Nguyễn Du đã có những câu thơ khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp như sau: “Ngày xuân con én đưa thoi Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.” (Trích Truyện Kiều) Câu 1: Từ “Thiều quang” trong đoạn trích trên có nghĩa là gì? Câu 2: Em hãy chỉ ra phép đảo ngữ được Nguyễn Du sử dụng trong đoạn thơ trên. Cách sử dụng nghệ thuật đảo ngữ trong đoạn thơ đã góp phần khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân như thế nào? Câu 3: Trong chương trình Ngữ văn 9 cũng có một bài thơ sử dụng phép đảo ngữ để khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân. Em hãy chép lại những câu thơ tương tự và cho biết đó là bài thơ nào? Do ai sáng tác? So sánh cách sử dụng phép đảo ngữ của các tác giả trong cả hai bài thơ. Câu 4: Viết một đoạn văn diễn dịch khoảng 10 – 12 câu, nêu cảm nhận cho em về bức tranh thiên nhiên mùa xuân trong đoạn thơ trên. Trong đoạn văn có sử dụng một câu ghép và một thành phần biệt lập phụ chú.

Câu 1

Từ " thiều quang" trong đoạn trích có nghĩa là ánh sáng đẹp

Câu 2

Phép đảo ngữ ở câu thơ " trắng điểm một vài bông hoa."

Bằng nghệ thuật đảo ngữ, tác giả đã nhấn mạnh sắc trắng của hoa lê. Bức tranh không chỉ có màu sắc của hoa mà còn cho thấy được cả một sức sống mãnh liệt đang bừng dậy,  một sắc xuân tràn đầy sức sống, một sắc xuân tươi trẻ, mới mẻ và sống động,  một vẻ đẹp trong sáng, hài hòa, mới mẻ, tươi tắn, tinh khôi.

Câu 3

Đó là câu thơ trong bài " Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải

Mọc giữa dòng sông xanh

 Một bông hoa tím biếc

So sánh cách sử dụng phép đảo ngữ của các tác giả trong cả hai bài thơ.

+ Ở Cảnh ngày xuân, Nguyễn Du đã đảo tính từ " trắng" lên đầu câu, khiín cho tính từ trở nên " động từ hóa", sắc trắng như lan tỏa, tô điểm vào không gian

+ ở Mùa xuân nho nhỏ, động từ “mọc” được đảo lên đầu câu thơ gợi ấn tượng đậm nét về vẻ đẹp duyên dáng, và sức sống mạnh mẽ của bông hoa mùa xuân
Câu 4

 Chỉ với bốn câu thơ, Nguyễn Du đã vẽ lên trước mặt người đọc bức tranh thiên nhiên mùa xuân- bức tranh với vẻ đẹp trong sáng, hài hòa, mới mẻ, tươi tắn, tinh khôi và tràn đầy sức sống.  Hai câu thơ mở đầu với những hình ảnh gần gũi, giản dị như “con én”, “ thiều quang” đưa ta trở về với một mùa xuân truyền thống dân tộc, một nét xuân đã ăn sâu trong tiềm thức bao người.Thông qua bút pháp ẩn dụ tinh tế “ con én đưa thoi” nhà thơ đã thể hiện ngụ ý thời gian trôi qua rất nhanh, nay “đã ngoài sáu mươi”. Nguyễn Du cũng  đã rất tinh tế khi miêu tả mùa xuân qua những đường nét, hình ảnh và ánh sáng, ánh “thiều quang” làm cho bức tranh xuân thêm ấm áp, gợi lên khí trời mùa xuân tươi sáng, rộng lớn, mênh mông. Và trên nền trời ấy là hình ảnh những chú chim én đang bay lượn, chao liệng như thoi đưa, đông đúc và nhịp nhàng. Sang đến những câu thơ tiếp theo, người đọc mới thật sự cảm nhận được vẻ tinh khôn, mơn mởn của bức tranh xuân. Vẻ đẹp của mùa xuân trong sáng, mới mẻ và tinh khôi đó đã được nhà thơ khắc họa qua những hình ảnh chấm phá độc đáo “ cỏ non xanh” , “ cành lê trắng”. Những hình ảnh ấy gợi tả nên một sắc xuân tràn đầy sức sống, một sắc xuân tươi trẻ, mới mẻ và sống động.  Bao trùm lên không gian rộng lớn, vô cùng, vô tận là màu xanh non của cỏ, mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống. Màu xanh ấy làm nền cho bức tranh mùa xuân.Với nghệ thuật đảo ngữ, nhà thơ đã làm cho màu trắng của hoa lê càng thêm sống động và nổi bật trên cái nền màu xanh bất tận của đất trời cuối xuân.Việc hòa phối giữa màu xanh của cỏ non “cỏ non xanh tận chân trời” với màu trắng của cành lê “ cành lên trắng điểm” , Nguyễn Du- một bậc thầy trong sử dụng ngôn ngữ đã khắc họa nên hình ảnh một mùa xuân với vẻ đẹp hoàn thiện và trọn vẹn. Qua đó, ta cũng cảm nhận được tình yêu thiên nhiên, tâm hồn tinh tế, lãng mạn của thi nhân

- Câu ghép: Nguyễn Du cũng  đã rất tinh tế khi miêu tả mùa xuân qua những đường nét, hình ảnh và ánh sáng, ánh “thiều quang” làm cho bức tranh xuân thêm ấm áp, gợi lên khí trời mùa xuân tươi sáng, rộng lớn, mênh mông

- thành phần phụ chú: bức tranh với vẻ đẹp trong sáng, hài hòa, mới mẻ, tươi tắn, tinh khôi và tràn đầy sức sống