ĐỀ 6: Đọc – hiểu Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: “Nhân buổi ế hàng, năm ông thầy bói ngồi chuyện gẫu với nhau. Thầy nào cũng phàn nàn không biết hình thù con voi nó như thế nào. Chợt nghe người ta nói có voi đi qua, năm thầy chung nhau tiền biếu người quản voi, xin cho voi đứng lại để cùng xem. Thầy thì sờ vòi, thây thì sờ ngà, thầy thì sờ tai, thầy thì sờ chân, thầy thì sờ đuôi.” (Ngữ văn 6- tập 1, trang 101, 102) Câu 1: Đoạn văn trích trong văn bản nào? Văn bản ấy thuộc thể loại nào của truyện dân gian, nêu khái niệm về thể loại đó? Cho biết phương thức biểu đạt chính của văn bản em vừa tìm được? Hãy kể tên hai tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 6 cùng thể loại với văn bản đó? Câu 2: Nhân vật chính trong văn bản em vừa tìm được là ai? Giữa họ có những điểm chung gì? Câu 3: Cách xem voi của họ có gì đặc biệt? Câu 4: Tìm 2 cụm danh từ trong đoạn văn trên và sắp xếp vào mô hình cụm danh từ. Câu 5: Văn bản em vừa tìm được đem đến bài học gì cho bản thân em?

Câu 1:

• Đoạn văn trích trong văn bản Thầy bói xem voi.
• Văn bản này thuộc thể loại truyện ngụ ngôn của truyện dân gian. Truyện ngụ ngôn là thể loại truyện kể lại một câu chuyện có ý nghĩa giáo dục, thông qua những hành động và tình huống của các nhân vật, thường là con vật hoặc những người có tính cách tiêu biểu. Mục đích là nhằm truyền đạt một bài học hoặc thông điệp nào đó.
• Phương thức biểu đạt chính của văn bản này là tự sự kết hợp với miêu tả và nghị luận.
• Hai tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 6 cùng thể loại với văn bản này là Con rùa và con thỏ và Chim và cây.

Câu 2:

• Nhân vật chính trong văn bản là năm ông thầy bói.
• Những điểm chung giữa họ là đều là những thầy bói, đều có tính cách ngây ngô và thiếu khả năng nhận thức toàn diện về con voi. Họ đều chỉ nhìn nhận được một phần nhỏ của con voi mà không có cái nhìn tổng thể.

Câu 3:

• Cách xem voi của các thầy bói rất đặc biệt vì mỗi thầy chỉ sờ vào một bộ phận của con voi (vòi, ngà, tai, chân, đuôi), và mỗi thầy chỉ nhận thức được một phần nhỏ của con voi mà không biết được toàn bộ hình dáng thực sự của con voi. Điều này tượng trưng cho việc nhìn nhận sự vật một cách phiến diện và thiếu sự tổng hợp.

Câu 4:
Hai cụm danh từ trong đoạn văn trên:

• “năm ông thầy bói”
• “con voi”

Mô hình cụm danh từ:

• Năm ông thầy bói → [Số từ + Danh từ + Danh từ]
• Con voi → [Danh từ + Danh từ]

Câu 5:
Văn bản này đem đến bài học rằng để hiểu một vấn đề hay sự vật, chúng ta không nên chỉ nhìn nhận theo một khía cạnh, một phần nhỏ. Cần phải có cái nhìn toàn diện, kết hợp từ nhiều góc độ để có thể hiểu đúng và đủ về sự vật, hiện tượng. Bài học này khuyên chúng ta nên tránh suy nghĩ một chiều, thiếu thông tin khi đối diện với các vấn đề trong cuộc sống.