Bài 1. Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi bên dưới: Người bán than và ông quý phái (Ô Hen-ri) […] Carlô Nôbix lúc nào cũng kiêu hãnh vì sinh ra ở nơi quyền quý và giàu có. Cha anh vẻ người phong nhã, đứng đắn, trán rộng, râu đen, thường đưa anh đến trường. Sáng qua, Carlô cãi nhau với Betty là con một người bán than. Cùng lý, anh chẳng tìm được lời gì, phát cáu nói: Bố mày là đồ bần tiện! Betty đỏ mặt, không nói được nữa, nước mắt chạy quanh. Trưa về, Betty kể lại cho cha hay. Buổi chiều, ông bố lập tức ra trường phàn nàn với thầy giáo. Ông ta đang phân trần thì theo lệ thường, ông Nôbix cũng vừa đến cổng và cởi áo khoác cho con. Nghe thấy có người nói đến tên mình, ông tiến vào xem có việc gì. Ông Perbôni nói: - Kìa ông Nôbix đã đến! Vừa khéo! Ông này đang đến phàn nàn vì Carlô đã mắng con ông ấy bằng câu "Bố mày là đồ bần tiện!" Ông Carlô cau mày và hơi đổi sắc mặt, quay lại hỏi con: - Có thực con đã nói thế? Carlô đứng ngây như gỗ, cúi đầu im lặng. Ông Carlô xin phép dắt con đến chỗ Betty và bảo: Con xin lỗi anh Betty đi! - Thưa ngài xin thôi! Người hàng than nói thế và toan chạy vào ngăn lại, nhưng ông quý phái không nghe, cứ bắt con xin lỗi: - Con nhắc lại câu này: Anh Betty ơi! Tôi xin lỗi anh về lời bất nhã và vô ý thức mà tôi đã chót nói phạm đến cha anh, người mà cha tôi rất lấy làm hân hạnh được bắt tay. Không dám ngẩng mặt, Carlô cứ nguyên văn nhắc lại những câu cha vừa dạy bằng giọng thấp. Rồi ông Nôbix đưa tay cho người bán than bắt một cách rất nồng nàn. Bắt tay xong "Bá tước" quay lại nói với thầy giáo. - Thưa ngài, xin ngài làm ơn cho hai đứa trẻ này ngồi liền nhau. Ông Perbôni đặt luôn Betty ngồi cạnh Carlô. Khi chúng đã yên chỗ, ông Carlô chào và trở ra. Ông hàng than đứng lại một lúc, bâng khuâng, do dự. Ông ngắm hai trẻ ngồi sánh vai nhau, rồi chẳng nói chẳng rằng, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, song đến nơi ông bỗng dừng lại, đành lấy bàn tay chuối hột sẽ vuốt tóc anh Carlô rồi ra thẳng. Thầy giáo bảo chúng tôi: - Các con hãy nhớ lấy tấn kịch mà các con vừa xem. Đó là một bài học hay nhất trong năm. Trả lời các câu hỏi sau: C1. Xác định thể loại, ngôi kể ? Vì sao em xác định như vậy ? C2. Phương thức biểu đạt, trình tự kể của văn bản trên ? C3. Văn bản kể về sự việc gì ? C4. Đề tài của truyện ? C5. Xác định lời nhân vật và lời người kể chuyện trong văn bản. C6. Ở đoạn đầu văn bản, Carlô đã nói gì với Betty và Betty đã có phản ứng như thế nào ? Giải thích tại sao hai cậu lại có hành động và thái độ như vậy ? C7. Sau khi nghe Carlô kể lại cho cha mình nghe, ông đã có những biểu hiện như thế nào ? Qua đó, em suy nghĩ gì trước việc làm của bố Carlô ? C8. Em đã rút ra được bài học nào về cách ứng xử trong cuộc sống từ hai bố con Carlô ? C9. Đọc kĩ ngữ liệu và trả lời câu hỏi: “Ông ngắm hai trẻ ngồi sánh vai nhau, rồi chẳng nói chẳng rằng, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, đến nơi ông bỗng dừng lại, đành lấy bàn tay chuối hột sẽ vuốt tóc anh Carlô rồi ra thẳng.” a. Xác định từ ngữ thể hiện cảm xúc và cảm xúc của người cha khi hai trẻ ngồi cạnh nhau ? b. Vì sao, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, song đến nơi ông bỗng dừng lại ? c. Qua đoạn trích trên em hãy cho biết ông hàng than được khắc họa qua những đặc điểm nào ? C10. Đọc kĩ ngữ liệu và trả lời câu hỏi: “Ông ngắm hai trẻ ngồi sánh vai nhau, rồi chẳng nói chẳng rằng, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, đến nơi ông bỗng dừng lại, đành lấy bàn tay chuối hột sẽ vuốt tóc anh Carlô rồi ra thẳng.” a. Xác định từ ngữ thể hiện cảm xúc và cảm xúc của người cha khi hai trẻ ngồi cạnh nhau ? b. Vì sao, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, song đến nơi ông bỗng dừng lại ? c. Nhận xét nghệ thuật khắc họa nhân vật ? C11. Bài học nào được rút ra từ cách ứng xử của hai cha con Carlô ?

C1. Xác định thể loại, ngôi kể ? Vì sao em xác định như vậy ?

Thể loại : truyện ngắn

Ngôi kể : ngôi thứ ba

- Vì truyện có ít sự việc, chỉ tập trung vào một tình huống cụ thể của đời sống và cách ứng sử của một số nhân vật

C2. Phương thức biểu đạt, trình tự kể của văn bản trên ?

 - PTBĐ: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm

 - Trình tự của văn bản trên là :

.........(Bạn xem lại bài đọc rồi liệt kê trình tự ra)

C3. Văn bản kể về sự việc gì ?

Bạn Carlô cãi nhau với bạn Betty, bạn Carlô còn xúc phạm bố của bạn Betty và cách sử lý của hai người cha trong câu chuyện.

C4. Đề tài của truyện ?

Cách ứng xử của con người trong cuộc sống đó là sự hòa thuận và tôn trọng lẫn nhau.

C5. Xác định lời nhân vật và lời người kể chuyện trong văn bản.

- Lời nhân vật:

+ Có thực con đã nói thế

+ Xin ngài xin thôi!

- Lời người kể : là những lời không phải câu thoại trong bài

C6. Ở đoạn đầu văn bản, Carlô đã nói gì với Betty và Betty đã có phản ứng như thế nào ? Giải thích tại sao hai cậu lại có hành động và thái độ như vậy ?

- Ở đầu đoạn văn, Carlô phát cáu nói với Betty rằng: “Bố mày là đồ bần tiện!” Betty đã có phản ứng là đỏ mặt, không nói được nữa, nước mắt chạy quanh.

=> Lí do nhân vật có lời nói và phản ứng:

- Carlo nói vậy vì:

+ Cùng lý, anh chẳng tìm được lời gì, khi hát cáu thì nói bừa.

+ Vốn Carlô lúc nào cũng kiêu hãnh vì sinh ra ở nơi quyền quý và giàu có, cha là người phong nhã, đứng đắn...

- Betty có hành động, cảm xúc như vậy vì:

+ Bạn đã xúc phạm bố mình.

+ Thấy bạn khinh thường bố mình một cách vô lí.

C7. Sau khi nghe Carlo kể lại cho cha mình nghe, ông đã có những biểu hiện như thế nào ? Qua đó, em suy nghĩ gì trước việc làm của bố Carlô ?

- Khi bố Carlo biết được câu chuyện đó, ông đã có những biểu hiện:

+ Bắt con xin lỗi anh Betty.

+ Yêu cầu con phải nhắc lại câu”Anh Betty ơi! Tôi xin lỗi anh về lời bất nhã và vô ý thức mà tôi đã chót nói phạm đến cha anh, người mà cha tôi rất lấy làm hân hạnh được bắt tay.”

+ Ông đưa tay cho người bán than, bắt một cách rất nồng nàn.

+ Xin thầy giáo cho hai đứa trẻ ngồi cạnh nhau.

- Qua đó, cho thấy bố của Carlo là người lịch sự, nhân hậu, tôn trọng mọi người, biết giáo dục con kịp thời bằng hành động cụ thể.

C8.Em đã rút ra được bài học nào về cách ứng xử trong cuộc sống từ hai bố con Carlô.

- Chúng ta nên ứng xử một cách văn minh, lịch sự, tử tế trước mọi tình huống trong đời thường. Giảng hòa khi hai bên có khúc mắc hay chưa thể giải quyết, luôn lịch sự, dịu dàng mỗi lúc trường hợp quá căng thẳng.

C9. Đọc kĩ ngữ liệu và trả lời câu hỏi:

“Ông ngắm hai trẻ ngồi sánh vai nhau, rồi chẳng nói chẳng rằng, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, đến nơi ông bỗng dừng lại, đành lấy bàn tay chuối hột sẽ vuốt tóc anh Carlô rồi ra thẳng.”

1. Xác định từ ngữ thể hiện cảm xúc của người cha khi hai trẻ ngồi cạnh nhau?

- Ông ngắm hai trẻ ngồi sánh vai nhau; ông chạy lại toan ôm lấy Carlô

- Cảm xúc đặc biệt: hài lòng và xúc động vì chúng sẽ bình đẳng và thân thiết với nhau

1. Vì sao, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, song đến nơi ông bỗng dừng lại ?

- Vì xúc động trước đề nghị của ông Nôbix (bố Carlô) - Ông dừng lại vì có đôi chút ngại ngần (trang phục của bố Carlô lịch sự quá còn mình hơi thô mộc...)

1. Qua đoạn trích trên em hãy cho biết ông hàng than được khắc họa qua những đặc điểm nào?

- Cử chỉ, cảm xúc, thái độ

C10. Đọc kĩ ngữ liệu và trả lời câu hỏi:

“Ông ngắm hai trẻ ngồi sánh vai nhau, rồi chẳng nói chẳng rằng, ông chạy lại toan ôm lấy Carlô, đến nơi ông bỗng dừng lại, đành lấy bàn tay chuối hột sẽ vuốt tóc anh Carlô rồi ra thẳng.”

C11. Bài học nào được rút ra từ cách ứng xử của hai cha con Carlô ?

-  Biết kìm chế cảm xúc đặc biệt là khi nóng vội, lời nói sẽ làm tổn thương người khác.

- Tôn trọng người khác (không chấp nhận khinh rẻ, coi thường người lao động), cư xử lịch sự, đứng đắn, có tấm lòng nhân hậu; giáo dục con bằng việc làm cụ thể.