Sông đáy (Tế Hanh) Tôi lại về đây sông đáy ơi Xa nhau kể đã bốn năm rồi Thăm con sơ tán thêm lần nữa Theo dọc bờ sông đất bãi bồi Sông vẫn như xưa chảy một dòng Theo mùa nước đục nước xanh trong Sơn Tây đất rắn, Hà Đông mịn Sông Đáy nơi đâu cũng mát lòng Đậm nhạt bài ngô chen bãi mía Gốc nhãn lên hương, vải đỏ màu Từng bãi dâu xanh soi nước biếc Tơ vàng tơ trắng cuốn quanh nhau Đồng ruộng có thêm giống lúa mới Hai vụ Hà Tây thêm ấm no Trận lụt năm qua ta thắng được Lúa xuân chín ngập cả hai bờ Tôi trở về thăm lại bà con Mái tranh rạ cũ tấm lòng son Nhường giường, nhường chiếu con tôi ở Ngô nương thơm và sắn luộc ngon Thanh niên lớp lớp ra tiền tuyến Ruộng vườn các chị vẫn chuyên cần Các cháu tôi bồng sơ tán trước Nay đến trường bên tập đánh vần Gia đình tôi cũng nhiều thay đổi Đứa con lớn nhất đi học xa Đứa con nhỏ nhất vừa lên bảy Mỗi sáng giao cho dọn quét nhà Còn em công tác nới nào nhỉ? Lần trước nhớ em nhìn nước xuôi Lần này có lẽ em trên ấy Có chảy ngược dòng sông đáy ơi Bốn năm trở lại bên sông đáy Đánh Mỹ hai lần đều ở sông Đất nước còn nhiều qua thử thách Mùa thêm xanh tốt, áo thêm hồng. (1972) 1. Nêu những hiểu biết của em về nhà thơ Tế Hanh 2. Nhà thơ Tế Hanh có những tập thơ tiêu biểu nào? 3. Theo em bài thơ nên chia bố cục thành mấy phần?nêu nội dung từng phần. 4. Ở khổ thơ đầu cảm xúc của nhà thơ được bộc lộ như thế nào? 5. Bảy khổ thơ cuối tập trung nói về những hình ảnh nào? 6. Tác giả đã miêu tả hình ảnh con sông quê và thể hiện cảm xúc như thế nào? 7. Hình ảnh những con người ở quê hương sống Đáy có tấm lòng và tình cảm như thế nào? 8. Khổ thơ cuối nói lên cảm xúc j của nhà thơ?

1/ Nhà thơ Tế Hanh:

- Tiểu sử, cuộc đời:

+ Tế Hanh (1921-2009) quê ở Quảng Ngãi

+Thuở nhỏ, ông học ở trường làng. Năm 15 tuổi, ông ra học tại trường Khải Định (tức Quốc Học Huế).

+ Tế Hanh bắt đầu sáng tác năm 1938

+ Tháng 8 năm 1945, ông tham gia mặt trận Việt Minh, tham gia công tác văn hóa, giáo dục ở Huế, Đà Nẵng.

+ Từ năm 1949 cho đến năm 1954, ông ở trong Ban phụ trách Chi hội Văn nghệ Liên khu V.

+ Sau Hiệp định Genève, 1954, ông tập kết ra Bắc, công tác ở Hội Văn Nghệ.

+ Năm 1957, Hội nhà văn Việt Nam thành lập, Tế Hanh tham gia Ban Biên tập tuần báo Văn của Hội, là Ủy viên chấp hành và Ban thường vụ của Hội.

+ Năm 1996, ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật

- Sự nghiệp sáng tác:

+ Những sáng tác tiêu biểu của nhà thơ: "Tập thơ tìm lại", "Hoa mùa thi", "Nhân dân một lòng", "Tiếng sóng", "Thơ và cuộc sống mới", "Hai nửa yêu thương",...

+ Phong cách sáng tác: Những sáng tác của Tế Hanh gắn bó sâu sắc với quê hương, đất nước. Ủng hộ và ngợi ca kháng chiến, cách mạng.

2/  Những sáng tác tiêu biểu của nhà thơ: "Tập thơ tìm lại", "Hoa mùa thi", "Nhân dân một lòng", "Tiếng sóng", "Thơ và cuộc sống mới", "Hai nửa yêu thương", "Khúc ca mới",...

3/ Có thể chia bố cục bài thơ làm 4 phần:

- khổ thơ đầu: cảm xúc của nhà thơ khi trở lại quê hương

- 3 khổ thơ tiếp: nhà thơ về với cảnh vật, thiên nhiên sông Đáy

- 4 khổ thơ tiếp theo: nhà thơ trở về với con người sống Đáy

- khổ cuối: sông Đáy trong kháng chiến

4/  Khổ thơ đầu bộc lộ cảm xúc bồi hồi, xúc động của nhà thơ khi được trở về với quên hướng sau bốn năm sơ tán.

5/  Bảy khổ thơ cuối tập trung nói về hình ảnh cảnh vật và con người:

- Cảnh vật sông Đáy hiện lên qua những hình ảnh: dòng sông, bãi đất bồi, bãi mía, gốc nhãn, vườn vải, bãi dâu, ruộng đồng,...

- Con người là những thanh niên, các bà các chị, các em nhỏ, gia đình tôi và cả người yêu của "tôi" nữa,...

6/ Hình ảnh con sông quê hiện lên: "Sông vẫn như xưa chảy một dòng/Theo mùa nước đục nước xanh trong" dù đã xa cách 4 năm nhưng dòng sông vẫn như xưa, tác giả vẫn nhớ như in thể hiện tấm lòng gắn bó sâu sắc với quê hương.

7/  Những con người ở quê hương sông Đáy: tấm lòng son, nhường giường, nhường chiếu con tôi ở ngô nương thơm và sắn luộc ngon, thanh niên lớp lớp ra tiền tuyến, ruộng vườn các chị vẫn chuyên cần ,...họ dũng cảm nơi tiền tuyến, tăng gia lao động sản xuất, dân làng yêu thương, san sẻ, giúp đỡ nhau.

8/  Khổ thơ cuối bộc lộ tình yêu tha thiết với quê hương, tự hào về kháng chiến thắng lợi, niềm tin cách mạng, tương lai nhất định sẽ tươi sáng.