽ trở lại bình thường, thậm chí còn thân thiện hơn trước. Còn xử sự theo cách thứ hai (lạt cứng), tình hình sẽ xấu hơn. Người ta sẽ có thể trở nên thù địch, dẫn tới loại bỏ nhau không biết chừng .