Phần I : Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu: Mỗi chúng ta đều có một sứ mệnh trong cuộc đời này và phải nỗ lực hết mình để hoàn thành nó. Sứ mệnh đó bắt đầu từ khi bạn sinh ra và sẽ theo bạn cho đến hơi thở cuối cùng! Sứ mệnh đó được cụ thể hóa bằng trách nhiệm trong mỗi giai đoạn hoặc thời kỳ của cuộc đời mỗi người. Trách nhiệm là yếu tố cơ bản làm nên một con người đích thực. Trách nhiệm điều chỉnh hành động của con người theo những nguyên tắc nhất định. Dù bạn là ai hay vị trí hiện tại của bạn là gì thì việc tỏ ra có trách nhiệm trong những việc mình làm là điều rất cần thiết. Trong tất cả những trách nhiệm mà bạn phải gánh vác thì trách nhiệm với chính bản thân là cao cả và nặng nề nhất. Nếu bạn tỏ ra hèn kém hoặc nghi ngại ngay trong chính suy nghĩ và quyết định của mình thì sớm muộn gì, bạn cũng sẽ thất bại. Nhưng quan trọng hơn, hãy sống với tinh thần trách nhiệm cao nhất, không chỉ với gia đình, công việc mà còn với chính bản thân. Khi làm bất kỳ việc gì, bạn hãy nỗ lực hết mình và biết chịu trách nhiệm với từng lời nói, hành động của mình. Bạn nên hiểu rằng, tiền bạc hay địa vị không phải là thứ có thể mang đến một cuộc sống hạnh phúc đích thực. Chỉ có những quyết định mang tính trách nhiệm mới có thể giúp bạn có được cuộc sống như bạn khao khát. (Trích Không gì là không thể – George Matthew Adams, NXB Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, 2019, Tr.103, 104) Câu 1. Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên là gì? Câu 2. Theo đoạn trích, trong các trách nhiệm thì trách nhiệm nào được xem là cao cả và nặng nề nhất? Câu 3. Theo anh/chị vì sao phải sống có trách nhiệm? Câu 4. Anh/ chị có đồng tình với ý kiến “Hãy sống dấn thân và thực hiện những mục tiêu mình đã đề ra không”? Vì sao? Phần II: Làm Văn (7 điểm) “ Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây súng ngửi trời Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” ( Tây Tiến - Quang Dũng) Cảm nhận của anh/ chị về đoạn thơ trên. Từ đó hãy nhận xét về chất nhạc, chất họa trong thơ Qung Dũng.

Câu 1: PTBĐ chính: nghị luận

Câu 2: Theo đoạn trích, trong các trách nhiệm thì trách nhiệm được xem là cao cả và nặng nề nhất là trách nhiệm với chính bản thân.

Câu 3: Phải sống có trách nhiệm vì:

+ Chẳng ai có trách nhiệm hay bổn phận chịu trách nhiệm cho những vấn đề mà ta tạo ra.

+ Sống có trách nhiệm là một chuẩn mực đánh giá nhân cách, sự trưởng thành của mỗi cá nhân trong cuộc đời này.

+ Đây là một nét sống đẹp thể hiện sự nhân văn trong cuộc sống, đồng thời cũng là một phẩm chất cần có ở mỗi cá nhân.

+ Đây là hành động khẳng định giá trị của bản thân trong cuộc sống. Nếu sống không có trách nhiệm thì chẳng thể có được sự tín nhiệm của người khác.

+ Thành công luôn mỉm cười với như những người có đủ dũng khí chịu trách nhiệm với những sai lầm mà mình gây ra. Sống có trách nhiệm là cách để vượt qua thử thách, đứng dậy sau vấp ngã để tiến tới thành công.

Câu 4: Em có đồng tình với ý kiến “Hãy sống dấn thân và thực hiện những mục tiêu mình đã đề ra" vì sống dấn thân chính là sống nỗ lực hết mình, năng nổ, không ngại khó khăn, gian khổ, không sợ thất bại, dám mạo hiểm, dám nghĩ dám làm, sống có trách nhiệm vơi chính bản thân và vơi xã hội. Chỉ khi đó ta mới thực sự trưởng thành và đủ hành trang để tiến tới thành công. Những mục tiêu mình đề ra mà không được thực hiện sẽ chỉ mãi là những mục tiêu hão huyền và viển vông. Muốn có thành quả thì cần phải cố gắng và nỗ lực thực hiện. Khi ấy thành quả mới thực sự được tạo ra.

Phần II: Làm văn

I. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.

- Khái quát vấn để cần cảm nhận.

II. Thân bài

1. Cảm nhận đoạn thơ.

Nỗi nhớ đơn vị cũ trào dâng, không kìm nén nổi, nhà thơ đã thốt lên thành tiếng gọi. Hai chữ “chơi vơi” như vẽ ra trạng thái cụ thể của nỗi nhớ, hình tượng hoá nỗi nhớ; khơi nguồn cho cảnh núi cao, dốc sâu, vực thẳm, rừng dày,... liên tiếp xuất hiện những câu thơ sau:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm.

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Khổ thơ này là một bằng chứng trong thơ có hoạ (thi trung hữu hoạ). Chỉ bằng bốn câu thơ, Quang Dũng đã vẽ ra một bức tranh hoành tráng diễn tả rất đạt sự hiểm trở và dữ dội, hoang vu và heo hút của núi rừng miền Tây – địa bàn hoạt động của đoàn quân Tây Tiến. Hai câu thơ đầu, những từ đầy giá trị tạo hình khúc khuỷu, thăm thẳm, cồn mây, súng ngửi trời đã điền tả thật đắc địa sự hiểm trở, trùng điệp và độ cao ngất trời của núi đèo miền Tây. Hai chữ “ngửi trời” được dùng rất hồn nhiên và cũng rất táo bạo, vừa ngộ nghĩnh, vừa có chất tinh nghịch của người lính. Núi cao tưởng chừng chạm mây, mây nổi thành cồn “heo hút”. Người lính trèo lên những ngọn núi cao dường như đang đi trên mây, mũi súng chạm tới đỉnh trời. Câu thứ ba như bẻ đôi, diễn tả dốc núi vút lên, đổ xuống gần như thẳng đứng, nhìn lên cao chót vót, nhìn xuống sâu thăm thẳm. Đọc câu thứ tư, có thể hình dung cảnh những người lính tạm dừng chân bên một dốc núi, phóng tầm mắt ngang ra xa qua một không gian mịt mùng sương rừng, mưa núi, thấy thấp thoáng những ngôi nhà như đang bồng bềnh trôi giữa biển khơi.

Bốn câu thơ này phối hợp với nhau, tạo nên một âm hưởng đặc biệt. Sau ba câu thơ được vẽ bằng những nét gân guốc, câu thứ tư được vẽ bằng một nét rất mềm mại (câu thứ tư toàn thành bằng). Quy luật này cũng giống như cách sử dụng những gam màu trong hội hoạ: giữa những gam màu nóng, tác giả sử dụng một gam màu lạnh làm dịu lại như xoa mát cả khổ thơ.

Sự trùng điệp của núi đèo miền Tây trong bài thơ Tây Tiến làm gợi nhớ đến mấy câu thơ trong Chinh phụ ngâm: “Hình khe thế núi gần xa, – Đứt thôi lại nối, thấp đà lại cao”. Còn sự hoang vu và hiểm trở của nó lại gợi nhớ tới câu thơ trong bài Thục đạo nan câu Lý Bạch: “Đường xứ Thục khó đi, khó hơn cả lên trời xanh” (Thục đạo chi nan, nan ư thướng thanh thiên).

2. Nhận xét về chất nhạc, chất họa trong thơ Qung Dũng.

- Người xưa thường nhận định một bài thơ có hay hay không dựa vào cách viết của tác giả. Thơ là phải, “thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc”. Thơ của Quang Dũng xét ra đủ cả những tính chất đó. Chất liệu của hội họa là màu sắc, đường nét. Chúng thể hiện sự cảm nhận trực tiếp thế giới và con người của nhà văn. Còn chất liệu của âm nhạc là âm thanh, nhịp điệu, tiết tấu. Nhà văn, nhà thơ dùng âm thanh làm phương tiện diễn đạt tư tưởng, tình cảm. Khi khám phá tính nhạc trong thơ nghĩa là xem việc tác giả đã sử dụng, kết hợp từ ngữ như thế nào để tạo ra hài hòa, luyến láy về âm thanh, sự nhịp nhàng cho thơ. Với Tây Tiến, mạch cảm xúc bao trùm của bài thơ chính là sự hồi tưởng, kỉ niệm này gọi là kỉ niệm kia như những đợt sóng tuôn trào. Tất cả hiện lên thật sống động qua sự kết hợp nhuần nhuyễn của yếu tố họa và yếu tố nhạc.

- Nói về chất họa, Quang Dũng vẽ lên bức tranh “Tây Tiến” bằng đường nét, bằng màu sắc và bằng hình ảnh. Những lời thơ như những nét bút khi đậm khi nhạt, khi nông khi sâu khắc họa thiên nhiên và con người. Màu sắc có sự xuất hiện những gam màu lạnh của màu khói cơm nhàn nhạt, màu sương mờ ảo. Hình ảnh và khung cảnh rộng mở khi là đồi núi trập trùng, khi là trời, khi là mặt đất. Giữa khung cảnh ấy là con người tuy nhỏ bé nhưng hiên ngang làm chủ thiên nhiên. Con người điểm xuyết làm bức tranh có hồn và thêm ý nghĩa. Chất nhạc, chất họa thể hiện trong những câu thơ chính là điểm kết tinh của tài năng Quang Dũng

III. Kết bài

- Nhấn mạnh nội dung, nghệ thuật.

- Khái quát lại nhận xét của bản thân.

- Nêu lên quan điểm qua cái nhìn của bản thân về đoạn thơ.