Bài 2. Xác định chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ (nếu có) trong các câu dưới đây và cho biết, các câu đó thuộc kiểu câu nào xét theo cấu tạo ngữ pháp. 1. Sau 80 năm giời làm nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn cầu. 2. Qua khe dậu, ló ra mấy quả ớt đỏ chói. Kiểu câu:………………………………… 3. Mùa thu, gió thổi mây bay về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều. Kiểu câu:………………………………… 4. Phố ít người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai hàng cây. Kiểu câu:………………………………… 5. Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Kiểu câu:………………………………… 6. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước khiến mặt sông nghe như rộng hơn. Kiểu câu:………………………………… 7. Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả đèn tím nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt. 8. Giữa những đám mây xám đục, vòm trời hiện ra như những khoảng vực xanh vòi vọi. Kiểu câu:………………………………… 9. Một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên chiếc khăn quàng đỏ và mái tóc xoã ngang vai của Thuỷ; những sợi cỏ đẫm nước lùa vào dép Thuỷ làm bàn chân nhỏ bé của em ướt lạnh. Kiểu câu:………………………………… 10. Người trong làng gánh lên phố những gánh rau thơm, những bẹ cải sớm và những bó hoa huệ trắng muốt. Kiểu câu:………………………………… 11. Bầy sáo cánh đen mỏ vàng chấp chới liệng trên cánh đồng lúa mùa thu đang kết đòng. Mặt trời đã mọc trên những ngọn cây xanh tươi của thành phố. Kiểu câu............................................................................................................................ 12. Trên các trảng rộng và chung quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà sắc lá còn xanh, ta có thể nghe tiếng gió vu vù bất tận của hàng nghìn loại côn trùng có cánh không ngớt bay đi bay lại trên những bông hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã vội tàn nhanh trong nắng. Kiểu câu:………………………………… 12. Mùi hương ngòn ngọt nhức đầu của những loài hoa rừng không tên tuổi đằm vào ánh nắng ban trưa, khiến con ngươi dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả lưng dưới một bóng cây nào đó, để cho thứ cảm giác mệt mỏi chốn rừng trưa lơ mơ đưa mình vào một giấc ngủ chẳng đợi chờ. Kiểu câu:………………………………… 13. Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân đua nhau tỏa hương. Kiểu câu:………………………………… 14. Chúng tôi đi bên những rừng cây âm âm, những cây hoa chuối đỏ rực lên như ngọn lửa, những thác trắng xóa tựa mây trời. Kiểu câu:………………………………… 15. Mặt trời sáng rực chiếu qua những đám mây trắng như kẹo bông làm những tia nắng chiếu chệch đi, toả ra như nan quạt xuống cánh đồng xa. Kiểu câu:………………………………… 16. Mặt trời chiếu vào những ngọn sóng nhỏ lăn tăn lóng lánh như những hạt kim cương rải rác trên mặt biển. Kiểu câu:………………………………… 17. Mặt trời đỏ ối đã xuống thấp dần, cái đĩa cháy rực của nó đã chạm tới viền đám mây xam xám phía đằng tây. Kiểu câu:………………………………… 18. Trên nền cát, nơi cô tì xuống đón đường bay của giặc, mọc lên những bông hoa tím biếc. Kiểu câu:………………………………… 19. Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng. Kiểu câu:………………………………… 20. Trên cao, trập trùng những đám mây trắng; dưới thảm cỏ, đàn bò thi nhau gặm cỏ. Kiểu câu:………………………………… 21. Một bác giun bò đụng chân nó mát lạnh hay một tiếng dế rúc rích cũng khiến nó giật mình, tụt nhanh xuống hố sâu Kiểu câu:………………………………… 22. Trong bóng nước láng trên trên mặt cát như gương, những con chim bông biển trong suốt như thủy tinh lăn tròn trên những con sóng. Kiểu câu:………………………………… 23. Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm. Kiểu câu:………………………………… In 24. Trong rừng, tiếng suối chảy róc rách, tiếng chim chóc gọi nhau ríu ran không ngớt. Kiểu câu:…………………………………

` Bài 2:`

`1. `Sau 80 năm giời làm nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn cầu.

`+` TN : Sau 80 năm giời làm nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn

`+` TN : Ngày nay

`+` CN : Chúng ta

`+` VN : Cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên toàn cầu

`⇒` Câu đơn

`2.`Qua khe dậu, ló ra mấy quả ớt đỏ chói.

`+` TN : Qua khe dậu

`+` VN : Ló ra

`+` CN : Mấy quả ớt đỏ chói.

`⇒` Câu đơn

`3. `Mùa thu, gió thổi mây bay về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều.

`+` TN : Mùa thu

`+` CN1 : Gió

`+` VN1 : Thổi mây bay về phía cửa sông

`+` CN2 : Mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền

`+` VN2 : Đen sẫm lại

`+` TN : Trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long

`+` CN3 : Mặt sông sáng màu ngọc lam 

`+` VN3 : In những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều.

`⇒` Câu ghép

`4.` Phố ít người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai hàng cây.

`+` CN1 : Phố

`+` CN1 : Ít người

`+` CN2 : Con đường ven sông

`+` VN2 : Như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai hàng cây.

`⇒` Câu ghép

`5.` Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc.

`+` TN : Phía bên sông

`+` CN : Xóm Cồn Hến

`+` VN : Nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc.

`⇒` Câu đơn

`6.` Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước khiến mặt sông nghe như rộng hơn.

`+` TN : Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông

`+`CN : Tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước

`+` VN : Khiến mặt sông nghe như rộng hơn.

`⇒` Câu đơn

`7.` Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả đèn tím nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt.

`+` TN : Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả đèn tím nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người qua lại 

`+` CN : Khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều

`+` VN : Cũng chấm dứt.

`⇒` Câu đơn

`8.` Giữa những đám mây xám đục, vòm trời hiện ra như những khoảng vực xanh vòi vọi.

`+` TN : Giữa những đám mây xám đục

`+` CN : Vòm trời

`+` VN : Hiện ra như những khoảng vực xanh vòi vọi.

`⇒` Câu đơn

`9.` Một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên chiếc khăn quàng đỏ và mái tóc xoã ngang vai của Thuỷ; những sợi cỏ đẫm nước lùa vào dép Thuỷ làm bàn chân nhỏ bé của em ướt lạnh.

`+` CN1 : Một vài giọt mưa

`+` VN1 : Loáng thoáng rơi trên chiếc khăn quàng đỏ và mái tóc xoã ngang vai của Thuỷ

`+` CN2 : Những sợi cỏ đẫm nước

`+` VN2 : Lùa vào dép Thuỷ làm bàn chân nhỏ bé của em ướt lạnh.

`⇒` Câu ghép

`10.` Người trong làng gánh lên phố những gánh rau thơm, những bẹ cải sớm và những bó hoa huệ trắng muốt.

`+` CN1 : Người trong làng

`+` VN1 : Gánh lên phố những gánh rau thơm

`+`CN2 : Những bẹ cải

`+` VN2 : Sớm

`+` CN3 : Những bó hoa huệ

`+` VN3 : Trắng muốt.

`⇒` Câu ghép

`11.` Bầy sáo cánh đen mỏ vàng chấp chới liệng trên cánh đồng lúa mùa thu đang kết đòng. Mặt trời đã mọc trên những ngọn cây xanh tươi của thành phố.

`+` CN1 : Bầy sáo cánh đen mỏ vàng

`+` VN1 : Chấp chới liệng trên cánh đồng lúa mùa thu đang kết đòng.

`+` CN2 : Mặt trời

`+` VN2 : Đã mọc trên những ngọn cây xanh tươi của thành phố. 

`⇒` Câu ghép

`12.` Trên các trảng rộng và chung quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà sắc lá còn xanh, ta có thể nghe tiếng gió vu vù bất tận của hàng nghìn loại côn trùng có cánh không ngớt bay đi bay lại trên những bông hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã vội tàn nhanh trong nắng.

`+` TN : Trên các trảng rộng và chung quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà sắc lá còn xanh

`+` CN : Ta

`+` VN : Có thể nghe tiếng gió vu vù bất tận của hàng nghìn loại côn trùng có cánh không ngớt bay đi bay lại trên những bông hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã vội tàn nhanh trong nắng.

`⇒` Câu đơn

`12.` Mùi hương ngòn ngọt nhức đầu của những loài hoa rừng không tên tuổi đằm vào ánh nắng ban trưa, khiến con ngươi dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả lưng dưới một bóng cây nào đó, để cho thứ cảm giác mệt mỏi chốn rừng trưa lơ mơ đưa mình vào một giấc ngủ chẳng đợi chờ.

`+` CN : Mùi hương ngòn ngọt nhức đầu của những loài hoa rừng không tên tuổi

`+` VN : Đầm vào ánh nắng ban trưa, khiến con ngươi dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả lưng dưới một bóng cây nào đó, để cho thứ cảm giác mệt mỏi chốn rừng trưa lơ mơ đưa mình vào một giấc ngủ chẳng đợi chờ.

`⇒` Câu đơn

`13.` Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân đua nhau tỏa hương.

`+` CN : Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân

`+` VN : Đua nhau tỏa hương.

`⇒` Câu đơn

`14.` Chúng tôi đi bên những rừng cây âm âm, những cây hoa chuối đỏ rực lên như ngọn lửa, những thác trắng xóa tựa mây trời.

`+` CN1 : Chúng tôi

`+` VN1 :Đi bên những rừng cây âm âm

`+` CN2 : Những cây hoa chuối

`+` VN2 : Đỏ rực lên như ngọn lửa

`+` CN3 : Những thác

`+` VN3 : Trắng xóa tựa mây trời.

`⇒` Câu ghép

`15.` Mặt trời sáng rực chiếu qua những đám mây trắng như kẹo bông làm những tia nắng chiếu chệch đi, toả ra như nan quạt xuống cánh đồng xa.

`+` CN1 : Mặt trời

`+` VN1 : Sáng rực hiếu qua những đám mây trắng như kẹo bông 

`+` CN2 : Những tia nắng

`+` VN2 : Chiếu chệch đi, toả ra như nan quạt xuống cánh đồng xa.

`⇒` Câu ghép

`16.` Mặt trời chiếu vào những ngọn sóng nhỏ lăn tăn lóng lánh như những hạt kim cương rải rác trên mặt biển.

`+` CN1 : Mặt trời

`+` VN1 : Chiếu vào những ngọn sóng nhỏ lăn tăn lóng lánh

`+` CN2 : Những hạt kim cương

`+` VN2 : Rải rác trên mặt biển.

`⇒` Câu ghép

`17.`Mặt trời đỏ ối đã xuống thấp dần, cái đĩa cháy rực của nó đã chạm tới viền đám mây xam xám phía đằng tây.

`+` CN1 : Mặt trời đỏ ối

`+` VN1 : đã xuống thấp dần

`+` CN2 : Cái đĩa cháy rực của nó

`+` VN2 : Đã chạm tới viền đám mây xam xám phía đằng tây.

`⇒` Câu ghép

`18.` Trên nền cát, nơi cô tì xuống đón đường bay của giặc, mọc lên những bông hoa tím biếc.

`+` TN : Trên nền cát, nơi cô tì xuống đón đường bay của giặc

`+` VN : Mọc lên

`+` CN : Những bông hoa tím biếc.

`⇒` Câu đơn

`19.` Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng

`+` TN : Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột

`+` VN : Bỗng rực lên; đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng

`+` CN : Những chùm thảo quả 

`⇒` Câu đơn

`20.` Trên cao, trập trùng những đám mây trắng; dưới thảm cỏ, đàn bò thi nhau gặm cỏ.

`+` TN1 : Trên cao

`+` VN1 : Trập trùng

`+` CN1 : Những đám mây trắng

`+` TN2 : Dưới thảm cỏ

`+` CN2 : Đàn bò

`+` VN2 : Thi nhau gặm cỏ.

`⇒` Câu ghép

`21.` Một bác giun bò đụng chân nó mát lạnh hay một tiếng dế rúc rích cũng khiến nó giật mình, tụt nhanh xuống hố sâu

`+` CN1 :Một bác giun

`+` VN1 : Bò đụng chân nó mát lạnh 

`+` CN2 : Một tiếng dế

`+` VN2 : Rúc rích

`+` CN3 : Nó

`+` VN3 : Giật mình, tụt nhanh xuống hố sâu

`⇒` Câu ghép

`22.` Trong bóng nước láng trên trên mặt cát như gương, những con chim bông biển trong suốt như thủy tinh lăn tròn trên những con sóng.

`+` TN : Trong bóng nước láng trên trên mặt cát như gương

`+` CN : Những con chim bông biển

`+` VN : Trong suốt như thủy tinh lăn tròn trên những con sóng.

`⇒` Câu đơn

`23.` Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm.

`+` TN : Ngay thềm lăng

`+` CN : Mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho đoàn quân danh dự

`+` VN : Đứng trang nghiêm.

`⇒` Câu đơn

`24.` Trong rừng, tiếng suối chảy róc rách, tiếng chim chóc gọi nhau ríu ran không ngớt.

`+` TN : Trong rừng

`+` CN1 : Tếng suối

`+` VN1 : Chảy róc rách

`+` CN2 : Tiếng chim chóc

`+` VN2 : Gọi nhau ríu ran không ngớt.

`⇒` Câu ghép